![]()
Debitum cōiugale LVII 8 ¶ Utrum peccet exigendo debitum ſcienter ab adultero innocēs. vel reddendo? ℟. ẜm Ri. vbi sͣ. q. ij. ꝙ aut eſt correctus: vel ꝑatus corrigi. ⁊ ſic n̄ peccat. Si v̓o ſit incorrigibilis. tenet̉ eum dimitte re. ⁊ ſic peccat mortaliter cognoſcendo. tex. eſt in. c. ſi vir. de adul. ⁊ in. d. c. ſi quis vxorem. ſiue ſit manifeſtum ſiue occultū: dumodo ſciat ipſa. Quem tex. ſic limito intelligēdum: qn̄ innocēti nō īminet ꝑiculū fornicatōis et denegādo debitū cōuerteret̉ adulter. ſꝫ qn̄ ex denegatione efficit̉ peior ⁊ ex redditione nō facit tot pctā. ⁊ innocenti ſit euaſio fornicationis non video mortale pctm̄ exigere et red dere. Quod etiam tenet Ugo. de caſtro no. in. iiij. diſt. xxxij. q. j. 9 ¶ Utrum poſſit vir vxori adultere ncc̄ia mīſtrare? Rn̄. ꝙ nō. ſi negando emendaret̉. qꝛ vtiliꝰ eſu rienti panis tollit̉ cum de cibo ſecurꝰ iuſticiam ne gligit. v. q. v. c. nō omīs. ⁊ male meritꝰ dꝫ egeſtate laborare. l. bona fides. ff. depo.§. j. ⁊ de alijs penis adulterij. vide sͣ. adulterium.§. iij. ¶ Utrum teneat̉ innocēs ad p̄ceptum eccl̓ie red dere adultero debitū? ℟. ꝙ ſi adulteriū pōt ꝓbare jͣ. paucos dies nō tenet̉. ar. c. ſolet. de ſen. ex li. vj. ſi v̓o nō pōt ꝓbare tenet̉. ar. x. q. iij. c. j. Et idē in caſibꝰ in qͥbꝰ ſeꝑari pōt matrimoniū. vt. jͣ. mr̄imonium. iiij. 11 ¶ Quarta cā dr̄ votū em iſſum ab ambobꝰ de cōi ꝯſenſu. vt. jͣ. matrimoniū. iij. impedimēto. v. 12 ¶ Quīta cā dr̄ honeſtas. puta qꝛ petit in eccl̓ia vl in publico. qꝛ non tenet̉ ſibi reddere debitum niſi honeſto mō. j. Cor̄. xiiij. Omnia honeſte ⁊ ẜm ordinem fiant in vobis. 13 ¶ Sexta cā eſt ſcandalum. Nam vbi eſſet ſcanda lum cōſūmare matrimoniū ante adhibitas aliqͣs ſolēnitates ẜm morem patrie nō tenet̉ reddere an̄ illaꝝ obẜuantiam nō tn̄ mortaliter peccaret reddens. ſꝫ bene exigens ſi ſine rōnabili cā faceret. vt sͣ. dixi.§. j. ¶ Septima cā eſt religio quaꝫ qͥs vult intrare. qꝛ nō tenet̉ reddere ſꝫ dꝫ ſibi ſtatui tp̄us infra qd̓ ingredi teneat̉. c. ex publico. de ꝯuer. ꝯiu. vn̄ ſi nulla iſtaꝝ cāꝝ ineſt ꝯͣcto matrimonio ꝑ v̓ba de pn̄ti tenet̉ exactus reddere. 15 ¶ Utꝝ non reddens petēti. qꝛ non vult ꝯciꝑe ex cuſet̉? ℟. ꝙ nō. A fortiori peccat mortalit̉ qͥ ex ira vel alio malo fine nō vult reddere. 16 ¶ Utrum teneat̉ petere? ℟. Ri. vbi sͣ. ꝙ nō. qꝛ nemo tenet̉ vti iure ſuo. qd̓ veꝝ credo niſi in caſu qn̄ nō petendo alter caderet in aliqd̓ mortale quia tunc tenet̉. 17 ¶ Utrum teneat̉ reddere nō petenti? ℟. Ri. vbis. q. ij. ꝙ ſic non tm̄ petenti exp̄ſſe ſꝫ etiam petēti ꝑ aliqͣ ſigna ꝑ q̄ coniecturat alteꝝ affectare ſibi reddi debitu ꝯiugale. al̓s ſi nō petit tacite vl̓ expreſſe non tenet̉ reddere. Auertere aūt alteꝝ ne petat nō licet niſi cū debita ſanctimonia. Un̄ dicit Aug. de anchona ꝙ ſi ex negatione debiti alter ſcādalizat̉ nō excuſat̉ a mortali denegans. qd̓ limita niſi ex aliqͣ canſa p̄dictarū faciat. 