Legatum. j.tellige glo. in. c. fi. xij. q. ij. et Panor. vbi sͣ. in dictoc. filius.26 ¶ Utrum legatis aliquibus rebus ⁊ poſtea venditis per teſtatorē teneat̉ heres? Rn̄. ꝙ ſic niſi vēdendo teſtator habuerit animum adimendi legaum. inſti. de lega.§. ſi rem ſuam. ⁊ in dubio ꝓbabit heres ſaltem per quatuor teſtes volūtatem defuncti mutatam vt in glo. d.§. ſi rem ſuam. Ideꝫdic ſi rem legatam pignori tradidit ꝙ niſi habuerit animum adimendi legatum tenetur heres eaꝫluere. ⁊ legatario tradere vt inſti. d̓ le.§. ſed et ſi rein tex. et in glo. In conſciētia credo verum quādoteſtator in morte noluit mutare teſtamentū. ſecusſi morte p̄uentus non potuit in vltimo aliquid diſponere: qꝛ tunc p̄ſumerē ꝙ animo adimendi legatum alienauerit.¶ Utrum legatuꝫ quo mihi liceat cedere lapidesin ſolo teſtatoris tranſeat ad meos heredes? ℟. ꝙnō. tex. eſt in. l. apud iulianū.§. ſi quis. ff. d̓ lega. j.rō ẜm glo. qꝛ eſt ius ꝑſonale.28 ¶ Utrum poſſit legari qd̓ nōdum ē in rerū natura. Rn̄. ꝙ ſic: dūmo ſit futuꝝ: vt fructus futuri intali fundo: aut qd̓ naſcet̉ ex ancilla et hmōi. inſti. d̓leg.§. ea quoqꝫ res.29 ¶ Utrum iura act. ⁊ ſeruitutes ⁊ hmōi incorꝑalia poſſunt legari. Rn̄. ꝙ ſic. niſi viuēs teſtator debitu exegerit vel remiſerit ⁊ in dubio p̄ſumit̉ legatū voluiſſe adimere exigendo vel remittēdo. inſtide le.§. cum aūt. in tex. et in glo.30 ¶ Utrum debitori poſſit ſua liberatio legari? ℟.ꝙ ſic. inſti. de leg.§. ſi quis debitori. niſi teſtator viuus exegerit. inſti. ibidē.§. cām.31 ¶ Sed quero an in dubio preſumetur legatuꝫ factum creditori fuiſſe factum animo recompenſandi? ℟. Bart. in. l. ſi cum dotem.§. ſi pater. ff. ſolū.ma. et cōmuniter moderni in. c. officij. de teſtamētis diſtinguunt ꝙ aut relictum ſit ꝑ debitorem neceſſarium qui ex neceſſitate iuris tenetur ad debitum. et ſic preſumitur animo recompeſandi factūvt in. d.§. ſi pater. vbi dicitur ꝙ ſi pater qui tenebatur dotem dare filie ſue legat eideꝫ aliquid in teſtamento ꝙ illa non poterit petere legatum ⁊ dotē qꝛ videt̉ legaſſe animo compenſandi cum dotedebita. Aut legatum ſit per debitorem voluntarium: puta qꝛ ex ſua voluntate obligauit ſe ad debitum: et ſic in dubio non preſumitur factuꝫ animorecompenſandi: niſi ſit expreſſum. vt probatur inl. vnica.§. ſciendum. C. de rei vx. ac. vbi habet̉ ꝙmaritus qui tenet̉ reſtituere dotē vxori poſt mortem legauit aliquid ſimpliciter vxori poterit vxorvtrunqꝫ petere. Sil̓r dic de legato facto cuicunqꝫcreditori a debitore ad hoc. C. de here. inſti. l. ſi cōpenſandi. ff. de le. j. l. lutius. in pͥn. et. ff. de lega. ij. l.vlti.§. pe.¶ Utrum per ſuggeſtionem: ſollicitudinē: vel importunitatem faciens adimere legatum factuꝫ alicui. et faciens ſibi relinqui teneat̉? ℟. do. Berth.cepola in ſuis cautelis ꝙ tenetur actione de dolovel in factum ſubſidiaria ei cui ademptum eſt: velcui non eſt relictum ex ſolicitudine eius. ff. de doliexcep. l. j. no. Ange. in. l. fi. C. ſi quis aliqueꝫ teſta.probi. facit. l. j. et ibi no. C. d̓ pe. bo. ſubla. li. x. Sꝫmelius dic vt. jͣ. Reſtitutio primo in verbo impediens.