Seite
Ferie CVIII tuor doctoꝝ et euangeliſtarū non ſeruant̉. Sed li­mita vt videlicet intelligamꝰ ꝙ ꝯſuetudo deroget prefatis feſtiuitatibꝰ: dūmodo nō ſit dn̄icus dies. vel eo maior ſicut eſt feſtū natiuitatis dn̄i: reſurre­ctionis: aſcenſionis: penthecoſtes ⁊ epiphanie. vt in. c. licet. de ferijs. dicit̉ in glo. quā ſequunt̉ doct. vbi addit Io. an. aſſumptionē v̓ginis glorioſe. ar. c. fi. de ſen. ex. li. vi. quia nō credo valere cōſuetudi nem in contrariū. cuꝫ videant̉ quaſi iuris diuini. vt patꝫ in. d. c. licet. 4 Utrū cōſuetudo poſſit alias a p̄fatis feſtiuita­tes introducere: ita ꝙ de precepto teneant̉ ad illa: ℟. ꝙ ſic. ſicut pōt facere aliā legem ⁊ qn̄ ſit vide sͣ. Conſuetudo.§. ij. Utrū epiſcopus cū clero ſolum poſſit indicere feſtum? ℟. ꝙ nō. ſed oportet ꝙ faciat cū populo. vt ſupra patet. 6 feſtū immaculate cōceptionis glorioſe v̓ginis matris dei Marie. licet eccleſia romana antiqͣtus nō celebrauerit. vt patet ꝑ Tho. in. iij. ꝑte. q. xxvij. et ꝑ. S. Bo. in. iij. diſ. iij. ⁊ ꝑ glo. de ꝯſe. di. iij. in. c. ꝓnunciandū. quia eius puritas nōdū erat reuela ta. tn̄ hodie de ipſa cōceptione facit ſolēne officiū et feſtū cū largitione indulgētiaꝝ q̄ in feſto corpo­ris xp̄i ſunt date illis qui interſunt diuinis ⁊ hoc ꝓpter multa miracula ꝑ que manifeſtuꝫ eſt ꝙ ſine peccato originali fuit cōcepta. Et id̓o hodie ad eui tanda ſcandala p̄cipitur ſub pena excōmunicatio nis late ſentētie a qua nō poſſint abſolui niſi a ro­mano pontifice: p̄terqͣ in mortis articulo omnibꝰ cuiuſcunqꝫ ſtatus gradus ordinis et conditionis fuerint: ne de cetero auſu temerario p̄ſumāt in ſer monibus ad populū: ſeu al̓s quōlibet affirmare ꝙ tenētes virginē eſſe p̄ſeruatā a peccato origina­li in ſua cōceptione polluat̉ labe hereſis vel morta­lis peccati vel feſtū eiuſdē cōceptionis celebrātes: neqꝫ tenere libros vel legere aut habere pro veris hoc ꝯtinētes. Similiqꝫ pena etiā ligant̉ qͥ auſi fue rint aſſerere ꝙ contrariā opinionē tenētes.ſ. ꝙ ſit cōcepta in peccato originali incurrāt hereſim vel mortale peccatū. hec habēt̉ in extraua. Sixti. qͣrti que incipit graue nimis. Quid de iſtis feſtis. S. Anthonij. S. Nicolai. S. katherine. ⁊ hmōi que ex cōſuetudine celebrā tur. Ignorat̉ tn̄ an̄ ex tali conſuetudine ſint intro­ducta q̄ habeat vim legis p̄ceptiue? Rn̄. ꝙ nō cre do peccare mortalit̉ nō ſeruātes: niſi eſſet ſcandalū Rō quia nō ſunt introducta vt de p̄cepto: ſed ex deuotione. Ubi autē eſſet ſcandalū: ſic ibi eſt con­ſuetudo obligatoria. exquo tādū ē ꝙ eſt p̄ſcripta: ⁊ reputat̉ obligatoria. 8 Quando incipit dies feſtus: vide ſupra dies. in princi. 