defenſore ⁊c̄. ꝙ iudex pōt mouere citare ꝑteꝫ ꝑ ſe ⁊ ꝑalium ſcꝫ defenſorē.i. nuntiū. quin mmo plus dico ꝙetiam vbi requirit̉ trina citatō ſufficit vnica monitō iudicis. qꝛ illa habꝫ vim trine citatōis ut in. l. ij. C. quomodo et quando iudex. vide glo. in. c. ꝯſuluit. de offi.dele. in. v. terminum. Itē nō ſufficere vnicā citatōnem ad actum receptōnis teſtium et ꝯmuniter in medijs cauſe ſufficit vnica citatō. vide plene ꝑ Inno. etalios in. d. c. ꝯſuluit. aliquid per eundē in. c. ad petitōnem. de accu. Noͣ ibi ſed ipſo p̄ſente facta fuiſſent⁊cͣ. ꝙ abſens ꝯtumaciter habetur ꝓ pn̄te in ſui p̄iudicium. et actus eo abſente explicatus perinde valet acſi eo pn̄te factus fuiſſet. concor. c. veritatis. de do. ⁊ cōtu. ⁊. c. ij. de arbi. li. vi. Noͣ ꝙ tꝑaliter impeditꝰ nōtenetur venire nec per alium ꝯparere et actus geſtuseo abſente licet citatio ꝑinde quo ad effectum inualidatur ac ſi nulla citatio fuiſſet facta. de quo aliquid. jͣ.et in. l. queſitum. ff. de reg. iuris. Item noͣ ibi ⁊ nōex ineuitabili neceſſitate ⁊cͣ. ꝙ non quelibet neceſſitas excuſat. ideo alibi dicit tex. ꝙ leuis frebricula etvetus quartana non excuſent. d. l. queſitū. et noͣ. glo.in. c. placuit. xviij. di. vide generaliter noͣ. in. c. querelam. de ꝓcur. Nō ibi ad audiendos teſtes ⁊c̄. iuncta glo. ꝙ teſtis videtur recipi et deponere qn̄ iurat.actus em̄ depoſitōnis refert̉ ad tempus iuramēti. adhoc. l. ſi quando. C. de teſti. et tetigi in. c. licet. de ꝓb.Ultimo noͣ ꝙ actus geſtus contra legem eſt nullus. ꝯcor. xi. di. vides et regula que ꝯtra ius fiunt. dereg. iu. li. vi. ⁊. l. non dubiū. C. de legi. Et anteqͣꝫ vltraꝓgrediar quia hoc eſt ſatis vtile canoniſtis. quero anhoc ſit verum indiſtincte maxime vbi ꝑ ena ē appoſitaDiſtingue. aut diſpoſitio eſt non penalis aut penaliſPrimo caſu actus regulariter eſt nullꝰ. vt hic et in iuribus ſuꝑius alle. qd̓ intellige qn̄ lex habet ꝑpetuaꝫcām ꝓhibitōnis.i. ratio ꝓbibendi eſt ꝑpetua. ſecus ſitemporalis. qd̓ declara. vt noͣ. in. c. tua. de ſpon. duovbi glo. et. x. di. vides. Et eſt bona glo. declarās hocprimum mēbrum qn̄ diſpoſitio non eſt penalis in regula que contra ius fiunt p̄al̓. quā oīno vide. Sꝫ diſficultas maxima eſt in ſcd̓o mēbro qn̄ diſpoſitio ē penalis. in quo varij varia ſenſerunt. vt noͣ. ꝑ legiſtas in.l. non dubium. p̄all. vbi plene ꝑ Bar. in. l. pretor. inpͥn. ff. de no. ope. nun. Quidā em̄ ſimpliciter dixerūtꝙ per appoſitōnem pene ſuſtinet̉ actus qꝛ lex nō videtur tunc ſimpliciter ꝓhibere. Sed vltra ꝓceſſit apponendo penam. hͦ veꝝ niſi lex inducat vltra penametiam actus nullitatē. ſicut facit tex. in. l. iubemus. C.de ſa. ſanc. eccle. ⁊ in. c. quia ꝓter. de elec. Hec opi. nōvidetur placere Bar. in. d. l. pretor. allegat. d. l. iubemus. ⁊ multa alia iura que vltra penam inducūt nullitatem actus. Sed certe poſſet rn̄deri ꝙ in illis iuribꝰlex non fuit ꝯtenta pena extrinſeca