¶ Quid valet vxori legatū quo legat̉ ei dos ſua. 3℟. ꝙ valet qꝛ plenior eſt actio ex legato ꝙͣ ex dote.inſti. de lega.§. ſed ſi vxori. qꝛ ſicut dicit ibi glo. legatū ſtatim debet̉. dos vero ſi conſiſtat in mobilibus debetur poſt annum ſolum. Iteꝫ valet quianō habebit ꝓbare dotem talis quātitatis ſi exprimatur. alias ſic. C. de fal. cau. l. iij.¶ Quero quid debeatur quando legatuꝫ ſit in ge 3nere. Rn̄. ꝙ ſi illud genus eſt generaliſſimum: ſicnullum eſt legatum. Exemplū ſi diceret. lego ſubſtantiam vel rem. Si vero genus eſt ſubalternuꝫ.vt lego animal. corpus. et huiuſmodi. ſic ſimiliternullum eſt. quia dando muſcā liberaretur. Si vero genus eſt incertum: puta. quia eſt ſpecies ſpecialiſſima: tunc aut res eius generis habet certos fines a natura deſignatos. vt bos. equus: et hmōi.aut habet fines ex ſola diſtinctione homīs: vt fundus. vt. ff. d̓ lega. j. l. quod in rerum.§. fin. Aut facto hominis: vt domus vel fundus. quod per factum hominis de duobus ſit vnum diruendo parietem et huiuſmodi. vt. ff. communia predio. l. ſiquis duas.§. j. Si loquimur de primo ſic fuit varia opinio ſed placet mihi opinio Iohan. quam ſequitur Accur. in. l. legato generaliter. ff. de legat. j.ſcꝫ ꝙ aut teſtator qͦs relīquit ſeruos vel boues incertos et de incertis ſunt in ſuo patrimonio. et tūceligit legatarius: vt inſtit. de lega.§. ſi generaliter.dum tamen non eligat optimum. dicta.l. legato.Ant non ſunt in ſuo patrimonio. et ſic electio eritheredis: vt. ff. de tritico le. l. iij. in principio. et. l. iiij.Similiter vbi teſtator de certis ſeruis ſenſit incertum: puta. quia legauit vnum d̓ ſeruis ſuis. ſic electio erit legatarij. l. qui duos. ff. d̓ leg. j. Si vero loquimur de ſcd̓o. ſic non valet. quia videtur deriſorium: quia heres preſtando fundum vnius digitivel vnguis liberaret̉. d. l. quod in reruꝫ.§. ſi quisautem. Si v̓o loquimur de tercio: tunc aūt legāsdomum in genere relinquit domos aliquas: autnō. ſi ſic. electio erit legatarij. Si non legatum eritderiſorium. ff. de le. j. l. ſi domus in principio. Aduerte tamen ꝙ quādo electio datur heredi in rebꝰlegatis in genere. ⁊ illud genus eſt talis qualitatisꝙ in ipſo ſunt quedā que nihil valent. ⁊ magis expedit. non habere ꝙͣ habere: tunc non poteſt taliadare. ſed debet dare mediocrem: vt in. d. l. legato.et. C. de dona. l. ſi quis argentū.§. j. ⁊. C. cōia d̓lega. l. ſin.§. j. Si vero ſumus extra talia: tunc poterit heres dare minimū in tali genere. l. ſi ita ſcriptūſit. in fi. ⁊. l. apud iulianum.§. ſero. ff. de leg. j. ff. dereg. iur. l. ſemꝑ in obſcuris. ff. de ver. obli. l. ſi ita ſtipulatus. Fallit hoc in legatis ad pias cauſas. qꝛ d̓betur id quod eſt melius fauore pie cauſe. vl̓ ſaltēmediocre: puta legatum eſt vas dabitur argenteum inter aurum ⁊ auricalcum. ſeu eneum. Ita habetur ⁊ nota. in. l. titia.§. ſera. ff. de auro ⁊ arg. leg.ex quo Bart. ibidem dicit ꝙ ſi legatur dalix intelligitur argenteus: ſi planeta intelligit̉ de ſeria et fimilibus.