9 A quibꝰ eſt abſtinendū diebꝰ feſtiuis p̄dictis? Rn̄. ꝙ ab om̄i opere ſeruili: nō ſolū peccati ſꝫ etiaꝫ mechanicis vt agricultura. vt dicit̉ in. c. licet de fe­rijs. Pro cuiꝰ intelligentia eſt notandū ẜm Ri. in iij. diſ. xxxviij. ar. iij. q. iiij. ꝙ opus ſeruile dicit̉ tri­pliciter. Aliqn̄ materialiter ſolū ſꝫ formalit̉ liberū. vt verbi gr̄a. ſcribere nō ꝓpter tꝑale lucrū: ſꝫ ad edi lutionē animaꝝ ꝓpter diuinū cultum ⁊ hmōi. et iſtud nō ꝓhibet̉ immo cōcedit̉. vt ptꝫ in. d. c. con­queſtus. vbi cauſa pietatis q̄ al̓s ꝓhibent ꝑmittū tur. facit. l. diuus. ff. de ferijs. vbi ea que faciūt ad diſciplinā militarē poſſunt peragi diebꝰ feriatis. Scd̓o dicit̉ opus ſeruile formalit̉ ſolū materialiter autē liberū eſt. vtputa cum aduocatus cogitat de his que die craſtina debet ꝓponere ꝓpter lucrū tē porale. ruſticus de aratione terre ⁊ ordinatōne bo um. et licet ab iſto abſtinere debeamus in diebus feſtiuis non tamē aſtringimur de p̄cepto. Unde nō peccat mortaliter talia faciens niſi ꝑ hoc opus excludat̉ illa vacatio quam debet cultui diuino ex neceſſitate quā explicabo ī ſe. q. que ſit. Tercio di­citur opus ſeruile materialiter ⁊ formaliter ſeu fi­naliter. ⁊ hoc ē omne opꝰ corporale ordinatū: ſicut ad ꝓprium ⁊ ꝓximū finem ad bonū corporis tem porale ſeu ad lucruꝫ. ⁊ iſtud eſt illud qd̓ prohibet̉ de p̄cepto diebꝰ feſtiuis. Unde ſemꝑ peccat mor­taliter ipſum faciens niſi excuſetur ꝓpter iſtorū qͣ­tuor. vnū ẜm. f. de ma. in tractatu de.x. p̄ceptis. Primū operis modicitas ſeu paucitas: que nō im pedit ſpiritus libertatē. Secundū neceſſitas ope­ris que non poſſit perueniri cōmode nec differri. vt decoctio ciboꝝ ꝓ illo die: vel neceſſitas coactio nis quā faciūt dn̄i. aliter eoꝝ bona preſcriberent. facit. c. licet. de ferijs. Tercium cordis pietas. vt in c. conqueſtus. de fe. vt ſupra dictū eſt. Quartū pu blica vtilitas. vtpote ꝓ pace et concordia ꝓ ponte ⁊ huiuſmodi que etiā ſunt pia. qd̓libet em̄ iſtoruꝫ excuſat ꝙ nō ſit mortale: ſaltē laborare in diebꝰ fe­ſtiuis. Ex quibꝰ patet quid tenendū ſit de multis queſtionibus: que reducunt̉ ad infraſcriptas que ſtiones. xxiiij. Prima de mulieribꝰ que aliqua puncta ponūt 10 vel ſcopant domū vel de illo qui vendit vnam ſo lum rem vel qui putat ramū: facit coquinā. itine­rat modicum et huiuſmodi ꝙ non peccāt mortali ter propter modicitatem operis. Ratio quia ẜm S. Bo. in. iij. diſtinc. xxxvij. ſuper litteram. ⁊ com muniter theo. ratio prohibitionis operum eſt. vt vacemus deo. ⁊ quia iſta modica non impediunt vacationem p̄dictam: licet aliqualiter minuant. ideo non eſt peccatū mortale talia facere niſi quis talibus ꝑ notabile tempus occuparet̉ vel vſqꝫ ad vltimā defatigationē. quod quideꝫ arbitrio boni viri relinquendū eſt vt attendat ſi ratio legis eua cuatur vel non. ſed ſolū minuatur. faciunt ad hec que nota. in capitulo intelligentia. de verboꝝ ſig­nificatōne. Scd̓a de carnificibꝰ qui ꝑ notabile tēpus occu­ 11 pantur: quia ſi faciūt ꝓpter neceſſitatem quam nec ꝑuenire pn̄t. puta qꝛ eſtas eſt vel ſunt plura feſta. excuſant. al̓s non. Tercia de tabernarijs qͥ ſi faciūt ꝓpter neceſſita tem excuſant̉. Secus ſi ad ebrietatē ad ludū ⁊ hu­iuſmodi. Et ideꝫ dic de hoſpitibus. Quarta de his qui panem: herbas: fructus et. 13 huiuſmodi vendunt: quia ſi faciunt ꝓ neceſſitate diei feſti excuſant̉. al̓s nō ſicut qui vendunt mul­ta que ſunt ſolum ad guloſitatem: niſi eſſet mo­dicitas diſtractionis: ſicut eſt in his que vendunt