Seite
De tutelis. in pͥn. vnde iſta verba ſūt aliter exponenda. Pro cuiꝰ declaratiōe ſcias ꝙ ꝟbuꝫ uis. quādoqꝫ ponitur ꝓ actu illato in alterū: ⁊ tūc ideꝫ eſt qd̓ uiolentia: ut. sͣ. qd̓ me. ca. l. i. in pͥn. ⁊.§. i. l. extat ⁊. jͣ. ad. l. iul. de ui publi. ⁊ de ui pͥua. ⁊ de ui ⁊ ui ar. ⁊ sͣ. d̓ iuſti. ⁊ in. l. ut uim. cū ſimi­libus. Quādoqꝫ ponit̉ uis. pro quadā potētia que eſt in ꝑſona: ſiue in aīa: ſiue in corpore ꝓut ip̄i ꝑſone ineſt nō ꝓut in aliū trāſfert̉ ⁊ tūc uis ⁊ ptās idem eſt: ut hic ⁊.jͣ. ꝓximo reſpōſo. ⁊ inſti. e. in pͥn. ⁊ ſic dico ꝙ iſta duo ꝟba pro eodē ponunt̉. Sed tunc inſtabis qn̄ duo ſub ſtātiua ſic ſe habēt ad inuicē ꝙ unū īeſt alteri: tūc vnū reſoluit̉ in adiectiuū alterius ⁊ copula ſubducit̉: ut. sͣ. de pactis. l. i. ibi placitus ⁊ cōſenſus exponit gl. i. placi tus cōſenſus. vnde videt̉ ꝙ ſit ꝟa pͥma expoſitio glo. vis ⁊ ptās.i. violēta ptās. Reſpōdeo hec dictio vis. nō deſcēdit a ꝟbo violo uiolas. hoc eſt uiolēto uiolētas. tūc eniꝫ pōt loqui expoſitio glo. ſed deſcēdit a uireo ui res ẜꝫ Hug. ⁊ pōt exponi uis ac ptās.i. virēs ptās. hoc eſt viridis ⁊ fructifera nō ſicca ⁊ inutilis. Sequitur in diffinitiōe in capite libero. dicit gl. per hoc remouet ẜuū qui nō pōt habere tutorē: ut. jͣ. e. l. ſi arrogati.§. i. niſi in duobꝰ caſibꝰ: ut hac. l. ⁊ in glo. hͨ. iſta expoſitio nō placet. nā iſta ptās ꝓut refert̉ ad ꝑſonaꝫ ī quā exer­cet̉ illa ꝑſona ponit̉ ī actō cāu: ut. l. ī eos. jͣ. e. ⁊.sͣ. d̓ offi. p̄ſi. l. iij. ⁊ oēs. ll. que dicūt actionē dari in aliquē. ſd hic ponit̉ in ablatiuo: ut ſignificet illā ꝑſonā in qua ē illa ptās ⁊ que eā hꝫ nō in ꝑſonā in quā exercet̉. dico ergo per hec ꝟba excludit ẜuū qui nō pōt eē tutor: ut īſti. ꝗ da. tu. poſſ. in pͥn. filius aūt familias ē liber hō: lꝫ nō ſit ſui iuris: vnde pōt dari tutor: ut ibi pꝫ. Seꝗtur ī dif finitiōe ꝯſtituta. Glo. nec doc. nō exponūt iſtud v̓buꝫ dic ergo ꝙ eſt q̄dā ptās que in ſe ſubſiſtit: lꝫ nō ſit ꝑſo na ī qua cōſiſtat: ut iuriſditio. ⁊ iō vno iudice mortuo uel remoto alius dr̄ habere eandē iuriſditionē: ut. sͣ. d̓ iudi. l. ꝓponebat̉. ſꝫ tutela eſt q̄dā ptās q̄ nō eſt: niſi ꝓ ut eſt in capite libero cōſtituta. anteꝙͣ ergo ſit tutor nō eſt tutela. ſed ſi ſemel deſinit ⁊ poſtea reaſſumat ip̄e vl̓ aliꝰ nō ē eadē tutela: ut. jͣ. d̓ ſuſpec. tu. l. iij.§. queri pōt. Seꝗt̉ ad tuēdū ꝑ hoc dicit gl. remouet pr̄em qui ē ꝑꝑ alios effectꝰ pr̄ie ptātis.ſ. ut pr̄i q̄rat̉ ex cā ꝓfecticia. vl̓ aduēticia vſufructꝰ: qd̓ ſatis plꝫ. Seꝗtur ī diffini­tiōe eū. hͨ dictio nō exponit̉ a gl. ul̓ doc. ſꝫ dico ꝙ h̓ po nit̉ ut excludat curatorē ꝗ n̄ dat̉ ad tuēdū eū.