Seite
De ſponſalibus ⁊ matrimōijs qͣꝫ poſſit ſpē. Et ideo cuꝫ indiuiduum puta petrus in ſpē ſentiat ſe qn̄qꝫ moriturū īſtīctu naͣe ⁊ tn̄ eadē naͣ ꝑp­tuitatē deſiderat quod nō pōt cōſeꝗ ex ſuo īdiuiduo ipſe petrus q̄rit cōſeꝗ ex alio īdiuiduo eiuſdē ſpeciei.i. ī hom ne ⁊ ſibi ꝓximo ideſt ex ſe deſcēdēte ⁊ iō ad ꝓcreatione: ꝓlis naͣ īuitat ſꝫ eſſemus īcerti an iſtud īdiuiduū ex nobiſ deſcēdiſſet ſi liceret hīc ⁊ īde cū mulieribꝰ poſſe cōmiſce ri iō naͣ ſuaſit vt vnā hēremus cā ꝓlis procreande ⁊ iō in ſtinctu naͣe dr̄ inuentū mr̄imoniū ⁊ faciunt no. in. l. iſti ꝗdē ī fi. ff. ꝙ metus cā. Et ita ēt apud gētiles a iure nature īue tū matrimoniū dixit xenophon vt refert collumella li. reꝝ ruſticaꝝ. xiij. alia aūt dat̉ īuentio matrimonij apud genti­les qꝛ dr̄ illud amphionem apud Thebanos inueniſſe vt cantat Oratius libro poetice artis Dictus ⁊ amphiō the bane cōditor vrbis Saxa moue̓ ſono teſtudinis ⁊ prece blāda Duce̓ quo vellet fuit hec ſapiētia quondā Publi ca pͥuatis ſe ceruere ſacra: prophanis cōcubitu prohibere yago dare iura maritis Apud iuſtinum li. ij. tradit̉ cecro peꝫ primū regē atheniēſiū ꝗ fuit paulo an̄ iacob vt refert euſebius de tēporibus ⁊ ēt hiſtoria ſcholaſtica mr̄imonij primū īuentore. Quarta ē queſtio qͥ fuerit cā mr̄imo­nij ītroducēdi ⁊ dicite ꝙ prīcipales fuerūt due cāe.ſ. ꝓliſ ꝓcreāde vt repleret̉ numerus angeloꝝ ꝑ lapſum luciferi diminutus ⁊ hec fuit tꝑe īnocentie īſtita ⁊ ēt in hodiernā vſqꝫ diē durat. c. fi. jͣ. de frig. ⁊ male. Alia fuit cauſa p ſtatū peccati pͥmoꝝ parentū.ſ. fornicatiōis vitande. d.§. bis ita ⁊ videbimꝰ ī. c. ex ꝑte. jͣ. eo. Et iō ſi matrimoniū fie ret expreſſo hoc ꝙ nō ītendit ex ea ꝓlē velle ſuſcipere vl̓ vult adulterari. iſte ꝯditōes eēnt turpeſ qꝛ ꝯͣ origīariā cāꝫ c. origo. xxxij. q. iiij. ⁊ de his ꝯditionibꝰ dr̄. jͣ. de ꝯdi. appo. c. fi. Alie cāe ſunt ſecūdarie ꝑꝑ dotē velⁱ pulchritudinem mulieris vt legit̉ d̓ iacob geneſis. xix. c. ꝗ ꝑꝑ pulchritudi nem voluit rachael in vxorē. Iſta nō vitiat matrimonium dūmō prīcipales cāe accedāt. c. ſolet. xxxij. q. ij. Quīto quero que ſint bona matrimonij ⁊ dicite ꝙ tria ſūt. fidee ꝓles. ⁊ ſacramentū. c. oī. xxvij. q. ij. ⁊. d.§. his ita. Fides vt ad aliā non accedat vir vel mulier ad alium. vt videbim in. c. ex parte. jͣ. eo. Item fides vt reꝗſitus debitū reddere teneat̉ alter alteri. c. ſi tu abſtines. xxvij. q. ij. c. ſūt ꝗ. xxxij. q. ij. c. mulierē. xxxiij. q. v. Vſque adeo vt ēt die ieiunij te neat̉ ſi exigat̉ reddere vel alijs diebus ſolēnibꝰ de ꝗbus ī c. fi. jͣ. de feri. lꝫ exigēs tꝑe ieiunij vl̓ ſolēni peccet. c. nolui xxxiij. q. v. ⁊ ita gl. xxxiij. q. iiij. ī ſumma. Que tamē voluit ẜm aliquos lꝫ non firmet ꝙ ſi maritus eſt certus ꝙ vxor exigit debitū vel eꝯͣ cā libidīs ꝙ nō dꝫ ei reddere his die bus. Hoſti. ī ſumma de matrimonijs ī.