Seite
De legatis primo. Ex. l. ſequenti. Statutū ꝙ exequata ſit cōditio nobiliū ⁊ po pulariū qualiter dꝫ intelligi: ibi. Et faciūt. Et qͣ­liter legata fideicōmiſſis exequata ſint: ibi. Un­de. Et aliquas dr̄ias īter fideicommiſſa uniuer ſalia ⁊ legata ꝑticularia uide: ibi. Tertia regula Et ī ꝗbꝰ fideicōmiſſa ꝑticularia ſint exeqͣta lega tis ꝑticularibus: ibi. Quero uideo. Et ꝓ quibꝰ legatis cōpetat actio ꝑſonalis. Et qͣliter compe tat actio ī reꝫ ⁊ qualiter hypothecaria: ibi. Que ro. Pro quibus. Er omniaª exequata. Dicit tex. fi­deicommiſſis.ſ. ſingula ribus ⁊ pecuniariis ſeu particularibus. Dy. vel dic fideicommiſſis in ꝗ­bus circuitus erat inuti lis ẜm Pe. tu dic lega­ta ſingularia ſunt exeqͣ­ta fideicommiſſis ſingu laribus: ⁊ uniuerſalia uniuerſalibꝰ per oīa: n̄ aūt ꝑticularia uniuerſalibus. Opp. ꝙ nō per oīa ſint exequata. īmo differūt ī quattuor. Solue et vide glo. Preterea ſi hec lectura eſſet uera Iuſtinianus ſeruiuiſſet nobis de uento ī. l. ii. C. cōia de leg. vbi exequat legata ⁊ fideicōmiſſa. ꝓ pter q̄ dicit Ia. de are. ꝙ ꝑ hāc. l. uires legatoꝝ ſūt attribute fideicōmiſſis: nō eꝯͣ: niſi hodie per Iuſtinianū ī. d. l. ii. C. cōia de le. ⁊ īſti. e.§. noſtra aūt. hec nō plꝫ: ꝗa ꝯͣ hūc tex. magis enī ſonat ꝙ vires fideicommiſſoꝝ ſint attribute legatis. Pro cuiꝰ declaratione ſciēdū eſt ꝙ qn̄qꝫ plu ra adequātur ſeu exequāt̉ ad īuicē: ⁊ tunc hoc ī portat ꝙ illud qd̓ una res hꝫ plus ꝙͣ altera attri buatur alteri ⁊ ecōuerſo: vt. l. ii. C. cōia de leg. et .d.§. nr̄a aūt. ⁊ sͣ. ſi quis omiſ. cā teſ. l. ꝗa auteꝫ. ꝟ. ſi ꝟo n̄ īciderit: ⁊. C. de ſuis ⁊ leg. aucͣ. ī ſucceſ ſiōe: ⁊ qd̓ ibi no. ī gl. ⁊ ī aucͣ. de here. ab inteſ.§. ſi ꝟo neqꝫ fratres: ⁊ qd̓ ibi no. qn̄qꝫ una res ade quatur ad aliā: ⁊ tūc illi rei ad quā ſit adequatio nihil adiicit̉: ſꝫ rei adeqͣte attribuit̉ ꝗcꝗd eſt plꝰ iuris ī ea ad quam ſit adequatio. exemplū prin­ceps adequat ſibi auguſtā hoc eſt pͥuilegia ſua dat auguſte: ut. l. pͥnceps. sͣ. de legi. Itē cōditio mulierū equiꝑat̉ maſculis: ut. l. maximū. C. de li be. p̄te. hoc eſt iura maſculorum habēt locū ī fe­minis. Nūc ad ꝓpoſitū cū hic legata adequant̉ fideicōmiſſis nō pōt ītelligi ꝙ iura legatorū fi­deicōmiſſis dent̉: ſꝫ magis ecōtra ſonat. unde hͦ expoſitio nō ē bona. Et faciunt p̄dicta ad. q. In ciuitate qͣdā fuit factū ſtatutuꝫ ꝙ exeqͣta ſit cōditio nobiliū ⁊ populariū ꝗd īportēt iſta ꝟba Certe īſpicienda ſunt uerba. aut adequant̉ ad ī uicē: aut adequat̉ unus alteri: ut ex p̄dictis patꝫ unde ego dico ꝙ ē ītelligēdū ꝙ ꝗcꝗd plus cō­modi hēnt nobiles trahit̉ ad populares ⁊ econ tra: ⁊ pro hoc do tex. l. ii. C. cōia de leg. ⁊.§. ſed nō uſqꝫ. īſti. e. ti. ⁊ aucͣ. ī ſucceſſiōe. C. d̓ ſuis ⁊ le. ⁊ ī aucͣ. de ſucceſſ. ab inteſ.