Seite
Liber IX ſemen ꝓijcientibus inficiunt̉. ⁊ ideo ſi neceſſe fuerit eas bibere ꝯtulit Conſtan. vt primo de quocant̉ vel ꝑ ebulitionem ſubtilentur ⁊ puri ficentur. Stas calida eſt ⁊ ſicca. cuius inici um eſt cū ſol fuerit in prima ꝑte cā cri ⁊ tūc eſt ſol in maxima eleuatō ne quo ad nos et iam paulatim in cipit deſcendere vſqꝫ in fineꝫ virginis ⁊ habet eſtas tres mēſes ſicut ⁊ ver. vt dicit Conſtan. Primus mēſis eſt cancti a. xvij. die iunij vſqꝫ ad. xviij. diē iulij. Secūdus eſt cū ſol ē ī leone a. xviij. die iulij vſqꝫ ad. xvij. diē auguſti. Ter tius eſt cū iam in virginē deſcendit. a. xvij. die auguſti vſqꝫ ad. xviij. diē ſeptembris. vt dicit Cōſtan. Eſt ergo eſtas calida ⁊ ſicca colore ge neratiua/ eo ꝙ ſol tꝑe eſtiuali ſumma graditur aſcenſione/ oppoſituſqꝫ capitibus noſtris di­rectam ⁊ forteꝫ in corporibꝰ noſtris ſicut ⁊ in alijs inferioribus fortiſſimā imprimit actionē Unde et ſuperflua in hyeme coadunata diſ ſoluit ⁊ cōſumit. Si vero eſtas ſuam tēperiem exierit infirmitates calidas ⁊ ſiccas generare ⁊ inducere cōſueuit. vt dicit Cōſtan. dies longio res ſol efficit et noctes breuiores. fructus ⁊ flo res ad maturitateꝫ ꝓducit. nam vi caliditatis ſue. tunc intēſe humores in fructibus tūc dige­rit/ ⁊ digeſtos eos in corꝑat ⁊ cōiūgit. Quod vero ſuꝑfluum eſt deſiccat penitus et ꝯſumit­terram rimoſaꝫ ⁊ cauernoſam reddit. nam ca­lore ſuo humiditas ꝑtes cōſumendo deſtruit. Siccitate vero ſua ꝑtes tetreſtres cōprimit et coniūgit et ſic aperit terrā atqꝫ findit. Cōſum. ptis igitur ꝑtibus aqueis que fuerūt cauſa co adunationis ꝑtium ⁊ cōſtrictionis/ neceſſe eſt vt pars a ꝑte diuidat̉ ⁊ ſic fiſſura in ꝑtibus ter reis efficiatur. Unde et loca paludoſa aquoſi tatem ꝯſumendo deſiccat ⁊ exaſperat et indu rat. poroſas ꝑtes aīalium caloris ſui ſubtilita te ſubintrat ⁊ humorem ſubcuneū diſſoluēdo ſudorē ꝓuocat. et ſic quod ē ſuperfluū ad nihi latet euacuat. ꝑ pororum etiam aperitionē fit ſpirituū exalatio et ſubſtantialis humiditatis euaporatio. et id̓o vires debilitat et eneruat. ex vtraqꝫ caliditate ſua colerā excitat ⁊ inflāmat. et ideo febrilē calorem generat ⁊ augmētat a­pes mellificantes ſuis floribus eſtas reficit et ſatiat nocturnis tꝑibus generat/ et herbarum ſuꝑficiem ne diurno eſtu areſcāt rigat ⁊ hume ctat. Eſtiuo tēꝑe aues maxime vociferāt ⁊ mo dulant̉ ad pullificandum. ſilueſtres volucres maxime animantur. omnium corporum vn­bie in eſtate media abbreuiantur. Utumnus ab augendo eſt dictuſ eo ꝙ tunc tꝑis fructꝰ et fruges po­tiſſime habūdant in horreis ⁊ au gentur. omnes enim anni labores et fructus colligit in horrea et reponit. et ideo nutrici in fabulis iunonis cōparatur rōne ferti litatis. vt dicit Iſido. Nam ſolicitos et nego tioſos circa fructuū collectionē homīes reddit. agros a frugibus et arbores a fructibus orba tas reddit ſiccitate et frigiditate ſua frondes et folia mortificat et deicit/ terram ſterilē effi­cit/ et vim germinatiuam āputat et preſcindit Eſt itaqꝫ autūnus frigidus et ſiccus humoris melancolici frigidi.ſ. et ſicci generatiuus/ cuiꝰ inicium eſt cū ſol primam ꝑtē libre intrat cum ſol eſt ī recta linea.ſ. in equinoctiali/ cū a ſeptē trione et meridie eque diſtat. Habet tp̄us au­tumnale tres menſes ſibi ſeruientes. ut dicit Conſtan. Primus incipit quando ſol eſt in li­bra a. xvij. die ſeptembris vſqꝫ ad. xviij. diem octobris. et tūc incipit ſol dedinare in meridie. Secundus mēſis eſt in quo ſol eſt in ſcompio­ne a. xviij. die octobris vſqꝫ ad. xvij. diem no­uembris. Tertius eſt cū ſol eſt in ſagittario.ſ. a. xvij. die nouēbris vſqꝫ ad. xviij. decembris vt dicit Conſtan. Autūnus in ſuis qualitati­bus veri cōtrarius eſt. ideo multarū infirmita tum ⁊ peſſimarū eſt generatius. Und̓ Hippo. in amph. in autūno acute accidunt egritudi nes et mortifere ſuper quē locum dicit Gal̓. Autumnus peſtilentiorē ceteris temꝑibus et in multis illaudabilis. Primo ꝓpter mutabi litatē tꝑis. nunc.n. eſt calor nūc frigus. Secun do quia cū ſit poſt eſtateꝫ inuenit multos hu­mores incēſos ex calore precedente quoſ reper cuti frigus autūnale ad interiora/ et nō ꝑmit­tit eos exire qui putrefiunt et īducūt etiaꝫ peſ­ſimas paſſiones/ vt quartanas et febres vix curabiles. et hoc qꝛ autūnus frigidus eſt et ſic cus et in ordinatus et ideo in autūno nimia ſiccitate ſua cōſumitur ſubſtātialis humidita­corꝑa efficiunt̉ debiliora. ꝓpter inequalitatem vero aeris pori ſubito nūc aperiūtur nūc ſubi to cōſtringuntur. vnde ſit calidarū fumoſitatū retentio/ quas cum virtus nō poſſit expellere multitudine ⁊ acumine materie/ paſſiōes mor tifere ſubſequūtur. Ptificis aūt autumnꝰ ma xime eſt nociuus/ quia frigiditate et ſiccitate ſua pulmonē deſiccat et rumpit ad modū pam pini. ideo ptiſicos valde ledit. yems ab eūdo eſt dicta eo ꝙ tem­pore hyemali ſolet ire et ſolui ſol ī breuiori circulo ꝙͣ in eſtiuali. vnde breuiores efficit dies et noctes lon