§. quis ſit effectus ī verſi. ſed nunquid peccat tranſit cū p̄dicta glo. vno ad dito ꝙ in magnis ſolēnitatibꝰ ꝓut eēt natiuitas dn̄i ve­paſcatis feſtū nō debꝫ ēt exactus reddere. Proles āt d bonū matrimonij qꝛ ē eius originaria cā vt. sͣ. dixi. ⁊ mari tus vel etiam vxor in copula carnali ſi ad hoc nō tendun vt faciant prolem peccant mortaliter vt. d. c. ſolent. xxij. q. ij. ⁊. c. ſequēti. ſi tamen ꝯſumarent copulam nō cā volū ptatis nō tn̄ dicūt ī aīo ꝙ vellent ſuſcipere ꝓlē peccatum eēt veniale.§. criminis. xxv. di. ⁊ vide glo. ī. c. vir cū ꝓpria. xxxiij. q. iiij. qͥ aſſignat rōnē huius qꝛ nullus ē coitus ſine pruritu ⁊ ſine hac voluptate iō peccant venialiter. ⁊ ita h domi. Anto. Et iō habetis īferre ꝙ īmoderatus vſus co pule cū vxore ex quo nō facit ad ꝓlem nec eſt neceſſariuſ ad fornicationem vitādaꝫ ē illicitꝰ ⁊ peccatū mortale. c. vſus ⁊. c. p̄cedenti. xxxij. q. vij. Et iō oīs copula que nō fit debito mō ēt ītra debita clauſtra ex quo nō facit ad ꝓle­peccatū ē mortale. xxxv. q. ij. c. extraordinaria. Et iō p̄di­cat diuus. auguſtinꝰ ī tractatu ſuo de bono ꝯiugali. ꝙ ꝗd ꝗd mali hn̄t nuptie hoc ꝓuenit ex illicit. voluptatibꝰ. c. ꝗc qd. xxxij. q. ij. Et oīſ illicitꝰ vſus ēt cū vxore ē reprobatꝰ ⁊ abuſus mēbroꝝ. c. ī eo. xxxij. q. iiij. ⁊ qualit̓ ēt oſculādo cō mittat̉ peccatū mortale. vide glo. magiſtrā ī cle. fi. in v̓ſi. vij. de hereticis. Et ꝑꝑ predicta eleganter dixit tex. in nu­ptijs ēt eē caſtitatē quam maritalē caſtitatē appellauit. c. fi. xxxj. q. j. Et iō. dixi Bal. sͣ. in ꝓhemio huiꝰ voluminis ī vj. col. ꝙ triplex ē caſtitas. Uirginal̓ que p̄ceteris pͥualet c. j. sͣ. de ſum. tri. ⁊ fi. catho. c. nuptie. xxxij. q. i. Uidualis qͥ virginali ꝓxīe accedit. xxvij. q. j. c. j. ⁊. c. vidue. el. j. ⁊ el. ij. Maritalis de qualoꝗmur ⁊ infert ibidē ꝙ ſi teſtator le­gauerit mille ꝓ deceꝫ mulieribus maritādis ad hoc lega tuꝫ nō veniūt vidue q̄ volūt maritari qꝛ ītelligitur illud ꝟ bū maritādis de primo mr̄imonio. l. boues.§. hoc ſermo ne. ff. de ver. ſig. Sacram̄tū āt eſt ex bonis matrimonij. qꝛ lꝫ mr̄imoniuꝫ non ſit ſacrū eſt tamē ſacre rei ſignū figura tiue enī ante copulā deſignat nobis vnitatē que ē īter deū ⁊ aīam poſt copulā āt deſignat vnitatē q̄ ꝯtracta fuit per īcarnationē chriſti īter ipſuꝫ chriſtū ⁊ ſpōſaꝫ ſuā eccleſiā c. debitū. sͣ. de bigamis. Et ab alijs ſacramētis in hoc dif fert qꝛ alia ſunt ſacra iſtud ſacre rei ſignum. Item ēt ī alio qꝛ illa ſunt ad medelā morboꝝ inuenta ⁊ ſic peccatoꝝ. c. cū omne de ꝯſe. di. ij. hoc āt ſolū ē obſequiū ꝓlis ꝓcreāde c. nuptiaꝝ. xxvij. q. j. ita. d. Car. hic. Et per hoc ſacramētū denotat̉ id quod. sͣ. dixi ī diffinitiōe ſuꝑ verbo indiuiduā. Item in alio differt qꝛ ē voluntariū alia ꝓ maiori ꝑte ſūt neceſſaria glo. eſt no. ī. c. veniēs. sͣ. de trāſac. Etideo zo chus hic q̄rit poſt Gaſpar. an ꝑ mr̄imoniū īfundat̉ gr̄a ſi cut ī alijs ſacram̄tis glo. j. q. j. c. quicquid dicit