quia tamen locoꝝ et ꝑſonarum ſingulariū ꝯſuetudines ⁊ ſtatuta cū ſint fc̄i⁊ in facto ꝯſiſtant pt̄ ꝓbabiliter ignorare ip̄is duꝫtn̄ ſunt rōnabilia ꝑ ꝯſtōeꝫa ſe nouiter editā expreſſe caueatur in ip̄ano ītelibi de hoc. dic p̄dicta iura non eſſe ꝯtraria. illa em̄ de reſcriptis datis ꝯtra legē loquuntur. que nō valent niſi inip̄is fiat mentio de lege. et maxīe cū ibi cadit error facti.vt in. c. nōnulli. h̓ de ſcd̓a lege loquit̉. que primā tollitdirecte ꝯtrariā. lꝫ de illa nō faciat mentōeꝫ. et potuit eērō. qꝛ maturius et deliberatiꝰ ſit legis ꝓmulgatō ꝙͣ reſcripti conceſſio. Ad hoc. s. in ꝓhemio huiꝰ libri ad finēIn reſcripto etiā dicimꝰ ꝙ ſi conſtaretde certa ſcientia pͥncipis valeret reſcpͥtum contra ius elicitum vt in contrarijsnotatur. ſꝫ pͥma facie p̄ſumitur ꝑ īpotunitatem obtentuꝫvnd̓ expectari ſoletſcd̓a iuſſio. in aut̓. v.nulli iudic.§. hͦ vereiubemus. et in aut̓.de iudicibus.§. oēsaūt. Et ſi reſcriptuconcedit aliquid cōtra ius. iam in eo mutat nomen reſcripti. et dicendū eſt pͥuilegium. iij. di. priuilegia. de ꝟ. ſig. abbate. Item ꝯtraquia antiquiori iuri ſtandum eſt. xxxiij. q. ij. hoc ip̄m. et.l. di. dn̄o ſancto. in fi. dic vt ibi in glo. penul.a ¶ Quia. diuerſitatis ratio. qꝛ ꝑ hoc patꝫ ꝙ gn̓alemq ¶ Singulariū. no. ꝯſuetudinem bene tollit noua cōſtitutio pͥncipis ⁊ merito. qꝛ illius legis ꝓmulgatō alia.ſuꝑflua et īutilis eēt. ſꝫ in ſingularibus ſecus qꝛ lꝫ lex nōhēat locū bon̄. hēbit locū mutine. padue. et locis alijs.c ¶ Cum ſint rationis.d ¶ Facti. nō em̄ reuocat qꝛ ignorat. ignorat aūt qꝛ ſuntfacti et puto ꝑ hāc lr̄am terminatā q̄onem illā qͣ q̄rit̉ annoua ꝯſtō reuocet ſtatutū ep̄i ꝯtrariū. quo ſolū cauebat̉ius ꝯūe. pone in termīs decretalis. de eta. et qͣli. p̄terea.que ꝙͣtum ad pn̄tatōnes pr̄onoruꝫ eſt hodie reuocata ꝑdec̓. jͣ. de inſti. c. ij. nunquid et ſublatum erat ſtatutū ep̄iquo illud ſimpliciter cauebatur qd̓ dicit dec̓. pͣ. Eodē mōpoteſt poni exemplū. de dec̓. s. de ꝯceſ. p̄ben. accedēs addec̓. e. ti. c. ij. et de dec̓. de cenſi. romana. et. c. exigit. ad decre. e. ti. felicis. Dico aūt ꝙ ſicut ſublatū eſt ius ꝯūe. itaet ſtatutū ꝙ ſimplicit̓ ꝯtinebat ius ꝯūe cū illud nō ſit facti nec ꝯſiſtat in facto. imo ſit iuris et ꝯſiſtat in iure et facit qd̓ no. jnno. et hoſt. et moderni. s. de& p. c. i. vbi