§. ſi uero neqꝫ: ⁊ ī qua libet eaꝝ no. ⁊ hoc ſi ſtatutū pariter diſponit ſu per utroqꝫ: ut poſui in. q. Si uero non diſpone­ret pariter: ſed diceret uolumꝰ ꝙ nobiles equi­parētur popularibus: tūc ex ꝑſona nobilium ni hil haberent populares: ſed nobiles tm̄ ex ꝑſo­na popularium. ar. l. princeps. sͣ. de legi. ⁊. C. de libe. pre. l. maximum. Nunc reintro glo. que ſoluit ſic: quia circa hoc cōſideranda ſūt tria iu­a Er oīa. De legatis primo. Rubrica. AD­DE glorioſe v̓gi nis marie p̄ ſidio īuoca­to. īquātum alex. ī euidē­ciali pͥmo ui det̉ reſidere ꝙ v̓bū lego ſit aptū ꝯp̄­hēdere īſtitu tōnē herediſ allegādo āg. ꝯſi. clxiiij. in cipiēte ī dei noīe dictꝰ li­bellus ꝙ eo nūero in ip̄ſ ſiōe ueneta ī cipit mechꝰ uitalis d̓ ſpō leto. nec de v̓bo lego ſit mētio ſꝫ cōſi lio. clxviij. in cipiēte teſta tor ī ultimiſ uerbis dicit ⁊ uerbum le gandi p̄t in­ſtitutionē ī­portare: ut : d. l. v̓bis nec plꝰ dic̄ ꝯſilio v̓o. cxlviij. ī­cipiēte. d. ꝗ­ricus altius exordit̉ ⁊ re fert opi. vl­tramōtano­rū. tn̄ dic̄ q̄ opi. ſit ueri­or n̄ decido de quo uide pulchre bal. ꝯſi. decīo in cipiēte ī xp̄i noīe. ſuꝑ pͥ­mo puncto quarto li. et ro. cōſilio. c. lxxix. Et in quātū etiaꝫ alex. d̓ dictiſ uerbis ī oī­bus ⁊ ꝑ oīa alle. āg. cōſi. vj. add̓ eun­dē āg. cōſil. .lxi. ī fi. vbi ponit d̓ quo dam ſtatuto florētie diſ­ponēte ꝙ ꝗ­libꝫ iudex qͦ ad executio­nē ſnīarū cō ſulū hēat in oībꝰ ⁊ ꝑ oīa eādē ptātem qͣꝫ hēt ptās florētie: ⁊ ui de ēt ꝑ eūdē cōſi. cxiiij. et ꝑ bal. cōſi. c. xiiij. v. li. ubi an ſtāte uno ſtatuto ꝙ poſſeſſio de­fūcti trāſeat ī heredeꝫ et alio ꝙ ceſſio narius hēat̉ ī oībꝰ ⁊ ꝑ oīa loco cedētis ſi ceſſionari us ꝗ hēbat cāꝫ ab here­ra. Ius antiquum ẜm ꝙ erant dicte differentie. Media iuris prudentia: de qua loquitur hic q̄ eſt hodie approbata per Iuſtinianuꝫ: ut. d. l. ii. .C. cōia de leg. ⁊. d.§. nr̄a aūt. Hec ſol. ſapit ue­ritateꝫ. tu tamen clarius dicas ꝙ quattuor ſunt iura. Primū eſt ius antiquiſſimum ẜm qd̓ illud uerbum legare eſt generaliſſimum: ⁊ comprehē debat legata inſtitutōnes ⁊ fideicō. tutele datio nes ⁊ oīa relicta: ut. l. v̓bis legis. ff. de uer. ſign. Secundum fuit ius antiquum ẜm quod ſignifi catio huius uerbi eſt coartata ⁊ reſtricta: ut. d. l. uerbis legis. in fi. ⁊ proprie legata intelliguntur que relinquuntur ab herede in teſtamento: ⁊ ẜꝫ illud ius ſunt ille quattuor dr̄ie que ponuntur ī glo. Tertiūᵇ ius fuit digeſtorū. ẜm qd̓ exequata ſunt legata fideicōmiſſis: ut hic. Itē fideicōmiſ­ſa legatis. hoc autem non habemus bene exp̄ſ­ſum per regulam: ſed ex multis legibus digeſto rum colligit̉: maxime. jͣ. de le. iii. l. ſi res. ubi pro fideicommiſſo datur actio ſicut pro legato. Eſt quartum ius ubi hoc eſt expreſſum ⁊ declaratū ſcilicet ꝙ fuerunt adequata fideicommiſſa lega tis: ⁊ legata fideicom. ꝑ Iuſtinianum: ut. d. l. i. .C. cōia de leg. ⁊ inſti. de le.§. noſtra autem. alie due ſol. ponuntur in glo. que nihil ſunt. ideo n̄ recito eas. Op. ii. ꝙ adhuc hodie ſit dr̄ia in­ter legata ⁊ fideicommiſſa: ut patet in libertate directa ⁊ fideicō. ⁊ ī hereditate. Et ſimiliter ſol. glo. ꝙ illa differentia eſt hodie quo ad nomen: non quo ad effectum. uide glo. Iſtam ſol. tenet glo. inſti. eo.