NautaCCVIIga. c. inuocamus. ẜm leges infra annū in quadruplum. Poſt annū in ſimplū puniuntur. l. j. in pͥn.ff. de incē. rui. nau. Et hoc verum niſi ſint nauigiaque exercent pirraticam prauitatem: vel niſi xp̄ianō nomini inimica. vt in cōſti. fede. ad decus.§.nauigia. C. de furtis. aut̓. nauigia.2 ¶ Quid de dn̄is qͥ conueniunt cum nautis d̓ certa qͣntitate danda ne deprehendent̉ in naufragioRn̄. ꝙ tenentur reſtituere quicqͥd hac de cā accipiunt niſi ſpōtanea liberalitate eis daret̉ ẜm Rod.bn̄ liceret ſtatutū quo quis lucrat̉ tantū ꝓ rebꝰ recupatis in mari naufragijs. intellige ſi ſit ꝓpter vtilitateꝫ naufragoꝝ qͥ aliter nō recuꝑarent res ſuas.ſꝫ perirent in mari.3 ¶ Utrū inueniēs res iactatas in mari vel ex naufragio teneatur eas reſtituere. Rn̄. Pa. in. c. cū dilecti de accuſa. ꝙ aut erant ꝓ derelictis. ⁊ ſic fiuntcapiētis. qꝛ qd̓ in nullius bonis eſt efficitur naturali rōne capientis inſti. de re. diui. Si v̓o nō erātꝓ derelictis. ſꝫ fuerunt ꝓiecte vt euaderent periculum maris tūc cū ꝓijcies remaneat dn̄s eas occupās aīo retinendi cōmittit furtū. vt ī glo. d. c. cū dilecti. ⁊. l. qͣ rōne.§. vlti. in fi. ff. de acquirē. re. do. et ēexcōicatus. vt in. c. excōicationi. de rapto. ſi non reſtituit qͣꝫ primū poterit. Et qͣꝫuis Io. an. ibideꝫ dicat reqͥri monitōem anteqͣ incurrat excōicatōem.Tame Pa. ibidem dicit ꝙ quo ad deū et ꝯſcīam ēexcōicatus. ſi ꝙͣprimū poterit reſtituere nō faciat.et multo fortius hoc habet locū in his qͥ rapiūt vtolent̓ res naufragoꝝ. Si aūt ſimpl̓r accepit nō cōſiderādo an̄ eēt derelicte. vl̓ ne excuſat̉ a furto. vteſt tex. no. in. l. falſus.§. ſi iactū. ff. de fur. Et etiamego credo ab excōicatōne. ar. d. l. falſus. ⁊ his q̄ nota. Io. an. ī. c. qͣnte. de ſen. ex. in nouella. De quo videsͣ. inuēta. in pͥn. et limita vt ibi.4 ¶ Sed queritur an ſit preſumēdū ꝙ tales res ſintꝓ derelictis. Rn̄. idē Pa. vbi sͣ. ꝙ ex cōiecturis p̄tp̄ſumi. Nam ſi librū obtuſum pannis ⁊ bn̄ ſigillatun ꝓijcit p̄ſumitur nō habuiſſe ꝓ derelicto. ſecusſi apertū. ⁊ ſic in ſimilibus. Sil̓r qn̄ non ſtatim qͣſiuit de quo sͣ. Inuenta. in p̓n.Autacauꝑo et ſtabularius tenent̉de leuiſſima culpa. nō de caſu. l. et ita.§. ad hoc edicto. ff. de nau. c.⁊ ſta. ⁊ d̓r nauta qͥ nauē exercet. nō remiger. vt in. l. j. eo. ti.§. nautaꝫ. Sil̓r cauꝑo et ſtabularius qͥ hoc exercēt. et inſtitores eoꝝ. vt ī. d. l. j.§. fi.Nec ob. l. j.§. ſi veſtimēta. ff. depoſiti. vbi depoſitarius nō tenet̉ niſi de leui culpa. qꝛ eſt ſpāle in iſtisvt teneantur de leuiſſima culpa. Sed ego in ꝯſcīanō credo teneant̉ niſi de leui. vt. ff. nau. ca. et ſta. l.nauta. Et. d. l. et ita loquit̉ in odiū taliū qui ſolentfraudem facere. vt ibi pꝫ in.§. at hoc edicto. Et iōꝯfundet ſe ſuꝑ p̄ſumptōne nō habebit locū in conſcīa. niſi ſpāliter accepiſſꝫ mercedē ꝓ cuſtodia: vt sͣ.Locatio.§. xxiij. vel niſi qn̄ res requirebat diligentiſſimā cuſtodiā quā ſcient̓ accepit cuſtodiendam.qꝛ ſic tenetur de leuiſſima.1 ¶ Sed quō ꝓbatur datum tali in pecunia? ℟. ꝙconſueuit portare talem quantitatē pecunie. tūctredet̉ ſuo iuramēto. al̓s non. niſi quatenus probet. ar. ff. de re. mili. l. non om̄s.