ſ. ꝑſonā eius pͥncipal̓r: ſꝫ ad tuēda bona: ut. C. de nup. l. in co­pulādis. cū ſimili. vn̄ gl. i. huiꝰ. l. que dixit ꝙ iō fuit po ſitū in diffinitiōe uis ut excluderet curatorē: n̄ dixit bn̄ nec fuit bona expoſitō ſua: ut dixi. ſed hͨ dictio eum ad hoc ponit̉. Seꝗt̉ ī diffinitiōe qui ꝑꝑ etatā ſuā. hoc ponit̉ ad drīam curatoris qui dat̉ furioſo ad tuēdū eū tā in ꝑſona ꝙͣ in rebus: ut. jͣ. de cur. fur. l. furioſo. ⁊. l. vi rū. ⁊. l. mulier. Sequit̉ ī diffinitiōe ſpōte ſe defendere. hoc ponit̉ ad drīam cuiuſdā defēſiōis neceſſarie q̄ ſit patiēdo quē venire in poſſeſſiōem ex pͥmo decreto: vt .l. ſꝫ ⁊ hoc.§. fi. sͣ. de ꝓcu. qd̓ pōt facere pupillus. Se­ꝗtur in diffuitiōe iure ciuili data ac ꝑmiſſa. per hoc ꝙ dicit iure ciuili. excludit glo. quādam tutelam. hoc eſt quādam defenſiōem permiſſaꝫ de inregentiuꝫ de qua ſit mentio in. l. ut vim. sͣ. de iuſti. ⁊ iur. ꝙ dicitur. data ac permiſſa. glo. exponit data a lege vel a iudice. per­miſſa a teſtatore: uel data perſone. permiſſa ſecunda­rio rebus. Vel tertio data a lege. permiſſa diſpoſitio­ne iudicis vel teſtatoris. quaſi diceret hec poteſtas in­terdum datur a lege: ut. jͣ. de legi. tu. l. legitimos. ⁊ per totum tituluꝫ. interduꝫ permiſſiōe legis datur a teſta­tore: ut. jͣ. ti. i. l. i. in prin. ⁊ per totuꝫ titulū. interdū da tur a iudice ſimil̓r legis permiſſiōe: ut. jͣ. de tu. ⁊ cu. da. ab his. l. i. ⁊. jͣ. e. l. muto.§. tutoris datio. ⁊ ita exponit Ia. de are. quod placet. Tutores. No. ꝙ ille eſt tutor in quē cadit diffinitio tutele.ſ. ꝗ hꝫ eam vim ac poteſtatem ⁊cͣ. ſimiliter ille eſt iudex qui habet iuriſ a di hꝫ preua­let acci dentalis. An inſpiciat̉ na­tura uel acci dens. Ad­de Bal. in. l. .i. C. de vſu. ⁊ adde no. ꝑ Cy. ⁊ Imol. in. l. qui ſoli­dū.§. pͥmo d̓ lega. ſcd̓o. ditiōem iudicis. ille eſt pretor qui habet iuriſditioneꝫ pretoris. ⁊ ille dicitur poteſtas qui habet iuriſditionē poteſtatis. ⁊ ſimi. Ex.§. ſequēti. Ex diffinitione an ſumatur propria ſignificatio vo cabuli. Ex quare. No ꝙ tutor dicitur a tutela. ex quo habes ꝙ propria ſignifica tio vocabuli ſumit̉ ex diffinitione: quia ille eſt tutor cui competit diffinitio tutele. ſimile. jͣ. de teſta. l. i. Secū do no. ex ꝟſi. itaqꝫ ꝙ ſignificatio proprij vocabuli ſu­mitur ex deriuatione ſeu alluſiōe. ſimile. sͣ. ſi cer. peta. .l. ij.§. appellata. ⁊ de ꝟbo ſig. l. tigurij. ſed quādo allu ſio vocabuli ⁊ diffinitio diſcordarent preualeret diffi nitio: ut dixi in. l. i. de teſt. ⁊ in repetitiōe. l. oēs populli .sͣ. de iuſti. ⁊ iu. dū tractaui de interpretatiōe ſtatutoꝝ declaratiua ſeu expoſitiua ⁊c̄. Ex.