Seite
Falſarius CVI ſtelli. per totū. ⁊ ad. l. qͥ teſtamentū. ff. de fal. dic ꝙ eſt ſpāle in eo qͥ aperuit teſtamentū clauſum vt pu niatur pena falſi. Ex quo collige ꝙ peccat mortali ter apariēs lr̄as alterius vt legat niſi ſpem habeat in ratihabitione. Quod intelligo qn̄ aduertentis ⁊ ſtudioſe facit cū veniat puniēdus crimine ſtellio natus. Qd̓ limito verū niſi haberent̉ ꝓ derelictis. puta eas proiecit vl̓ lacerauit ⁊ hmōi quia ſi tales legit ꝓ aliquo bono fine. licet al̓s curioſitas eſt nō tamē mortalis de ſe. 3 Utrū lacerans vel cōburens vel celans ſcp̓tu­ras publicas vel priuatas que ad aliū ſpectant ita ꝙ amplius nō appareāt ſit falſarius? ℟. ꝙ ſic. vt eſt caſus. ⁊ ibi Bar. in. l. paulus. ff. de fal. vbi di­cit tex. legis cor. pena om̄s teneri qͥ etiā extra teſta­menta cetera falſa ſignaſſent. ſꝫ ⁊ eeteros qͥ in rati­onibus tabulis lr̄is publicis. aliaue qua re ſine ſig natione falſum fecerint. vel vt veruꝫ nō a ppareat quid celauerint ſurripuerint: deleuerint: ſubiece­rint ⁊ reſignauerint eadē pena affici ſolere dubiū nō eſt. hec ibi glo. in v̓. ſurripuerint. dicit ſic vt nō eſſꝫ cōburendo. Et ſic patet qͥd dicendū de falſan­tibus libros mercatoꝝ cōburentibꝰ vel occultan tibus vel alias ſcripturas. ⁊ vltra dictā penam te­netur ad reſtōnē totius intereſſe. tex. eſt. in. l. qͥ ta­bulas. ff. de fur. de quo vide infra Reſtitutio.j. in verbo ſcripturas. 4 Utrū falſificans monetaꝫ ſit falſarius ⁊ peccet mortaliter: Rn̄. ꝙ ſic ẜm Ho. Io. an. Pe. ⁊ Io. de Imo. in. c. quanto. de iureiurā. ⁊ patet ꝑ tex. ibi­dem. vbi dicit̉ ꝙ ſeruans falſam monetā agit ini­que: ergo fortius falſans. pꝫ etiā ꝑ extrauagā. Io. xxij. q̄ excōmunicat oēs tales in reguo francie ⁊ te netur reſtituere om̄e damnū datū illi ꝑſone cōmu­nitati vel populo dānificato. vt no. p̄fati doct. vbi ſupra vel ſi neſcit̉ ſpālis ꝑſona: ſaltē pauperibꝰ. ar. eoꝝ q̄ no. in. c. cū tu. de vſuris. ⁊ in regula peccatū de re. in li. vj. et vide Ho. in ſum. ti. de cenſi.§. ex quibꝰ. v. qͥd ſi moneta. Idē dic ẜm Girra. obdo. de illo qͥ recepit falſam ignorant̉ quā poſtea ſciens ex pendit ꝓ bona. Qd̓ limito in pecunia alicuiꝰ im­portantie. ſecus in denario vſuali. ſicut dico de fur to. jͣ. furtū.§. xliij. 5 Quot modis falſat̉ moneta? ℟. ꝙ tribꝰ modis ẜm cōiter doct. in. d. c. quanto. Primo in forma.ſ. qn̄ imponit̉ ſignū illius qͥ eam cūdi nō facit. vt in l. falſi nominis. ⁊ in. l. qͥ nomine. ff. de fal. ⁊ in. d. c. quanto. Scd̓o ex materia methallica. ſcꝫ qn̄ ſit de ere vel de ſtanno vel nō de debita liga. vt in. l. pau lus. ff. de ſolu. ẜm Bar. vel cum talis materia im miſcetur vbi nō debet. vt in. l. qui nūmos. ⁊ in. l. cornelia. ff. de fal. la. pͥma. Tercio ex pondere. Nā iſta tria reqͥrunt̉ de ſubſtātia monete. vt in. l. j.§. j. ff. de cōtrahen. empt. 6 Sed quero qd̓ pondus debet habere? Rn̄. ẜm glo. et doct. in. d. l. j. et Bar. in. l. ij.