aduocat̉ ꝑ Ia. de are. in. l. illicitas.§. veritas. sͣ. de offō p̄ſi.ꝑ Io. an. poſt hoſt. in. c. paſtoralis.§. qꝛ uoͣ. de officio d̓iegati. Io. an. ī opere ſuo ſpe. ī. ti. de diſpu. ⁊ allega. ī.§. ſatiſdar̉.v. hoc at dicit ſe audiuiſſe doctores ſacre pagine in hac materia in diſputationibus ip̄orū tenere contrariū ſiue querat̉de ꝓnunciādo ſiue de exequendo ꝓnunciatū a maiore ꝗ idexeꝗ mādat. ⁊ an in executōe ſnīe late ſuꝑ crīe ꝗd dicāt Inno. ⁊ hoſt. vide. sͣ. ⁊ tꝫ nō ꝑ eūdem ſtāte conſcīa cōtraria. ſꝫēt in crīali vel ciuili fienda ẜm cōſcīam inducebat̉ yſayas.xi. in prin. vbi vr̄ īnui nō ẜm auditū ſed ẜm iuſticiā ⁊ eꝗtatē iudicādū. ¶ Iudex gͦ ꝗ ſcit v̓itate ꝯͣriā ꝓbātꝭ ip̄ā v̓itatēimitat̉ ⁊ merito. qꝛ xp̄s de ſe dixit ego ſū veritas ⁊ via. Io.xiii. viij. di. de cōſuetudine. ⁊ ī. c. ſe. xj. q. iij. abit. ⁊ oīs ordoiudiciorū inſtitutus ad notionē veritatis. ij. eſdre. iij. ſuꝑ oīaveritas eſſe veritatē ergo pacta dānent̉. Innocētes exodi.xxiiii. diſ. inſontē ⁊ iuſtū nō occides adherebit ergo veritati⁊ nō ꝓbatis in abſoluēdo vel condēnādo. ¶ Itē facit. l. iiii..ff. de teſtibus canonizata. iiij. q. iij. ſepe īnuit iudicē non debere allegar̄ ad ꝓbatōis ſpē notionē ſuā ſꝫ āimi ſui cōſcīaꝫdꝫ ſeꝗ ſic ⁊ arbiter ꝓnūciare ꝙ ſibi er̄ de ar. qualē in prin.Sed hec oīa ⁊ ſil̓ia intelligunt de ſcīa iudicialiter īformatatenendū eſt ergo vt dicit auctor ⁊ ſequēda ꝑ. l. illicitas.§. veritas vbi hoc tꝫ Guido de ſuza. ⁊ vide in qōnibus Mar. ſil.ſub lr̄a. c. inducit ēt. l. ſi filiā in pͥn. jͣ. fami. her. hoc ēt placuitpileo in ſua qōne. primi tꝫ ſuas duas opiniones. prīa diſtinguit an conſcia ꝓ actore an ꝓ reo vt ẜo cāu poſſꝫ ſeꝗ ꝯſcīaꝫprimo non. ẜa fuit. Mar. diſtinguent̉. cām criminatem a ciuili vt in ẜa ſeꝗ poſſit cōſcientiam in prima non. poſſeꝫ ergocōſiderari in iudice ſacerdote triplex ſcientia ſi quaꝫ haber̄tvt deus ꝑ cōfeſſionem? bi factam vel quam haberet vt homo ex aliquo ſenſu corporeo vel quaꝫ hꝫ vt iudex per ꝓbata coram ip̄o vere toto pº iuſu laborare debet ad veritateꝫſibi altero duorium primorum modoꝝ notam habendaꝫ ſecundo ſi ad eam peruenire non poteſt debet poſſetenus laborare vt aleuietur remittendo ad ſuꝑiorem vel delegandovel qualr̄cūqꝫ licite poſſet. ¶ Hoc remedio defficiente dꝫ3º informare cōſcīam ſuam ꝑ diſtiſſctōnem de tanꝙͣ ⁊ ſecurꝓnuntiat̉ qꝛ altera primaꝝ duarum ſcīaꝝ nil hꝫ ꝓprium cū.iij. ¶ Et videtur dicere cōtrarium.ſ. ꝙ iudex poſſit pronūciare ẜm cōſcīam vel ꝙ p̄tex. allegatōnis cōſcīe poſſit abſtinere ab offo quod inꝯbit eſſet infringere totum ius poſituūcanonicuꝫ ⁊ ciuile teſtante appoſtolo ad romanos. iij. ꝙ deus verax eſt ⁊ omnis homo mendax hijs tribus defficientibus qꝛ non veritatem hr̄e nec ſe alienare nec cōſcientiam inforiare ad id pōt videre remedium nō. hoſt. ad ꝙ in prin.remiſſi fateor tn̄ ꝙ his tribus defficiētibus tollerabilius eſtī ꝑplexo n̄ ꝓnūciare ⁊ patiēter penā pati de ſcīa ſeu īquiſitōe quam cōtra acta ꝑ cōſcīam iudicare ad prīuꝫ dc̄m hoſt.ꝓuidet. Io. an. vide ꝙ noͣ. in ſe.