§. ſequēti. Tutor interponendo auctoritatē debet loqui. ⁊ an tutor effectus mutus uel ſurdus deſinat ip̄o iure eſſe tutor. Et an qui intelligit ad motum labiorum poſſit eſſe tutor. Mutus. Mutus ⁊ ſurdus tutores dari nō poſſūt. hoc dicit. Oppo. sͣ. de ꝓ­cur. l. mutus in pͥnci. Sol. ꝓcu. poteſt eſſe ad negocia nō tutor: quia nō poteſt auctorare. Ex hoc no. ꝙ īter­ponendo autoritatem reꝗͥritur ꝙ tutor loquat̉. ſi eniꝫ nō requireretur mutus poſſet eſſe tutor. de hoc. jͣ. de aucͣ. tu. l. iij. ⁊ hoc induco ad. q. quam tractaui in. l. ge­rit in fi. jͣ. de aqui. here. vtruꝫ ſi pupillus habitauit in domo defuncti tutore ſciēte īducatur aditio. Op. ad ſcd̓m ꝙ ſurdus poſſit eſſe tutor: vt. jͣ. de legi. tu. ī. l. fi. Solū. ibi nō erat per omnia ſurdus: lꝫ male audiret. Oppo. jͣ. de cura. l. honores.§. i. So. ibi in muneri­bus patrimonialibus. hic in perſonalibus. Querit glo. an iſta vitia ſuperuenientia extinguant tutelā iam ſuſceptā. Reſpōdeo ꝙ ſic ⁊ bene. Querit̉ an iſti de fectus faciunt ip̄m ip̄o iure nō eſſe tutoreꝫ: an ſit opus excuſatione. Dic ut in glo. ꝙ ip̄o iure. Iteꝫ quero ꝗd de eo qui nullo modo audit: ſed videndo motum labi orum intelligit an poſſit eſſe tutor. Reſpōdeo ꝙ non ꝗa tex. hic dicit audire dꝫ hoc eſt ꝑ ſenſuꝫ auditus ꝑci pere. ſꝫ ille qui intelligit ad motū labiorū nō audit: ſꝫ ex motu labiorū diiudicat. ꝗd tu vis dicere qd̓ nō ē au dire ſimile. jͣ. de his que in teſta. delen. l. i. in pͥn. ſimilē .q. facio. jͣ. de ꝟb. obli. l. i. in pͥn. On eſt exigendum. No. ꝙ n̄ eſt de neceſſitate ꝙ pupillus petat ſibi tutorē cū poſſit dari etiam abſenti: ut gl. dicit ⁊ bene. ſi tamē pupillus peteret ſibi tutorē nō eēt impedimētū vel ſi eēt pn̄s: ut. l. illud. jͣ. d̓ tu. ⁊ cu. da. ab his. Scd̓o no. ꝙ n̄ ē neceſſe ꝙ tutor habitet ī eadē domo cū pupillo vt hͨ cū dic̄ vl̓ ad tutorē ꝓficiſcat̉ ẜm vnā expoſitioneꝫ glo. Ponit ēt gl. aliā expoſitiōeꝫ ꝙ nō ē neceſſe ꝙ pu­pillꝰ vadat ad iudiciū.ſ. tꝑe quo dat̉ tutor qd̓ ēt placꝫ. Ex. l. ſequenti. Minori furioſo an ſubſtitui debeat pupillariter vl̓ exēplariter. Et an minori ꝓdigo d̓beat curator dari tā ꝙͣ minori ul̓ ꝓdigo. Et an ſi det̉ tāꝙͣ ꝓdigo. an valeat. Ui habet. Qn̄ cōcurrūt due cauſe vna naturalis alia acci­dētalis p̄ualet naturalis. h. d. Per hāc. l. de­rerminat̉ ꝙ ſi aliꝗs ē pupillus ⁊ furioſus dꝫ ſibi ſubſti tui pupillariter: ut pupillo n̄ exēplariter: vt furioſo. ⁊ hͨ īfra pupillarē etatē. dixi ī. l. ex facto. jͣ. de vul. ⁊ pupil. Op. sͣ. de iure do. l. cū pr̄. gl. n̄ ſoluit. dic qd̓ qn̄qꝫ cā natural̓ ⁊ accidētal̓ ſūt īuicē repugnātes: tūc pͥualet ac cidētal̓ª cū natura alteret̉: vt. l. i.§. beſtias. sͣ. d̓ poſt. qn̄ qꝫ cā natural̓ ⁊ accidētal̓ n̄ repugnāt: ſꝫ repugnat effe­ctus earū: vt hͨ. nā pōt ꝗs eē pupillus ⁊ furioſus: ſꝫ n̄ habere tutorē: vt pupillꝰ ⁊ curatorē: vt furioſus p̄ualet