Maleficium Brum liceat maledicere creature irratōnaliꝰ . ẜm Alex. vbi. maledicere creature irratio nali ẜm ſe conſiderate eſt ocioſuꝫ vanū et ꝯn̄s illicitum. Maledicere aūt eis ꝓut ordināt̉ ad ho­minē. ſic eſt idem peccatū ac ſi fieret homini. ita mortale. ſicut dictum eſt. de talibꝰ intelligit̉ illud. maledici regnū dei non poſſidebūt. xxiiij. q. iij.§. illicita. de pena maledicentium deū vel ſanctos. ndes. Plaſphemia. Aleficium dicit aliqn̄ ſortile­ de incantatio: vt ei nec mi rum. de hoc.. ſortilegium. quō pōt deſtrui. vide.. Suꝑſtitio.§. xiij. Aliqn̄ dr̄ qd̓cun qꝫ crimen vt furtum. rapinam hmōi. vt inſti. de obliga. que ex deli. na. Eſt etiam quaſi maleficium nocumentū qd̓ ſit ꝓximo p̄ter ꝓpoſitum. vt inſti. de oblig. ex quaſi delic. na. totū. Alicia dicit tripliciter. Primo habitu vicioſo ex quo ꝓcedit bomo eſt valde inclinatus ꝓmptus ad agē dum opera illiꝰ vicij habituati. ſic eſt peccare ex malicia.i. ex electione mali ꝓpter illā inclinationeꝫ habitus vicioſi. ſed eſt peccatum in ſpiritūſan ctum. Secundo dicit̉ malicia cōtemptus. abho­minatio rerum ſpiritualium ꝓcedens aliqn̄ ex in ordinata triſticia mentis iſto modo eſt filia acci­die. Tercio malicia dicit̉ peccatū in ſpirirumſan­ctum. de dic vt.. Peccatum.§. iij. Et iſtis duo­bus modis ſemper eſt peccatum mortale malicia ex qua in contemptū bona ſpūalia vel diuina ha­bent̉. ſi eſt in deliberatiōe voluntatis ẜm.s. Tho. ſcd̓a ſcd̓e. q. xxxv. Andatum dicit̉ qn̄ quis ad ſa tiſfactionem ſue volūtatis imponit ali­quid alicui nulla data pecunia. ſeu qͦ­cunqꝫ alio. interueniāt quecunqꝫ verba. ita tn̄ ſint que mandant̉ ad vtilitatem ſeu ſatiſfactioneꝫ mandantis. Si v̓o ſunt ad vtilitatē illius cui con mittit̉. ſic dicet̉ ꝑſuaſio. ꝑſuaſor non mandator. vt nota. Barto. in. l. non ſolum.§. ſi mandato. ff. de iniur. Si autem data pecunia ſi eſt circa delictū ſic dicit̉ mādatum accipiēs aſiſſinus. de quo in. c. humani. de homici. lib̓. vj. dicta. l. non ſoluꝫ. Ubi vero non eſt circa delictum mādatarius di­citur locator. mandans cōductor. nec eſt māda­tum ꝓprie. Utrum mandās delictum includat̉ ſub diſpo ſitione iuris vl̓ ſtatuti punientis eum qui fecerit tale delictum?. Panor. in. c. mulieres. de ſen. ex. ſic diſtinguit aut verba ſcripta ſunt in rem. puta. dicit ius ſiue ſtatutuꝫ pro homicidio imponatur talis pena. ſic includitur ex propria ſignificatiōe verborum. quia de homicidio quod mandauit te netur. l. hec verba. ff. de adulte. et. l. aut aliter.§. hec verba. ff. quod vi aut claꝫ. vtrobiqꝫ Bar to. per Cy. in. l. non ideo minus. C. de accuſati. Aut verba ſunt ſcripta in ꝑſonaꝫ. vt quia dicit̉. ſi quis commiſerit homicidiū puniatur tali pena. ſic ſi committit per inſtrumentum quod neceſ­ſario operatur neceſſitate facti ſicut mittens ſagit­tam huiuſmodi. vel operat̉ per inſtrumentum neceſſitate iuris. ſicut quando procuratori vl̓ ſub dito aliquid mandat̉ licituꝫ. ſic includit̉ mandās quia ipſe vere facit quoniam actus attribuit̉ prin cipio. facit. l. item mella.