ꝙ nō īfun ditur gratia ⁊ in. c. in eccleſijs. jͣ. de ſimo. que allegat. c. cō cubina. xxxij. q. ij. ⁊. c. nuptiaꝝ. xxvij. q. j. dicit ꝙ immo fer tur gratia ⁊ īfunditur ī ſacramēto mr̄imonij vt no. Io. an. in. c. vnico de ſa. vnc̄t. in prī. in verbo ſancto non tn̄ adeſi gratia ſpiritus ſancti conſumationi matrimonij per erre rē ⁊ ſtuporē in coitu in quo hō quaſi totus beſtialis effi citur ad hoc. sͣ. de cle. coniu. c. quod a te ⁊ qd̓ ibi no. adeſt tn̄ gr̄a ſpūs ſancti qꝛ in eo pōt hōmereri. xxxij. q. iiij. dixit ſarra. Ex quo infert̉ nō eſſe veꝝ quod dicit Vgo. xxxj. q jͣ. c. quomō virginibus. vbi dixit vſum mr̄imonij non poſ­ſe īpleri ſine peccato ſaltē veniali qꝛ īmo p̄t eē meritorius cū fiat bono intuītu ſicut fuiſſet ī ſtatu īnocentie. aut pōt vt dicit Gaſpar reduci ad actum virtutis ⁊ iuſticie qꝛ rec dit quod dꝫ. xij. q. ij. cum deuotiſima Itē poteſt reduci ac actu religionis qꝛ vult ꝓlem deo dedicare. Si aūt fieret ſolo actu cōcupiſcentie nulla gratia ſpiritus ſancti poſſꝫ eē in matrimonio qꝛ ibi eſſet peccatum in alijs autē ſacra mētis a matrimonio adeſt ſpiritus ſancti p̄ſentia vt no. ī locis p̄allegatiſ. Sexto q̄ro quot ſunt ſpecies mr̄imo nij. ⁊ dicite prīo tres eē ſpecies. Primo vnū dr̄ matri moniū iniciatū.ſ. cū per cōſenſum cōtrahit̉. c. cū iniciatu xxvij. q. ij. Et hoc alio mō dicit̉ ꝯͣctū. l. cui fuerit al̓s cui le gatū. ff. de cōdi. ⁊ demon. qꝛ ſicut ſolo conſenſu iniciatur mr̄imoniū. d. c. cū iniciatur. ita ēt ſolo cōſenſu cōtrahitur .§. ſufficit. xxvij. q. ij. Secundum eſt quod dicitur cōſi matum ⁊ hoc eſt per carnalem copulā ſubſecutā. c. ex pr blico. sͣ. de cōuerſi. cōiugato. Tertiū dicitur ratum. ⁊ iſtud eſt qd̓ cōtrahitur inter fideles ad differentiā matr monij. inter infideles contracti dicitur contractum. c. j. ⁊ c. caue. xxviij. q. j. Alio modo diſtinguitur mr̄imonium qꝛ aliud eſt verum.ſ. quod per verba de p̄ſenti ꝯtractum eſt. d.§. ſufficit. aliud preſumptū. puta ꝑ carnalē copulam verbis de p̄ſenti nō p̄cedentibus. c. his qui fidē. jͣ. eo. vel etiam per ſubarrationē ſuue dationē anuli. c. fi. ⁊ ibi vide bimus. infra. ti. j. ⁊ notat archi in. c. noſtrates. xxx. q. v. vel etiam per cohabitationem ſpōtaneā de quo in adi. infra. eo. in. c. inſuꝑ. īfra qui matri. accu. poſ. Alio modo diſtin­guitur qꝛ quoddā matrimoniū dicitur nudū.i. ſolis v̓bis cōtractū Quoddā veſtitū vel iuramēto vel arris vel ſimi libꝰ ⁊ dicite vt dixi. sͣ. de ſpōſalibus. Septimo quero nūquid ꝯtrahere mr̄imoniū ſit p̄cepti vel ne. Et primo vi detur arguēdū ꝙ ſic quia illa verba ſunt imperatiua cre ſcite ⁊ multiplicamini que dicta fuerunt tempore conſti­tuti matrimonij vt ſupra dixi. Ergo preceptum impor tant clemen. exiui de paradixo de verborum ſigni. no. in c. nā cōcupiſcētia. sͣ. de cōſtitutionibus. In ꝯtrariū aūt fa cit qꝛ īmo nuptie ſuadentur ſed virginitas eis p̄fertur. c.