Seite
de inſtitutione oratoria: nō eſſe cuiuſlibet auris litterarum exigere ſonos: non hercle magis qͣꝫ neruorum. Acutus igitur ille accentus eſt quo ſyllaba uocem acuit eleuatqꝫ:& ſignatur ea uirgula quæ a ſiniſtra parte in dextram ſurſum ducta eſt. Grauis uero eſt quo ſyllaba deprimitur: ſiue deponitur: unde ſignatur uirgu­la: quæ a ſummo in dexteram deponitur. Circūflexus autem quo ſyllaba:& acuitur ſimul:& deprimit̉: un­de ex acuto& graui confectus uidetur. Quare ſemicycli linea deſignatur: quæ ſane accentuum ſigna a lati­nis non ſcribuntur: a græcis uero ſemper. Sed nec etiam apud illos accentus grauis ubi eſt deſignat̉: ut oſtē demus. Nam omnis dictio tam apud græcos qͣꝫ apud noſtros ſiue monoſyllaba ſit: ſiue polyſyllaba: unum habet accentum prædominantem atqꝫ principalem: qui acutus eſt: uel circūflexus: nec plures acutos aūt cir­cunflexos: nec unum acutum:& alterū circūflexum habere poteſt. Sed accentus graues tot habet dictio po­lyſyllaba: quot ſyllabas ultra eam in qua acutus eſt uel circunflexus habere comperitur. Vt ſi apud græcos ανθρωποσ dicatur: prima quidem acuitur: ſequentes uero duæ grauantur. Similiter in illa αιναιοσ pe­nultima circunflectitur:& reliqua omnes grauantur. Quod ſimili modo apud latinos licet nō ſignetur in pronuntiatione: tamen æqualiter obſeruantur. Nam in hac dictione italicus ſecunda: hoc eſt antepenultīa acuitur: reliquæ uero omnes grauantur. Similiter in ea quæ eſt Octauianus penultima circūflectitur:& re­liquæ omnes grauantur. Idem in compoſitis: ut ϖαρυμον:& maleſanus: quæ unicum habent accentum circūflexum: græca quidem in ultima: latina uero in penultīa. Aliæ uero omnes eorum ſyllabæ graues ſunt unde nec etiam apud græcos accentus grauis: hoc eſt ſuper graues ſyllabas deſignatur. Sane& ſi illius uir­gula hoc eſt quæ a ſummo in dexteram deponitur: ſæpiſſime in græcorum ſcripturis conſpicitur. nō ob id quoqꝫ fieri Noſchopolus diligens illorum grammaticus:& Diomedes apud noſtros approbatiſſimus: ut accentum in illa grauem eſſe dicamus: cum ſemper in ea ſyllaba ubi eiuſmodi conſpicitur uirgula ſit acutꝰ: Sed ut denotetur acutum illum accentum per conſequentiam aliarum dictionum ſequentiuꝫ eſſe legendū nec ſententiā tunc quoqͣꝫ in ea dictione completam eſſe:& ob id quoqꝫ cum ſuppreſſione quadam licet acu tus efferendum: unde quū dici Demoſthenes in oratione cōtra Aeſchinem ϖολλάμέν υν γωγέλατ­τοῦμαι κατάτουτονι τον ἀγωνα ἀισκινου.& in pluribus dictionibus ſignata ſit uirgula accentꝰ gra­uis: non ob id accentus ibi grauis eſt: qui non ſignatur:& accentus dicitur ſyllabicus:& ibidem quoqꝫ plu­res ſint monoſyllabæ quæ acutum uel circūflexum neceſſario exigunt: Sed ut acutus qui eſt in illis in aliarū dictionum conſequentiam proferatur: hoc eſt in aliqualem ſimilitudinem grauis. Nam ſi grauis ipſe ſigna retur accentus quæqꝫ ſyllaba præter quam illam ubi acutus eſt:& circūflexus ſignari haberet. Verum nec inter acutum& circūflexum perceptibilis eſt ab uno quoqꝫ in pronuntiatione diuerſitas: niſi forte ab exe­cito muſico. Nam per unumquemqꝫ illorum uox ip̄a eleuari uidetur. Sed acuti quidem ſupra longam& breuem: circūflexi uero tantummodo ſupra longam: nāqꝫ ſupra breuem poni nō poteſt. Vnde circūflexus accentus duos tantummodo locos in dictiōibus polyſyllabis apud græcos obtinet ultima ſcilicet& penul­tima. Et hoc ideo quia dictiones noſtræ accentum regulariter in ultima non patiuntur. Acutus auteꝫ apud græcos tria detinet loca: ultima ſcilicet penultima& antepenultima. Apud latinos uero ob eandem cauſaꝫ ſolum penultima& antepenultima. Itaqꝫ ultima exeunte breui& penultima longa: ſi ſuper penultimam ſit accentus circūflexus habetur: ut αθηναιοσ. Similiter in latinis fortuna: romanus: marinus: arretini Octauianus: ſanus: amoris: legebat: ut etiam in monoſyllabis: dos: flos: cos: quas uocales eſſe lōgas neceſſe eſt. At amant quia primam breuem habet:& ultimam longam:& ſuper primam habet accetum: neceſſe eſt illum eſſe acutuꝫ. Idem ſi penultima& ultima longæ ſint: ut legebant athena mycena. Sed ut diximus ſi in antepenultima accentus eſſe dicatur: acutus erit ſemper:& nunqͣꝫ circūflexus: ut dominus: Virgilius: Tulliꝰ Quare& regula in latinis de accentibus datur: quod in triſyllabis dictiōibꝰ& tetraſyllabis ſiue deinceps: ſꝫ penultīa breuis fuerit antepenultīa acuet̉. Iuu. in prīa ſatyra: Vnciolā proculeiꝰ hꝫ: ſed gillo deunceꝫ. Idē in ſatyra Credo pudiciciam. Fiunt uerceoli pelues ſartago patella. Virgilius in Coridone: Præterea duo nec tuta mihi ualle reperti Capreoli: in quibus unciolam urceoli& capreoli in antepenultima acutum habent. Idem in primo æneidos: Vnius ob noxam& furias aiacis olei: ubi eiꝰ uerſus prima dictionis acuitur. Nam ut ait Seruius in his ſcilicet: unius illius ipſius media ſyllaba naturaliter producitur: ſed cum opus eſt corri­uires. Vt apud eundem in tertio æneidos: Inſulæ ionio in magno:& in ſeptimo: Sudibuſue præuſtis. Idem in bucolico: Et longum formoſe uale uale inquit iolla. Quamobrem& in eo uerſu. i. ante. u. uocalem co­ripi potuit. Ideoqꝫ in antepenultima tunc quoque accentꝰ fuit: quæ ſane regula& in græcis ſimiliter dictio nibus obſeruatur: ut infra uidebimus. Sed econtrario fieri contingit: cum antepenultima corripitur. Nam tunc quoqꝫ penultima habet accentum: ut Virgilius in primo: Nauibus infandum amiſſis unius ob irā: ubi eius dictionis unius antepenultima corripitur:& media producitur: atqꝫ accentum detinet circunflexum. Rurſum& ſi penultima& ultima in eadem dictione longæ quidem fuerint: antepenultima uero breuis: ip̄a antepenultima acui nō pōt. inde teſte Quintiliano in primo de inſtitutione oratoria: olympo& tyrāno acu tam media ſyllabā noſtri dedere: ꝗa duabus longis ſequentibus primā breuē acui noſter ſermo nō patit̉.