Incipit lib̓ ſextꝰ d̓cretaliū dn̄i bonifacij pͣpe. viij.Onifacius epiſcopus ſeruus ſeruorum dei dilectisvia prepoſterus eſt ordo. priꝰ hūana ſubſidiapetere vt illis deficientibus diuini fauoris gracia poſtuletur. de cō. di. i. omnis xp̄ianꝰ. in fi.idcirco ego ioh̓es andree bonon̄. in omnibꝰ iuuenis. inter dec̓. doctores lꝫ minimꝰ. tn̄ indignus. cupiens huius operis mei fore principiū ad inuocatōem honorem ⁊ laudem nominis Ih̓u xp̄i. qd̓qn̄ recolo flecte̓ debeo genua ſaltē corde. jͣ. de immū. ec. decet pͥus ad eū inqͣntum poſſum hūilesporrigo p̄ces. vt nōponderatis hūanisdemeritis. ſui ſolaclemētia in me ſui celeſtis irrigui graciāinfluat. ſcīe et eloquētie ſupplēdo defectū augendo ingenij modulum et memorie quantitatē. vt poſſim ſcripturarum huius libri veritatē pande̓. errores fugare. enigmata reſerare. nodos ſoluere. obſcura dilucidare. et dubia declarare. ꝯͣ. de reliqui. c. i. vt ſic ꝯſeruet̉ et augmentet̉ ſcīa virtus et gracia in meip̄o. vt iuxta verbū pͣs. Devirtute ambulem in virtutē. de pe. di. ij. dum ſanctā. plāctetur edificet̉ roboret̉ et ꝯſeruet̉ huius iuris ſcīa ī mētibꝰ deſiderantiū auditoꝝ. xxiiij. q. i. aduocauit. in fi. vtꝑ eam ip̄oꝝ honorificata et ditata ſint corꝑa. s. de p̄bē.de multa. in fi. ip̄orūqꝫ corpoꝝ mēbra reddant̉ iuſticieſeruitura. vt. xlvij. di. oēs. vt ſic erudite ſint aīe et a deopicte. induteqꝫ iuſticia beatitudinē mereant̉. d̓ pe. di. iij.illa aīa. et. c. ſe. Sit aūt hoc opus memoriale ꝓuectis. iuuenes inſtruat. cū paribus ꝯferat. et deſides excuſſo negligentie ſomno. jͣ. de homi. ꝓ humani. aſſiduos et vigilantes reddat ad ſtudiū. vt ſermo meus ſcintillaꝫ amorishuius ſcīe in eis inueniens in illā flat et nutriat. vt cū creuerit flammā digniſſimā faciat. de pe. di. ij. ſi ẜmo. Laudantes igit̉ hͦ opus. melioribus rōnibꝰ roborātes ⁊ merito rep̄hedentes amplector. detrahētibus aūt nō reſiſtoſꝫ velut agnus corā tondēte nō aperiā os meū. de pe. di..ij. ſi em̄ inqͥt ad fi. pͥ. colū. ꝑatus ab āniculo doceri. xxiiij.q. iij. c. i. Aſcribat̉ igit̉ īſufficiētie mee quicqͥd in hͦ oꝑerep̄hendendū exiſtit. me tn̄ reddit aliqͣliter in hijs excuſatū ꝯgnoſcendo veritatis affectus et nō debilis amor q̄ꝫcorde gero fixū ad ſtudiū. ⁊ ſtudētes qͥbꝰ attrahor ⁊ abſolute cōpellor manū ad calamū mittere ſꝫ ad id inſufficientiſſimū me ꝯgnoſcā. Si qͥd aūt ibi fuerit noͣ dignum etvtile. pͥus diuīe potētie. ſcd̓o reuerēdiſſimo pr̄i ſub cuiusvmbra qͥeſco et doctor ſedeo lꝫ indignꝰ. dn̄o guidoni deabayſio archid̓. bon̄. ex cuius ſcpͥtis et dictis q̄ nō in gloſas recipio ſꝫ in textū et maxīe lectura ꝓ ip̄m ſuꝑ libro decretoꝝ nouit̓ cōpilata infra ſcpͥta collegi. et lꝫ oīm ꝑitorum huius iuris dicta vel ſcpͥta ſuo iudicio puteꝫ eſſe ſummiſſa. vt qd̓ approbat approbatū. et qd̓ improbat habeatur a ſingulis reprobatū. filiali tamē audacia huiꝰ ⁊ oꝑisſcpͥta ſue correctioni ſubicio. et ꝓfiteor me tenere qd̓ approbat et non tenere qd̓ reprobat. et ſi qͣ in hoc oꝑe ſuisdictis vel ſcriptis eſſent ꝯtraria. hr̄e rogo ꝓ nō ſcriptiset ꝑ hoc cunctis pateat me reprehendi n̄ poſſe. vt. xxiiij.q. i. hec eſt fides. de ſū. tri. damnamus. in fi.Onifacius ep̄us. ea rōne motus qua in pͥnci. ſecūdi. tercij. qͣrti. et quinti libri dec̄. q̄rere non ſolemus de hijs quīqꝫ. vel. vj. que ſūt in cuiuſlibet libri principio attendenda. ſꝫ in pͥncipio voluminis ſufficitqueſiuiſſe. in principio huius. vj. libri licet non idem ſitautor querere pretermittam. vt ſic breuitatis cauſa ad eaſufficiat remiſiſſe. que in pͥn. greg̓. cōpilatōnis ꝑ b̓. notata fuerunt. et lꝫ antiqua ſit rethoricoꝝ altricatio. an ſalutatio ſit pars epl̓e. id eoꝝ diſputatōni et ſolutōni relinquens. hoc ꝓhemium in quatuor diuido partes. in qͣruꝫpͥma ſalutatio ponit̉ vſqꝫ ibi. ſacroſancte. in ſcd̓a exordiuvſqꝫ ibi ſane. in tercia narratio vſqꝫ ibi vniuerſitati. in qͣrta cōcluſio vſqꝫ ī fi.