noꝙ de ℟pto vel pͥuilegio qd̓ ſimplicit̓ ꝯtinet ius ꝯūe. inſcd̓o pͥuilegio vel reſcpͥto. non eſt neceſſe fieri mentōeꝫ etſi ꝯtrariū diceremus. iam ep̄i poſſent tollere ptātem ſūmo pontifici tollendi iura in dyoc̄. ſuis ſtatuēdo ſimpliciter que iure cauent̉. Item ꝓbo id euidētiſſima rōne. Iſtadec̓. equipat iſta duo. conſuetudines et ſtatuta ſingularia. ſꝫ iam ſequeret̉ ꝙ oīm iuriū correctio vel mutatō eētinutilis. dicam enim ꝙ licet reuocatum ſit ius ꝯūe tamenconſuetudo preſcripta qua ſeruatū fuit ius commune reuocata non ſit. eadem rōne qua id dicimus de ſtatuto adid eſſet abſurdum. Itē nō poſſumus dicere ꝙ ſtatuta cōtinentia ius ꝯūe ſint ſingulariū ꝑſonaꝝ. qd̓ requirit hecdec̓. Itē ſi papa tollit ſuā ꝯſtōneꝫ qd̓ eſt plus. multo forcius ꝯſtōnem inferioris idē dicentē qd̓ ē minus. ad hͦ otime facit de fi. inſtru. paſtoralis. vbi d̓r ꝙ dec̓. extrauagans ꝯſonat iuri ꝯmuni iudicari dꝫ ẜm ip̄am. qꝛ ius eſt.Idē gͦ dicā in locali ſtatuto ꝙ ſi ꝯtinet ius ꝯūe. ſublatoiure tollitur ſtatutū qd̓ ius ꝯūe eſt. Si igit̉ ꝯſuetudo etſtatutum ſingularia ſint et ꝯſiſtant in facto. et ſint rōnabilia nec expreſſe reuocent̉ eis non derogatur ꝑ ꝯſtōnemligitur ī aliquo derogareT aīaꝝ pe. Demriculis obuietur ſentencijs per ſtatuta qͦrumcunqꝫ ordinarioꝝ ꝓlatisligari nolumus ignorantes. dū tn̄ eoꝝ ignorantiacraſſa non fuerit a̓ ſupinanouiter editam. alias ſecus. hec dicit decretalis. jo. an.e ¶ Ignorare. s. vt ec. bene. vt noſtrum.f ¶ Ipſis. ſcꝫ conſuetudinibus et ſtatutis.g ¶ Ronabilia. vtꝝ ꝯſuetudo rōnabilis ſit. nec ne. relinquendū eſt iudici. cum nec certa regula tradi poſſet ẜmhoſt. qͥ hͦ no. in ſūma de ꝯſue.§. quid ſit ꝯſuetudo. ꝟ. conſuetudo eſt vſus. et bn̄ dicit rōnabilia. quia hoc ſoluꝫ qd̓rōnabile eſt defendit ecc̄ia. xxiiij. di. c.vl. et. lxxxj. di. ſi qͥ fne. de rōnabili autēꝯſuetudine pone exempla. jͣ. de cōſuetud̓. c. iij. et. iiij. s. deꝯſue. cum dilectuset facit qd̓ dicam. jͣ.de electi. ex eo ꝙ infinei ¶ Expreſſe. jͣ. d̓ cōſue. c. i. et. ij. d̓ elecquia ſepe. et. c. cumnō deceat. in quibꝰreuocant̉ etiā priuilegia et ſtatuta. d̓ cleri. n̄ reſi. c. vno. jͣ. de cēſi. ꝙͣꝙͣ. de pe.et re. c. ij. d̓ biga. c. vno. d̓ capel. mo. c. vno. cū ſi. q̄ oīa n̄vidēt̉ ꝯpetētia exēpla. cū illa n̄ eſſent ratōnabilia qd̓ verum poteſt dici hodie quia ius reſiſtit. habes exempla dei ¶ Derrogare. ꝯtra. ff. eta. et qͣli. vt hij. qui. in cle.de ſepul. viola. l. iij.