Seite
De tempore ri ſingulis annis in kl̓. menſium. Ita ꝙ ſi in hͦ anno luna prima ē in kl̓. alicuius mēſis in ſe­quenti auno erit duodecima. Quandoqꝫ aūt dicit̉ menſis vel ānus lunaris embolimalis. ⁊ eſt emboliſſimus excrementū āni ſolaris ad lunarem. Et dicit̉ ille annus emboliſimalis ī quo cadit ⁊ recolligitur vna lunatio. xxx. dierū recollecta ex illis xi. diebus in quibꝰ ſuperat ā nus ſolaris lunarem. et ideo tertius annus em̄ boliſmalis eſt/ qꝛ in illo recolligitur lunatio. xxx. dierum tribus diebus de ſuper remanenti­bus. ter enim. xi. faciūt. xxxiij. ſimiliter in ſex re­manentibus alijs tribus diebus. ſimiliter in. viij. ānis eſt emboliſmalis/ additis illis. vi. diebus ad illos. xxij. dies qui ex ſuperceſcētia vij. et viij. anni recolligunt̉/ ſed ad hoc vt lu­natio emboliſmalis. viij. anni ſit. xxx. dierum/ oportet mutare duos dies ex emboliſmali ſub ſequēti/ ⁊ ita ꝑcedendum eſt vſqꝫ ad. xix. annū qn̄ cidus emboliſmalis adimplet̉ ꝯtinens an nos. xij. cōmunes ⁊.vij. emboliſmales. Em­boliſmales.n. ſunt. iij. vi. viij. xi. xiiij. xvij. xix. Alij vero ſunt cōmunes. Annus aūt lunaris maxime obſeruationis ē apud hebreos/ ꝓpt̓ quod legalis dicit̉ qꝛ omnes feſtiuitates lega les ſcd̓m lune curſum et etatem obſeruant̉. et ideo ſemꝑ incipit a lunatione aprilis/ vt dicit B. ⁊ in exo. xij. dicit̉/ menſis iſte erit vobis pͥn cipium mēſium āni. ⁊c. Preter annū aūt vſua lem ſeu cōem et legalem/ eſt ānus qui dicitur emergens quādo aliquo caſu notabili emer­gente tp̄us ſubſequens compatat̉/ ſicut greci cōputauerūt tp̄us a prima olimpiade. et chri ſtiani a prima dn̄ica in carnatōis/ et ſic de alijs Unde cōtingit ſepe ꝙ medium anni legalis eſt principiū emergentis ⁊ ecōuerſo. et per hoc multe ꝯtrarietates in biblia ad concordiā re­ducunt̉ ſed hec ad annorum diuerſitate dicta ſufficiant. Er eſt principium anni cuius iniqꝫ um eſt qn̄ ſol in prima parte anet cōſiſtit ⁊ contra ſeptētrionem per rectam lineā aſcēdere incipit vt di cit conſtan. in pandec. li. v. c. iij. Recta autem linea eſt que neqꝫ ſeptentrioni attinet neqꝫ me ridici/ ſꝫ abſtroqꝫ polo equaliter diſtāt. Durat aūt tempus veris vſqꝫ in finē geminorū/ quā tum.ſ. ſol diſcurrit per tria ſigna. quoꝝ vnum qd̓qꝫ habet ſuū menſem ad tp̄us vernale per tinentē. Primus mēſis eſt antis incipiens a xviij. die marcij vſqꝫ ad. xvij. aprilis. Secun­dus eſt thauri incipiēs a. xvij. die aprilis vſqꝫ ad. xviij. diē marcij. Tertius eſt geminoꝝ inci piens ab. viij. die Maij vſqꝫ ad. xvij. die iulij Eſt autē vernū tp̄us/ inter frigidū ⁊ calidum maxime temꝑatū. Inter hyemem ⁊ eſtatē me­dium qualitatū vtriuſqꝫ participatiuū/ qm̄ ſā guis tūc incipit multiplicari in corpore aīalis ⁊ humores qui in vernali frigore cōſtricti fue­rant ⁊ cōpacti calore vernali moueri incipiūt et diſſolui. ver aūt in ſuis qualitatibus tēpera tum ſaniſſimū tp̄us eſt et minime mortiferum ac infernū vt dicit conſtā. et G. Nam his dua­bus qualitatibus natura delectat̉ qꝛ caliditas eſt cauſa effectiua nutrimēti ⁊ augmenti. humi ditas vero cauſa eſt materialis. et ideo in vere maxime generat̉ ſanguis qui magis ē neceſſa rius nutrimento corporis. Si vero naturam ſuā exierit diuerſas inducit egritudines. vnde dicit̉ in emph. Si hyems ſicca fuerit ⁊ borea­lis. ver vero pluuioſum fuerit et autūnus ne­ceſſe eſt in eſtate febres acutas fieri ⁊ obcalidi tas et diſſenterias maxime in humidis. naꝫ vt dicit ꝯmentator in hyeme ſicci humores ꝑ fri giditatē retenti accunt̉. In vere aūt nimia hūi ditate diſtemꝑato/ multe ſuꝑfluitates generā tur et per calore reſoluūtur. In eſtate vero duꝫ calor nō eſt potens eas ꝯſumere/ putrefacit/ ⁊ ſic febres acutas generat et inducit ⁊ multas alias paſſiones. Si vero hyems calida fuerit ver aūt frigidum et ſiccū neceſſe eſt homīes in eſtate egrotare ⁊ mulieres parituras leui occa­ſione abhortire. cuius rei aſſignat. G. rōnem in cōmento dicens qn̄ corꝑa pregnantium in hyeme ſunt calida ⁊ humida. tenera ſunt ⁊ ra ra vnde frigiditas aeris vernalis ſubito pene trans ad interiora ledit fetum. per frigiditateꝫ enim ⁊ ſeccitattē que ſūt caliditates mortifica­torie/ mortificatur fetus. vnde fetus mortifica tus aggrauat retinacula ⁊ ab rumpit et ſic mu lier neceſſario abhortit. Uernuꝫ inſuꝑ tempꝰ terrā diu clauſam et pr̄e frigore ꝯſtrictam ape rit ⁊ radices ⁊ herbas in terra latentes ꝑducit floribus ⁊ herbis terrā renouat aues ad garri tū ⁊ amorem ſolicitat ⁊ inducit. ⁊ miro decore oēm terre ſuꝑficieꝫ induit ⁊ venuſtat. Un̄ ver dicit̉ a virone vt vigore/ qꝛ tūc herbe et arbo­res vireſcere incipiūt ⁊ frondere. Tempꝰ verꝭ eſt tp̄us agriculture ⁊ laboris tp̄us leticie ⁊ a­moris. Uernali.n. tēꝑe oīa vident̉ letari. Naꝫ terra viret ſilua frondet prata florēt/ celū ſplē det mare quieſcit volucres vociferāt/ ⁊ nidifi cant. ⁊ oīa que in hyeme videbant̉ mortua et marcida vernali tꝑe renouant̉. Unde ſeremi­tas vernalis aeris vocatur a mar. riſus iouis. Aque vero vernalis tꝑis minus ſane ſunt ad hibendum/ qꝛ a vaporibus tunc reſolutis in­groſſātur et a ranis ⁊ alijs vermibus tūc tꝑis