¶ UotumCCLXXXVIIquod habet qualitatē bonā.j. topicorū. Scd̓o accipit̉ ꝓ habitu ſiue diſpoſitione ſeu affectione voluntatis derelicto ex actu voluntatis ſiue ex vſu ⁊hec bona vel mala ẜm actiones. qꝛ tales generāt̉habitus ſiue diſpoſitiones qͣles ſunt actus. iij. ethico. Tercio accipit̉ ꝓ actu ipſius volūtatis pōtētieet iſte ē bonus ex ordīe eius ſufficiēti ad debitum.ſinē. et vt hoc ſit qͣtuor requirunt̉. Primuꝫ ꝙ finisſit bonus in ſe. Scd̓m ꝙ ſit ipſe finis melior his q̄appetunt̉ ꝓpter ip̄m. vnde dicit Aug. ix. de ciui.dei. c. iij. ꝙ qui laudant deū ꝓpter pecuniā nō habent bonū finē neqꝫ bonā volūtatē. Terciū ꝙ illaſint ẜm rationē rectam ordinabilia et apta ad talēfinem conſequēdum. Quartū ꝙ volūtas ordinātis ratione regulata ordinet vl̓ velit bona in genere indifferentia ad bonum finem aliter his deficiētibus nō erit bona voluntas. Hec ex.s. Bo. ī. ij.di. xxxviij. q. j. ar. j.3 ¶ Utrū vnius ſolius bone voluntatis ſit vnusſolꝰ finis. Rn̄. ꝙ ſic.ſ. pͥncipalis. vn̄ ſciēdū ꝙ actꝰpōt habere plures fines tripliciter. Primo ꝙ vnꝰſit ſub altero et ꝓpter illum. Scd̓o ꝙ vnus ſit pͥncipalis finis. alter non pͥncipalis. ita tn̄ ꝙ non pͥncipalis non refert̉ ad pͥncipalē. Tercio ꝙ vterqꝫſit pͥncipalis. Exemplum de eo qͥ vadit ꝓ diſtributionibus ad eccleſiam. quia aliquando intēditpͥncipaliter dei honorem. et cū hͦ ſimul habere pecuniā illā ad hͦ vt ad dei honorē illā diſtribuat velin alios vſus licitos cōuertat. Aliqn̄ intendit deihonorē. et vult ſimul acqͥrere pecuniā. ita tn̄ ꝙ acquiſitionē pecunie nō redegit ad honorē dei. necetiā pecuniā illā finē pͥncipalē ſtatuit qꝛ eā ꝓpterſe nō diligit. quia etiam ſi non daret̉ iret. nec ꝓpt̓eam habendam aliquid contra deum cōmitteretAliqn̄ intendit deo placere et ſimul etiā pecuniaꝫacquirere vt poſſit theſaurū ſuū augere et in eo delectari. Primo mō ire ad eccleſiam eſt meritoriumet ꝑtinet ad bonā voluntatē. Scd̓o mō nō ē bonevoluntatis loquendo formaliter nō tn̄ ei ſie repugnat quin in ea ſtare poſſit. Eſt eī ibi peccutū veniale non mortale. Et hoc ē qd̓ dicit Aug. li. cōfeſ.minus te amat qͥ tecū aliqͥd amat. qd̓ nō ꝓpter teamat. Tercio mō eſt contra bonā volūtatē. qꝛ nemo p̄t duobus dn̄is ſeruire. Math̓. vj. Cū em̄ ſitvnū ſolū verū bonū quod quietat humanū deſideriū oportet ꝙ voluntas ad hoc vt ſit bona et recta ſtatuat ſibi vnicū finē vltimū. Hec ex.s. Bo.in. ij. di. xxxviij. ar. iij. q. j.4 ¶ Utꝝ bonitas actualis volūtatis addat aliquābonitatē ſuper bonitatē ipſius habitus gracie. vide sͣ. Intentio.§. v.5 ¶ Utrū teneamur cōformare voluntatē noſtraꝫ.volūtati diuine inuoluto. Rn̄. fuit diuerſa intertheologos opinio. in. j. ſen. di. vl. Sꝫ iſta videt̉ mihi verior.