§. diuus. So. illa lex multis modis intelligit̉. vt ibi no. et. ff. de legi. l. de quibus. Sed inquātum dicere videt̉ ꝙ ꝯſuetudo vel ſtatutū p̄cedens legeꝫtollat̉ legē. dici poteſt hoc veꝝ cum pͥnceps hoc intendit. vt no. b̓. ſe intelligere illā legē. s. d̓ fi. inſtru. paſtoralis. in glo. i. in fi. que ſolutio approbat̉ ꝑ hāc dec̓. reprobat̉. aūt hͦ opinio hoſt. qui ꝯtra hūc textū notaueratin ſūma de ꝯſue. 5. et de virtute. ꝟ. ſꝫ. ſpeciale eſt.T. hec dec̓. edita fuit ad declaratōnem dec̄. de ſen.ex. a nobis. j. et eius ꝙ ibi no. Et eius ſunt duo dictapͥmū ꝙ ſtatuta ordinarioꝝ nō ligant ꝓbabiliter ignorātes. ẜm ꝙ ſtatutū ep̄i extra dyoc̓. ſubditum nō ligat.m ¶ Animaꝝ. ad idem de iuriur. c. i. et de ſepul. c. i.n ¶ Sententijs q̄ ligant aīam vt locū habeat ꝓxima ratōſꝫ idē in alijs ſentētijs q̄ penas tꝑales inferunt ꝑ. l. ff. dedec. ab or. fa. l. vl. vbi habes ꝙ municipali ſtatuto n̄ ligat̉ ignorās ſꝫ ſciens tm̄. ad hͦ. C. de teſta. iubemꝰ. in fi.et pt̄ dici ꝙ in hͦ ꝓuidet̉ aīabus. ſaltē ꝓpter pctm̄ inobedientie qd̓ eſt maximū. viij. q. i. ſciendū. vel de hijs dixitqꝛ de alijs non erat dubium per dictam legemo ¶ Statuta. de gn̓ibꝫ gͦ ſtatutis canonū vel legū nō loq̄tur que ab oībus ſciri et cuſtodiri debēt. s. de. ꝯſti. c. i.p ¶ Ordinariorum. qui dicantur ordinarij no. go. et b̓..s. de of. or. cum eccleſiarumq ¶ Ignorantes. ꝯtra no. b̓. in p̄dicta dec̓. a nob̓. et mouebat ex eo. qꝛ īcidebat in factū iā damnatū. et qꝛ in culpa fuit re ꝓhibitā faciendo. et q̄rere debuerat ſic̄ ec̄ vbiculpa p̄cedit nō excuſat metus cā. ff. qd̓ me. cā. ſi mulier.r ¶ Supina. q̄ ē ignorae̓ qd̓ oēs ſciūt. d̓ poſtul̓. c. i. d̓ cle.ex. ii. apl̓ice. Ignorātia ergo alia facti. alia iuris. ſi iurisaut ꝯmunis aūt ſingularis. Statutū em̄ ep̄i ius facit īterſubditos qd̓ tn̄ ligat ꝓbabilit̓ ignorantes. vt h̓.3 ¶ Satuto. no. ep̄m facere poſſe ſtatuta. ad ideꝫ. s. ꝓxi.℟ n̄. s. de ma. et obe. ſi quis venerit. et legatus in ꝓuincia ſua. s. de of. leg̓. et ſunt talia ſtatuta perpetua etiampoſt obitum vel receſſum. vt ibi.t ¶ Cōmiſerint. ꝯtra. jͣ. de ſen. ex. romana.§. caueant vbdicitur ꝙ pro futuris delictis excōicatio fieri debet. So.