18 ¶ Utrum ꝯͣcto matrimonio cū vna clandeſtine ⁊ publice poſtea cum alia teneat̉ prime reddere de bitum? Rn̄. ꝙ ſi nō p̄t reddi ſine ſcādalo. puta qꝛ eccl̓ia excōicat eum ⁊ hmōi ꝙ tenetur nō reddere quia ab om̄i ſpecie mali eſt abſtinendum.j. theſſa lo. vl. al̓s. ſic. ¶ Sꝫ nunqͥd cohabitabit cum ſcd̓a ad p̄ceptum 19 eccl̓e. Rn̄. ꝙ ſic. ⁊ ncc̄ia mīſtrabit ſi mō p̄t facere ſi ne ꝑiculo coitꝰ ſeu adulterij cū dicta ſcd̓a. qꝛ qn̄ cū ꝑiculo ꝓbabili. tūc patiatur excōicationē ⁊ nō cohabitet ſꝫ necc̄ia admīſtrabit ſeꝑatꝰ qͣntū p̄t cū pri ma etiam nō cohabitabit qn̄ ſine ſcādalo cohabitare nō p̄t. ⁊ ſibi imputet qͥ ſic ꝯͣxit. Et iō cōſulendum eſt tali ꝙ patriā mutet vbi cū prima ſine ſcādalo cohabitare poſſit. ¶ Utꝝ actꝰ mr̄imonialis ſit pctm̄: Rn̄. ẜm Alex. 20 in tercia ꝑte in ſum. in vj. precepto ꝙ non. Sed ſit pctm̄ ẜm eundē ſcd̓a ſcd̓e. tractatu de adul. qn̄ pri uatur iſtis circumſtantijs. ¶ Prima dr̄ recta intētio puta qꝛ excedit fines ma 21 trimonij facturꝰ cū qͣcūqꝫ alia vl̓ cn̄ ea etiam ſi nō eēt ſua coiret. vl̓ ꝯſtituit ibi finē vltimū. ⁊ ſic ē mor tale pctm̄. xxxij. q. iiij. origo. ⁊. c. liberoꝝ. Aduerte tn̄ ꝙ hoc intelligit̉ qn̄ hoc actu cogitat vt ſit morta le. qꝛ actibꝰ non habitibꝰ meremur vl̓ demeremur ẜm Pe. de pal. in. iiij. di. xxxij. q. iij. Dꝫ gͦ intentio ſi ſtere infra limites mr̄imonij ſi talis actus dꝫ eſſe ſine peccato hoc eſt ꝙ nō cognoſceret ſi nō eſſet ſua legitima vxor. ⁊ idem dic de vxore erga viꝝ. Suffi cit tn̄ ẜm Ri. in. iiij. di. xxxj. q. pe. ꝙ actu vel habitu hanc tn̄tentōem habeat. ¶ Scd̓a dr̄ cā. Nam ex triplici cā ſine pctō exigit̉ 12 ⁊ redditur. etiā cū merito ex pͥmis duabꝰ. Prima ꝓlis ꝓcreande. ſcd̓a debiti reddēdi. tercia fornicationis vitāde cōiter tn̄ tenetur ꝙ ſit pctm̄ veniale exigere cā fornicatōis vitande in ſe. vide glo. in. c. qͥcqͥd. xxxij. q. ij. Alia ex cā cognoſcere eſt pctm̄ ali qn̄ mortale. aliqn̄ veniale. vt in.§. ſeq̄nti patebit. ¶ Utrum ſi fiat cā ſatiāde libidinis ſit pctm̄ mortale? Rn̄. ꝙ canoniſtaꝝ. xxxij. q. iiij. ī. c. origo. ⁊. c. 23 liberoꝝ ⁊ theologoꝝ ī. iiij. diſt. xxxj. ⁊. xxxij. fuit diuerſa opi. Aliqͥ tenēt ꝙ ſꝑ eſt pctm̄ mortale coitus ꝯiugalis cā ſatiāde libidinis. Et dr̄ qn̄ p̄uenit voluptatem ⁊ cogitatōꝫ manibꝰ ꝓuocando ⁊ calidis vtendo vt poſſit pluries coire. ſꝫ magis cōit̓ tenet̉ ꝙ nō eſt pctm̄ mortale. dūmodo ſi nō eſſet vxor n̄ faceret. ⁊. d. c. origo. ⁊ liberoꝝ exponūt qn̄ ita finaliter q̄rit delectatōꝫ ꝙ etiam ſi nō eſſet vxor nō curaret. Et hec opi. ē magis rōnabilis. qꝛ apl̓s dicit hēat vnuſqͥſqꝫ ſuam ꝓpter delectatōꝫ in ea ⁊ nō in alia querēda ꝓpter fornicatōꝫ vitandam nec ſeqͥt̉ ꝙ ponat ibi finem. qꝛ nō vltimū. Hanc ſan. Bo. Ri. ⁊ Ale. ⁊ cōiter theo. tenēt ⁊ placet. qꝛ ꝓ iſta ſe cūda opi. eſt tex. Aug. j. ad Cor̄. vij. in pͥn. vbi dic ꝯiugalis ꝯcubitꝰ generādi gr̄a nō hꝫ culpam. ꝯcu piſcentie v̓o ſatiāde. ſꝫ tn̄ cū ꝯiuge hꝫ culpam ꝓpt̓ thori fidem venialem. hec ille. ¶ Utrum cognoſcere vxorem cā ſanitatis ſit lici 24 tū? Rn̄. Ri. in. iiij. di. xxxj. ar. iij. q. ij. ꝙ ẜm qͦſdaꝫ ſic. vel forte p̄t dici ꝙ ſit veniale pctm̄ ⁊ hoc veriꝰ. ⁊ ſequitur Tho. in. iiij. di. xxxij. 