§. j. ff. ſi. cer. pe. ꝙ de iure tantus debet eſſe valor monete. ⁊ tantū pondus quantū erat pͥus in materia nō deductis expenſis. nec labore que de iure debēt fieri de pu­blico. Sed ẜm Inno. quē cōmuniter ſequuntur c. et ſeruat̉ ex cōſuetudine tantum debet eſſe in pondere quantū erat in materia deductis expēſis et labore. qꝛ nemo ſuis expēſis tenet̉ eā facere. ff. qͥ. ex cau. ma. l. j. ⁊. c. qui ſentit. de re. iu. li. vj. Immo plus credit Inno. ꝙ ſi pͥnceps indiget poterit in­de ſentire aliquod lucruꝫ ⁊ ſic minuere a predicto pondere. Sed. Pa. in. d. c. quanto. de iureiuran. li mitat verū. niſi ſpargatur extra regnū: quia cum damno nō ſubditoꝝ ſuoꝝ nō poteſt quā credo ve riſſimā. Credit Inno. etiā ꝙ princeps cū cōſenſu populi poſſit minuere. hoc eſt ꝙ ſit minoris pon deris ꝙͣ deberet. ⁊ tamen expendat̉ ac ſi eſſet iuſti ponderis. Ratio quia qͥlibet poteſt renūciare iu­ri ſuo. vij. q. j. ꝙͣ periculoſum. ⁊ dicit ſufficere con­ſenſum maioris partis magnatū regni. quia nego cium regni reputat̉ negociū vniuerſitatis. ar. in. l. ij.§. ſanctiſſimus. C. de iureiurando ꝓpter calū. Sed Pa. vbi ſupra dubitat de hoc. cuꝫ tractet̉ de p̄iudicio ſinguloꝝ. ar. eorum. que no. in. c. cū om̄s de conſti. et. C. que ſit lon. conſue. in Rubrica. Et ego credo requiri cōſenſum ſinguloꝝ niſi quādo ex alia cauſa ꝓpter hoc alleuiarent̉ puta ab anga­rijs ⁊ hmōi ꝑ ea que no. ī dictis iuribus. Dicit tn̄ Inno. nō ſufficere cōſenſum populi vt expendat̉ extra regnū. Utrū princeps fraudet monetā quando repro bat valentem et minus valentem acceptat. vt de reprobata habeat bonum forum et illam conflari faciat et cūdi? Rn̄. Hoſt. vt recitat Pa. vbi ſupra ꝙ ſic facit tex. in. l. eleganter.§. qui reprobos. ff. de pi. ac. Utrū radentes vel tondentes ſint falſarij. vel g ſubtilius ex aqua particulā auri vel argenti tollen do ita ꝙ cognoſci nō poteſt. Rn̄. ꝙ ſic. vt ī glo. d. c. quanto. et tenent̉ ad reſtitutione damnificatis. vel ſi ipſos ignorant pauperibꝰ de neceſſitate. c. fi. de iniurijs. Utrū illi qui ſingulos denarios ponderant et ꝙ grauiores retinent et conflari faciunt ſint falſarij: Rn̄. vt colligo ex Ho. Io. an. Pe. de ancha. ⁊ In no. vbi ſupra. Si illi qͥ cudunt pecuniaꝫ quia aliqͥ denarij ſunt quandoqꝫ minus. ꝓpterea dimittūt alios plus in pondere quia nō poſſunt equaliter omnes ſculpere. tunc tales ſunt falſarij ⁊ tenentur ad reſtitutionē cōmunitati: quia corpus pecunie damnificauerunt. Si autem omnes denarij ſunt iuſti ponderis: ſed aliqui ſunt amplioris et illos radunt: dummodo remaneant iuſti pōderis: ſeu conflant non credo falſarios. licet male faciant: et nullo modo ſit eis conſulendum. Quod ſi nolunt abſtinere: non credo eos fore extra ſtatum ſalutis ꝓpter hoc. Quid de falſario literarum apoſtolicaꝝ vide sͣ. 10 Excōmunicatio. v. caſu. iij. Utrū falſificans menſuras et pondera teneat̉? 11 Rn̄. ꝙ vltra mortale tenet̉ ad reſtōneꝫ totius dā­ni dati. vt patet ex. c. ij. de emp. ⁊ vē. ⁊ deberet. xxx. diebus in pane et aqua penitere vt ibi. licet ſit ar­bitraria hodie. Idem dic de vtente ſcienter falſis Et falſans menſuras tenet̉. l. cor. de fal. ff. de exor. cri. l. annonaꝫ. circa fi. que eſt pena publicationis omniuꝫ bonorum cum deportatione ſi liber eſt. ſi