Seite
Frigida cæleſtum matres Arethuſa uocauit. Sic etiam cælicolum/ ruricolū­agricolum/ chriſticolum/ pro cælicolarum/ ruricolarum/ agricolarum/ chri ſticolarum dicimus. Sylius libro ſecundo. Cælicolum magnas uoluebat cō­ſcia curas. Similiter uatum pro uatium:& nonnunꝗͣ ſedum pro ſedium: mē ſum pro menſium/ teſte Priſciano/ Tullium referente dicentem pro Sextio. Veſtrarum ſedum/ templorumqꝫ cauſa. pro ſedium. Et Ouidius libro me­tamorphoſeos xi/ ait. Et quos ſubſtinui bis menſū ꝗnqꝫ labores ꝓ menſium. De nonnullis dictionibus/ quæ in ium& inorum. Pluralem mittunt genitiuum. luminibus/ luminū. Noīa quæ datiuū pluralē in bus mittunt nūꝗͣ genitiuū eiuſdem numeri ſyllaba creuiſſe patiuntur. ſed aut totidem habet ut moni libus monilium: aut una ſyllaba minus eſt ut Carminibus carminum. Sic er go ſaturnalibus rectius ſaturnalium/ ꝗͣ ſaturnaliorum. Sed qui ſaturnaliorū dicunt/ auctoritate magnorum muniuntur uirorum. Nam& ſaluſtius in ter tio hiſtoriarum/ bacchanaliorum. dixit. Et Maſurius/ uinaliorum(inquit) di es Ioui ſacer eſt. Verrius Flaccus in eo bello qui Saturnus inſcribitur/ ſatur­naliorum(inquit) dies/ apud Græcos quoqꝫ feſti habentur. Et lulius Mode­ſtus de feriis ait. Antias Agonaliorum repertorem Numam Pompilium re fert. Hæc enim nomina quæ ſunt feſtorum dierum neutralia/ carentqꝫ nume ro ſingulari/ diuerſæ conditionis eſſe uoluerunt ab iis nominibus quæ utro qꝫ numero figurantur. Compitalia enī/& bacchanalia/& agonalia/& uina lia& reliqua his ſimilia/ feſtorum dierum nomina ſunt: nec ſingulariter no minantur: aut ſi ſingulari numero dixeris/ non idem ſignificabis/ niſi adie­ceris feſtum: ut bacchanale feſtum: agonale feſtum:& reliqua: ut iam non po ſitiuum ſit: ſed adiectiuum: quod Græci επιθετον uocant. Animati ſunt ergo ad faciendam diſcretionem in genitiuo caſu: ut ex declinatione exprimeret nomen ſollēnis diei: ſcientes in nonnullis ſæpe nominibus datiuo in bus ex eunte/ nihilominus genitiuum in orum finiri: ut duobus duorum: ambobus amborum. Ita& uiridia quom ἀντιεπιθετον accipiuntur/ genitiuum in ium faciunt: ut uiridia prata uiridium pratorum. Quom uero ipſam loci uiridita tem ſiguificare uolumus/ uiridiorum dicimus: ut quom dicitur/ formoſa fa­cies uiridiorum. Tunc enim uiridia Poſitiuum ponitur: non adiectiuum. Tā ta autem apud ueteres fuit licentia huius genitiui ut Aſinius pollio uectiga­liorum frequenter uſurpet: cū uectigal non minus dicatur/ ꝗͣ uectigalia. Sed & cum legamus/ læuaqꝫ ancile gerebat/ tamen& anciliorum relatum eſt. Vi­dendum ergo ne magis uarietas delectauerit/ ꝗͣ ut adamuſſim uerum ſit/ fe ſtorum dierum nomina ſic uocata. Ecce enim& præter ſollenniū dierū uoca bula/ alia quoqꝫ ſic declinata reperimus/ ut præcedens ſermo patefecit/ uiri diorum/& uectigaliorū/& anciliorum. Sed& ipſa feſtorū nomina ſecundū regulam declinata apud ueteres reperio. Siquidem Varro ferialiū diem ait a ferendis in ſepulchra epulis dici. Non dixit ferialiorum. Et alibi/ floralium/ non floraliorum ait: cū idem non ludos florales illic/ ſed ipſum feſtum flora lia ſignificaret. Maſurius/ dies(inquit) eam noctem deinceps quæ in ſequen­tem diem qui eſt lucariū. Non dixit lucariorū. Itemqꝫ liberaliū multi dixerūt­non liberaliorū. Vnde pronuntiandū eſt ueteres indulſiſſe copiæ per uarieta tem: ut dicebant exanimos exanimes: inermes inermos: tum ilaros atqꝫ ilares. Et ideo certū eſt licito& ſaturnaliū/& ſaturnaliorū dici: cū alterū regula cum auctoritate/ alterū etſi ſolla/ ſed multorū defendit auctoritas. Hæc omnia Macrobius in ſaturnalibus. Sic& Marcellus ait. Bacchanaliorū pro baccha­naliū dicebant: ſicut uectigaliorū: compitaliorū: noualiorū: uulcanaliorum. Saluſtius hiſtoriarū li. iiii. Curio uulcanaliorū die ibidē moratus. Iuueualis. Incipit optare/& totis quinquatribus optat: cuius genitiuus erit quīquatriū. Et Horatius in epiſtolis. At potius puer ut feſtis quinquatribus olim. Cicero in epiſtolis. Ita tumultuoſæ cōciones ita moleſtæ ꝗnquatriis afferebantur: cu ius genitiuus erit quinquatriorū. Gellius libro quarto noctiū atticarum. Hoc ius ſponſaliorū obſeruatū dicit Seruius Sulpicius ad id tempus/ quo ciuitas Sylius Priſcianus Tullius Ouidius Saluſtius Maſurius Verrius Modeſtus Aſinius Varro Varro Maſurius Macrobius Marcellus Saluſtius Iuuenalis Horatius Cicero Gellius