¶ Primo igit̉ dn̄sBonifacius doctores et ſcolares morantes bon̄. ſalutatet benedicit. ſecūdoexordiendo dicit ꝙintendit ſollicite circa comoda ſubditorum et volūtarie laborat. et interdū totis noctibus vigilat antiqͣ iura declarādo et noua ꝯdēdo. vt ip̄oꝝ ſcandala tollat. et lites repͥmat. ad qd̓ ſe teneri fatet̉ ex officiodiſpenſatōnis ſibi credite. eo ꝙ p̄eſt ſancte romane ecc̄ieque a deo p̄lata fuit cūctis ecc̄ijs. et effecta tocius orbismagiſtra. Tercio narrat ſe a multis requiſitū inſtant. vtelucidare deberet q̄ ex extrauagātibus editis poſt cōpilatōnem g̓g̓. ix. ab ip̄o vel alijs ro. pon. teneri et que refutari deberent. et qui fuerint autores ip̄aꝝ. Qd̓ effice̓deſiderās ꝑ tres noīatos in lr̄a extrauagātes ip̄as fecitdiligenciꝰ recenſeri. qͣrū multe reſecate fuerūt. qꝛ tꝑalesvel iuri ꝯtrarie. vel ſuꝑflue reliqͣs in melius reformatascū vtilibꝰ ꝯſtōnibus ꝑ ip̄m nouit̓ editis mādauit in vnūlibrū redigi. et ſub debitis titulis collocari. Illū qͦꝫ librūvult adiungi qͥnqꝫ libris decretaliū et vocari ſextū. cū ſenariꝰ nu̓s ſit ꝑfectus. Dicit demū ꝙ ideo nō mādauit hasꝯſtōnes in cōpilatōne g̓g̓. ſub ſuis titulis poni. qꝛ oportuiſſet multos libros deſtrui et nouos fieri cū maximis laboribus et expenſis. Quarto ꝯcludendo mādat ip̄is doctoribus et ſcolaribus ꝙ ip̄m libꝝ matue̓ cōpoſitū quēeis ſub bulla trāſmittit affectuoſe recipiāt. illo vſuri ī iudicijs et in ſcolis. et p̄cipit ꝙ vlteriꝰ nō recipiant nec ꝓdec̓. hēant aliqͣs ꝯſtōnes romanoꝝ pon. editas pꝰ cōpilatōnem greg̓. ix. que in ip̄o ſexto libro inſerte vel reſeruate non ſint. hoc dicit ꝓhemiū.a ¶ Bonifacius. ex p̄deceſſoribus ſuis eiuſdē noīs licet ip̄e fuerit octauꝰ credo ꝙ vnicā dec̓. habuimꝰ.ſ. sͣ. de p̄ſūp. nullus. Et d̓r boinfaciꝰ qͣſi bona faciēs. et vere eſt ꝯſonans nomē rei ꝓuteſſe dꝫ. xxj. di. cleros. de p̄ben. cum ẜm. inſti. de dona.§. ēet aliud. Bonū igit̉ imo optimū fecit nr̄m ius can̄. illuminando. et ꝑ declaratōem antiquoꝝ iuriū et ꝑ editōes nouoꝝ vt qͣ. ſequitur. ¶ Sed ſolēt iuuenes dubitare qͣ rōnemutet̉ nomē in creatōne ro. pon. cū noīs mutatio ꝓhibita ſit. C. de mū. no. l. i. h̓ em̄ pͥus vocabat̉ benedic tꝰ. mōbonifaciꝰ eſt noīatus. jnno. iiij. pͥus ſimbaldus. Greḡ. x.pͥus theobaldus. Cel̓. v. pͥus petrus. Rn̄detur hͦ fieri adoſtendendū ꝑ mutatōnem noīs factā mutatōem hoīs. cūem̄ pͥus purus eſſet homo. nūc vicē veri dei gerit ī terris.s. vt ec. bn̄. ut nr̄m. vel iō qꝛ oīs actio xp̄i noſtra eſt inſtructio. s. de elec ſignificaſti. ij. q. i. deꝰ oīpotēs. ſꝫ ī ꝓmotōe petri mutatū ē ſibi nomē cū pͥmo vocaret̉ ſimō. xx.di. ī nouo. ſꝫ ro. pō. vicē pet̓ gerit. s. qͥ fi. ſint le. ꝑ venerabilē. vn̄ ad eiꝰ īſtar pͥmeū mutandū ē ſibi nomē. p̄tereaequū fuit mutatōꝫ fieri. qꝛ poſſꝫ ꝓmotꝰ tꝑe origīale nomē hr̄e. pone exēplū. s. de elec. ꝑ inqͥſitōꝫ vn̄ n̄ eēt equūip̄m illo noīe vocari. lex aūt de mutatōne noīs fraudulētaintelligit̉b Ep̄us. an̄ ꝯſecratōꝫ et coronatōꝫ. ſic ſcribit bonifaciꝰ electꝰ ep̄us. et adde qd̓ dicā in fi. li. ſuꝑ data et quare ſe vocet ep̄m. cum ſint in ecc̄ia dei dignitates