ſꝫ etiā voluit inducere nullitatem actus. ipſe tū Bar. multum inſtat in.d. l. pretor. et in effectu vult ꝙ aūt nullitas actus tendit in p̄iudicium facientis ꝯtra legem et habebit locum vtrūqꝫ ſcilicꝫ actus nullitas et pena appoſita in.l. et hoc in odium ipſius qui voluit actum gerere ꝯtrad. l. iubemus. Si ꝟo nullitas actus tenderet in preiudicium alterius qui non fecit ꝯtra legem. et tunc actus remanet validꝰ et pena ꝯmittitur Ia. d̓ ra. ⁊ multi alij aliter et ꝓbabilius diſtinxerunt in. d. l. nō dubium. ꝙ aut lex penalis eſt ſeꝑata a lege ſimpliciter prohibente. et tunc inducitur actus nullitas reſpectu legis ſimpliciter ꝓhibentis. et ꝯmittitur pena reſpectulegis penalis. Aut non reperitur lex ſimpliciter ꝓhibens ſed ſolū reſpectu pene. et valet actus qꝛ ex eadēdiſpoſitōne pena generalis non cōpatitur ſecū ſpāli.vt in. l. ſantio legi. ff. de penis. Sꝫ ex diuerſa lege bn̄cōpatitur ſcd̓m euꝫ Dominus Bal. dicit ꝙ quādoqꝫnullitas actus non eſt pena vt puta qn̄ lex detrahitpoteſtati dantis vel adminiſtrantis vel delictum preſumit. et tunc ſpāl̓ pena inſerta in lege non facit actuꝫvalere quia ſua natura ꝓhibetur et habet nullitatemintrinſecam. Si autem nullitas ꝓprie loquendo ē pena tunc habet locum ꝯſideratio Ia. ⁊ aliorum Et hecinducit ad ſtatutum quo cauetur ꝙ nullus contrahatquin ſoluat gabellam de ꝯtractu. et ſi non ſoluerit gabellam ſoluat centuꝫ nomine pene. hoc em̄ caſu ut pꝫex predictis valebit ꝯtractus ſcd̓m eum qꝛ lex vltraꝓcedit imponendo penam diuerſam a pena nullitatis. ut in. p̄al. l. ſantio ⁊ hoc michi ſatis placet. Et adprimum membrum diſtinctōnis Bal. facit quod noͣglo. in cle. i. de iure patro. quā vide Ad ſecundū ⁊ addictum Ia. et aliorum ſatis faciūt iura illa que vltrapenam annullāt actum. Nā ſi induceretur actꝰ nullitas fruſtra iura illud exprimerent. Ad vnū tn̄ aduerteqd̓ limitat vtrūqꝫ mēbrum. non em̄ ſemꝑ ex non obſeruantia legis inducitur nullitas ipſo iure. ſed qn̄qꝫpreſtat cām irritandi qn̄qꝫ ipſo facto irritat. Sꝫ ſciredebes ꝙ qn̄ lex iubet aliquā ſolēnitatē adhiberi tēꝑeꝯtractus. et tunc ſi aliter fiat contractus ē nullus ipſoiure. vt in. c. ſine exceptōne. xij. q. ij. et. x. q. ij. hͦ iusporrectum. et. d. l. non dubium. ⁊. c. auditis. cū ibi nōde elec. et. C. d̓ teſta. l. hac ꝯſultiſſima. circa p̓n. Quādoqꝫ lex iubet aliquā ſolēnitatē adhiberi poſt ꝯtract.um vel alium actū ꝑfectum. et tunc ſi illa ſolēnitas n̄interuenit non iuducitur actus nullitas ipſo iure. ſednon valet in effectū qꝛ debet annullari niſi aliud exp̄ſſe caueretur in diſpoſitōne. et hoc noͣbi. videt̉ ꝓbari īl. vniuerſa. C. de p̄ci. impe. offe. ⁊ ibi ꝑ gl. et bar. Pone exemplū. dicit ſtatutū de quolibꝫ ꝯtractu ſoluaturgabella. x. ſolidoꝝ ꝓ libra. certe ſi non ſoluitur contractus remaneat validus licet poſſit annullari qd̓ ꝓcedit etiam ſi lex dicat al̓ nō valeat. debet em̄ intelligi n̄e