§. j. ff. ad. l. aqui. hoc tex. in. l. ſi pater. in. fi. ff. de manu. vin.. l. iij.§. ſi ꝓ­curator. ff. quiſqꝫ iur. ideo ſtatutū puniens ponentem exceptionem contra inſtrumentū. ma dans procuratori proponere tenetur pena ſtatuti Si v̓o inſtrumentum per quod explicat̉ operat̉ voluntate propria neceſſitate facti vel iuris. vt puta quia mandauit delictum conmitti. manda­tarius tenetur obedire. tunc in diſpoſitione iu ris cōmunis mandator comp̄henditur. non ex pria ſignificatione. ſed interpretatōne iuris. quod vult parum intereſſe vel ſe vel per alium facere vt dicit tex. in. l. j.§. deieciſſe. ff. de vi vi arma. ſꝫ non habebit locum in ſtatuto in quo fictio ha bet locuꝫ. l. iij.§. hec verba. ff. de neg. geſt. Et hoc tene. licet Bald. in. d. l. non ideo minus. aliter di ſtinxerit. Diſtinguo tamen ẜm Bald. in. l. om̄es populi. ff. de iuſticia iure. ſic aut ſtatutū indul get. ſic comprehenditur. quia ceſſat odium. fa uor eſt ampliādus. regula odia. libro. vj. Aut pu­nit tunc. aut de pena regulari que non multū ex orbitat a iure cōmunis diſpoſitione. ſic īcludit̉. quia tunc ſtatutum debet interpretari ẜm ius cō­mune. vt in. c. cum dilectus. et de cōſuetudine. no ta Inno. in. c. cauſam que. de reſcript. et Barto. in dicta.l. omnes populi. quam quideꝫ penā ius commune vult vt cōprehendatur. vt ſupra dictū eſt. Aut punit pena irregulari. et que exorbitat a communi. iure. Et ſic includitur. ſed habebit locum in caſu ſuo. hoc ſenſerūt doctores antiqui in ſimili in. l. quicunqꝫ. C. ſeruis fugi. in illa que ſtione nunquid maſculinum concipiat femininū quod in odio regulari comprehenditur. ſꝫ in irre­gulari non. Nec obſtat p̄dictis. cap̄. mulieres. de ſenten. excōm. in verbo vere quod videtur innue re non interpretatiue. quia illud verum eſt ẜm Barto. in. l. ſed ſi vnius. ff. iniur. in peccato. ſed non in pena quod non vere comprehendat. fa cit. c. vt fame. de ſenten. excōm. vbi tex. inquit face re videantur. Ergo interpretatiue ad idem. de de. pu. in duel. c. ij. Ubi pugil vere homicida dicitur. mandans non licet teneat̉ de homicidio. Item quia textus ponit vt diuerſa facere et mandare. l. diſtinctione. ſi quis viduam. de homicid̓. c. ſicut dignuꝫ. Ergo in penis irregularibus a iure com­muni per ſtatuta habebit locum. vbi fictio habet locum. vt dixi. Idem dic quo ad effectꝰ naturales qui ex ipſo facto proueniunt vel requi­runtur nunqͣ ſunt paria facere per ſe vel per aliū. facit quod no. Bart. in. d.§. deieciſſe. vbi vult non eſt idem adulteriū facere per alium. ſicut ſe ſed quo ad effectus ciuiles qui conſiſtunt in repri mendis iniurijs. ſic tene qd̓ dixi. Et ſic intellige. Elinita go in c. ſciant cunc de ceci vi­ra in ea allegata.