§. ſꝫ nō uſqꝫ: ⁊. C. cōia d̓ leg. l. ii. ī gl. ſuper uerbo in rem. dum dicit ꝙ eſt correcta. l. generaliter de fideicō. liber.§. fi. ⁊. l. cuꝫ vero.§. apparet eo. ti. Iſtud reprehendūt oēs Dy. Ia. de are. ⁊ ultramō. ⁊ Cy. refert in. d. l. ii. naꝫ etiā ẜm tꝑa Iuſtiniani eſt differentia in effectu iuris inter libertatem directam ⁊ fideicommiſſariaꝫ: ut. l. fi. C. de manu. teſ. ⁊. l. pe. C. de fideicō. li. et .l. pe. C. qui ma. non poſ. Item inter fideicom­miſſariam hereditatem ⁊ legata hodie eſt diffe­rentia: ut. l. pe. C. ad treb. Iſtud ultimum uidet̉ tenere glo. hͨ: ut. jͣ. dicam. ideo doc. moderni: ut ceſſet hoc addiderunt ad iſtam. l. quod dixi le­gendo lr̄am.ſ. exequata ſunt legata fideicōmiſ­ſis.ſ. ſingularibus ⁊ pecuniariis ẜm Dy. Ideo dicit ſingularibus: ut tollat contrarium de fidei cōmiſſo vniuerſali. Ideo autem dicit pecunia­riis: ut tollat contrarium de fideicommiſſaria li bertate: hoc non placet: ut infra dicam. Pe. ue ro hͨ dixit fideicōmiſſis.ſ. in quibus circuitꝰ erat inutilis: ut tollat contrarium de fideicōmiſſaria libertate: in qua circuitus eſt utilis propter iuſ­patronatus: ⁊ de fideicōmiſſaria libertate ī qua circuitus eſt utilis propter retentionem quarte. Hoc non placet: quia ſi legatarius de manu he redis capere deberet poſſꝫ eſſe utilitas heredis propter multa. Primo propter retentionē ſer­uitutis uel alterius iuris: ut. l. papinia. de ſerui. ⁊ l. ſi ſeruus titii. jͣ. eo. Item quia forte poſſꝫ ſol uere alteri ad euadendum penā ad quā forte te nebatur: ut. l. imperator.§. i. jͣ. ti. i. Unde ego indiſtincte dico tria.ſ. ꝙ legata particularia ſūt exequata fideicōmiſſis particularibus ⁊ ecōtra per omnia. Secundo ꝙ fideicōmiſſa uniuerſa­lia ⁊ legata uniuerſalia ſunt exequata in omnibꝰ ⁊ per omnia. Tertio ꝙ fideicōmiſ. uniuerſalia n̄ ſunt exequata legatis ſingularibus ⁊ ecōuerſo. Prima regula probatur hͨ: ⁊ in. d. l. ii. ⁊ in. d.§. noſtra aūt. Non ob. qd̓ dicit̉ de fideicōmiſſaria libertate: quia pro huius declaratione debemꝰ ſcire ꝙ nos habemus tria. Quedā ⁊ uere ⁊ rea­aa ij de credito­ris hn̄tiſ bo na debitoriſ obligata cū cōſtituto rē alienatā per debitore ꝓ­pria auctori tate īgreſſuſ fuerit an pe­nā mereatur Uide ēt ro. ꝯſilio. lxxxij. ubi dicit de his v̓bis ī oī bus ⁊ ꝑ oīa eē melioreꝫ tex. ꝗ ſit ī iu re ī. l. ij.§. fu rioſus. ff. de iure. codicil. ⁊ uide pul­chre oldra. cōſi. ccc. ſcm̄ tale ē ī quan tū ēt tangit alex. an caſtꝝ unitū ciuita ti debeat re­gi ſtatutiſ ci uitatis uide ꝙ pulchre cōſuluit ro. ī ciuitate pi ſarum vnita florētie ꝯſi. .ccxviij. in quātū ēt tā­git an ciuis uigore ſtatu ti ſit uere ci­uis uid̓ bar. ꝯſi. lxij. Ber landrianus. b Tertiuꝫ ADDE ẜm alexā. ꝙ cōi­ter doct. ſe. quūtur in hͦ bar. excepto fulgo.