ſ. ꝙ teneamur cōformare qͣꝫtū ad illa volita que exprimunt̉ a deo ſigno p̄cepti in lege explicite vel implicite vel q̄ nobis manifeſtaret ſic velle de p̄cepto. Sꝫ qͣꝫtū ad alia cōſiliū nō ē p̄ceptumcōſiliū dico ſi ſunt expreſſa ſub ſigno cōſilij tacitevel expreſſe. Si vero n̄ ſunt expreſſa. nec etiā d̓ cōfilio tenemur. niſi cōueniat nobis illud velle. ſicutdicit Aug. in ench̓. c. lx. Aliqn̄ īquit bona volūtate vult homo ꝙ nō vult deus. Sic̄ bonus homovult patrē viuere quē deꝰ vult mori. Et glo. illasͣ. psͣ. q̄ dicit. cor tortū habet hō qui nō vult quodvult deus. intelligit̉ de his q̄ nobis patent. ꝙ dep̄cepto vult nos ea velle.¶ Utrū teneamur cōformare voluntatem in mō 6volēdi cū deo. Rn̄. ẜm Alex. lō. in. pͥmo di. xlviij.ꝙ nō abſolute. qꝛ ſi hō honorat patrem ſuū nō excharitate. ſꝫ ex beniuolentia nō peccat ſꝫ tenet̉ conditionaliter.ſ. ſi vult mereri vitā eternā. S. Bo. īpͥmo di. vl. dicit ꝙ tenemur cōformare volūtatemnoſtram voluntati diuine in modo volendi affirmatiue.ſ. ꝓ loco et tꝑe qn̄ videlicet tenentur exirein actum charitatis. qꝛ ſic̄ tenemur ꝙ nūqͣꝫ cōtraria velimus deo.ſ. ex libidine cū deus velit ex charitate. Ita tenemur vt ſub eadē ratione velimusꝓ loco et tꝑe. ⁊ hoc ſi habemus charitatē. Si autēnō habemus nō tenemur ad hoc. ſꝫ ad equalens.qꝛ tenemur facere qd̓ in nobis ē vt eā habeamꝰ.et hoc ꝓ loco et tꝑe vt dictū ē. Et ſi q̄rat̉ qn̄ locuset tēpus eſt dicit idē Bo. ibidē. ꝙ ē qn̄ dn̄s viſitattalē interiori locutione. vel exteriori p̄dicatione. vl̓aliquo tali in quo ē opportunitas redeūdi ad cor.Unde tunc ſi negligat incidit in cōtemptū ⁊ omiſſionis peccatū. Alex. v̓o de alēs. ij. ij. tractatu denegligētia. q. viij. dicit ꝙ qn̄ peccator cogitat d̓ peccato ſuo. ꝙ ſit tantū malū et graue et cōuertit̉ ſuꝑipſum. et excitat̉ a gratia dei ad cōuertendū. qꝛ hͦmō excitat eum qn̄ facit peccatorē cogitare de peccato ſuo. tūc tenet̉ actu dolere de illo. ⁊ ſi nō doletet cōterat̉ tūc peccat ꝑ negligētiā ⁊ innouat̉ peccatū aliqd̓ qd̓ ē negligētia mortalis. Hec ille. Et ſicpꝫ qn̄ tenet̉ cōformare voluntatē in modo volendi cū deo de p̄cepto qd̓ no. bene.¶ Otumẜm Ri. in. iiij. di. xxxviij.ar. iij. q. ij. ē ꝓpoſiti ſupererogantis ꝓmiſſio deo facta ꝓpt̓ bonūfine ex delibiratione firmata.¶ Notanter dicit̉ ſuꝑerogantis boni. qꝛ in voto 1de re neceſſaria ad ſalutē nō ꝓprie inuenit̉ rō votiRō qꝛ votū ꝓprie loquēdo ē quid voluntariū reſpectu pͥncipij a quo ꝓcedit. ⁊ reſpectu eius quodvouet̉. lꝫ large dicat̉ votū qd̓ ſit de neceſſario adſalutē. de quo habet̉. xvij. q. j. c. j. Un̄ Grauiuspeccat qui p̄uaricat̉ p̄ceptū diuinū quod vouit.qͣꝫ qui non vouit.¶ Scd̓o dicit̉ notāter ꝓmiſſio deo fctā ad differē 2tiam ꝓmiſſionis facte homini que nō ꝓprie hētrationem voti. Nam ſolus deus ē cui ſe totū hōpōt obligare. qꝛ ſolū ei cōuenit ptās ſuꝑ totū homimem. Et ideo ꝓprie votū ſit deo qui totū hominē obligat. Sanctis vero qꝛ aliquo mō cōuēitptās ſuꝑ totū hominē inqͣꝫtū ꝑ eorū orōnes totaſalus hoīs ꝓmouet̉. Ideo ſit eis aliquo mō votūnō tn̄ habens plene rationē voti. nec ē neceſſe ꝙiſta ꝓmiſſio expͥmat̉ ore. ſꝫ ſufficit etiā ſi ſit in cordequo ad deū et cōſciētiā.¶ Tercio dicit̉ notanter ꝓpter bonū finem ad ex 3cludendū vota que fiunt ꝓpter malū finē. vt cuꝫqͥs vouet ſe ieiunaturū vt poſſit interficē inimicū