§. a barbaris. nā talis debet numerare pecuniā in conſpectu hoſpitisff. depo. l.§. j. ſi ciſta.¶ Utrum naute et prefati dantes claues camere ⁊dn̄o deponēti excuſent̉ ſi perdat̉? Rn̄. ẜm glo. ī. l.debet. ff. nau. ca. ſta.§. item ſi predixerit. ꝙ ſi a pͥncipio dedit claues et predixit ꝙ nolebat teneri excuſatur al̓s nō. Similiter tenetur quando a pͥncipionō dedit claues ſꝫ poſtea. lꝫ predixerit ꝑ. l. ſicut. C.de actio. et ob. niſi ille expreſſe conſenſiſſet nolle illum teneri.¶ Utrum prefati habeant locum in eo qͥ hoſpita ⁊tur aliquē nō tanqͣꝫ cauꝑo ſed ſicut ciuis ſine mercede ſicut ſit quando rex venit in ciuitate aliqua etdiſtribuit ſuos ꝑ domos. ℟. ꝙ nō vt. l. fi. ff. ſi mēſſor fal. mo. dix. ⁊ arg. ff. de alleato. l. j.§. item notandum. et id̓o ſi gratis ſit tenetur ſolum de dolo et lata culpa.¶ Utrum naute poſſint p̄ponere res ſuas depo¬4ſitis quādo vtraſqꝫ non poteſt ſaluare. vide sͣ. Comodatū.§. xvj.Eceſſitastriplex. prima ſine qͣvita corꝑalis ſuſtentari non pōt. ⁊ d̓ hac d̓r prima. Ioh̓. iiij.Qui habuerit ſuſtantiā huius mundi:et viderit fratrem ſuū neceſſitatem habere ⁊cͣ. Secūda neceſſitas dicitur oportuna. ſine qua vita comode ſuſtentari non poteſt. ⁊ ad hāc remouendaꝫin proximo quilibet ex pietate inducitur ad Roma. xij. neceſſitatibus ſanctoruꝫ cōicantes. de quodic. vt sͣ. Auaricia.§. iij. Tercia eſt proficua ſine qͣvtiliter vita non ſuſtentat̉. vtputa habendi librospro ſtudendo. et hmōi. ad quam ſuccurrendam ꝑfectio amoris inflamat pro pͥma neceſſitate ſecūdaet tercia. licet mendicare penſatis circūſtantijs. Eteccīaſtici poſſunt redditus habere eccīaſticos. al̓snon. niſi cum damnatōne ẜm Henri. de gādauo.in. iiij. quol̓. q. xxvj. Et ſic intellige glo. in. c. precarie. ⁊. c. ſe. x. q. ij.¶ Utrum illud quod d̓r neceſſitas facit licitum ⁊ 1non ſubijcitur legi in. c. licet. de ferijs. intelligaturde pͥma ſolū? ℟. ꝙ de pͥma ſolū et hoc intellige qn̄tale quid qd̓ eſt contra legem nō eſt malum de ſe.vtputa quia ex aliqua circumſtantia poteſt licite fieri. quia tali neceſſitate occurrente non requirituralia diſpenſatio. ſed ꝓpria auctoritate quis poteſtcōtra venire. Similiter dic pro ſecūda neceſſitatedummodo recōpenſatio aliqͣ fiat. ſicut dicit do. Anto. in. c. i. de ferijs. ꝙ licet doctoribus cōſulere ꝓ forenſibus in feſto dummodo aliquā elemoſynā in recompenſationem faciant. facit glo. in. c. preſbyterin verbo denarium. lxxxij. diſ. et melius dictum. c.lꝫ: ſꝫ ego credo ſit tutius habere diſpenſationem ap̄lato ī iſta ſecūda. In tercia v̓o neceſſitate oīno requiritur diſpenſatio. aliter nō faceret licitū. Et ẜmhoc intellige glo. in. l. i.§. cum in eadeꝫ. ff. ad. l. ro.de iactu. que dicit ꝙ tꝑe neceſſitatis oīa ſunt cōmunicāda. et qd̓ ibi dixit Ange.ſ. ꝙ tꝑe cariſtie ſi mēdicus furetur panē nō incidere in penā. facit. c. iij.de fur. ⁊ ſimilia. que loquūtur de neceſſitate: qꝛ aliqn̄ de pͥma aliqn̄ de alijs.mi