§.1. Nō. hic ꝙ qn̄ expeditDofficiumt udix dꝫ ꝑſonaliter accedere ad locū. ⁊ credit̉ hoc iudici in eo ꝙ videt. ⁊ vide ꝙ nō Inno. extra de cenſi. romana.Et eſt ar. iſta littera ꝙ ſi iudex aliqueꝫ videt defferre armaꝙ poteſt eum punire de delatione armorum ſine alia rellatione. Baldus.N finalibus.ᵐᵐ p̄ſumunt̉ finesantiqui mutati niſi ꝓbetur hoc. ⁊ eſt notabile. ¶ In tex. ibi monumēta.i. inſtrumenta facientia mentionem terminoꝝvt. jͣ. de proba. l. cenſus ſed glo. aliter intelligit Nō. hic ꝙnon preſumit̉ mutatio terminorum. h. d.Terminus reſtrīgitOs terminosterminatum ⁊ auctor teſtificat̉ in queſtione terminorum quod eſtnō. ⁊ intelligendum quādo in eum non reſultatpͣiudicium. ⁊ vide ꝙ no. C. de falſis. l. ⁊ ſi a te. h. d.Famil. herciſcunde. Rubrica.Ec actio. Poſ ſeſſor bereditatispōt agere contra coheredē diuiſorio ſed ſi non poſſeſſor agit pōtſibi obici exceptio p̄poſterationis ſi negetur heres. h. d. ⁊ ē iſta lex ſingularis. Exceptio p̄poſterationis. ⁊ exceptio ordinis. ⁊ ordo eſt ꝙ nōpoſſeſſor primo agat petitione hereditatis. deinde agat diuiſorio. vt ſupra ſi pars hereditatis petat̉. l. non poſſumus. ſꝫpoſſeſſori non pōt hec opponi. vel qꝛ preſumit̉ heres ex nuda poſſeſſione ẜm quoſdam. vel verius. qꝛ non poteſt iſtuꝫordinem ſeruare cum poſſeſſor non habeat petitionē hereditat̉. vt. sͣ. de peti. heredi. ſi quis libertatem. v̓. naꝫ cuꝫ quidālicianus. ¶ Adde ꝙ iſta exceptio p̄poſterationis dꝫ opponi ante litem conte. ⁊ obmiſſa non viciat ꝓceſſum vt nō. jͣ.de euict̉. ſi mancipium.§. ſi cōmuni vbi eſt glo. noͣ. ⁊ in. l. ij..C. cōmuni diuidū. ¶ Quero hic vtrum id ſit in cōmuni diuidundo ꝙ non poſſeſſor non poſſit ager̄ cōi diuidundo niſi prius agat rei vendicatione vel publiciana gl. hic dicit ꝙſic ꝑ. l. fundum titianum de except. concor. glo. in dicta. l. ſimancipium.§. ſi cōmuni quod eſt noͣ. ¶ Vnde contra libellos diuiſorios frequēter opponitur hec exceptio male agit̉qꝛ nec poſſides nec es conſors ⁊ ideo agis p̄poſtere. qꝛ primo debes intentare rei vendicationē vel publicianā quod ēmenti tenendum ar. contra. sͣ. ti. i. l. ſi in ruptione cōiuncta. l..iij.§. idem̄ labeo de acqui. po. vbi dicitur ꝙ ꝓpter innudationem ꝑditur poſſeſſio. ⁊ tamē agitur diuiſorio vt in. l. ſi inruptionē. ſed ibi nō negabat̉ dn̄ium agētis in confini. p̄dio.⁊ ſic non obſtat. ¶ Sō quero vtrum ſufficiat agenti diuiſorio ꝓbare ſolum poſſeſſionem quidā dicunt ꝙ ſic. qꝛ dominium deducitur incidenter vnde preſumitur pro poſſeſſore⁊ dicūt eſſe cāum hic. Mihi videt̉ ꝙ iſta littera dicat cōtrarium qꝛ poſſeſſio facit vt agat rite. ſed non recte niſi ꝓbet ſecoheredem vt apparet in littera expreſſe. ¶ Preterea iſtudiudicium eſt reale. ⁊ in reali iudicio nō ſufficit ſola poſſeſſio¶ Preterea hic non ſufficit quoddam dn̄ium. ſed dꝫ eſſe excā hereditaria que non preſumitur ex poſſeſſione. pretereapoſſeſſor ſine titulo p̄ſumitur predo. vt. C. de acqui. poſ. l. īprobat̉. Et improbus poſſeſſor non pōt agere diuiſorio. vt.jͣ. cōi diui. l. cōmuni diuidūdo.§. inter p̄dones. ¶ Et ideoteneas tanꝙͣ veꝝ ꝙ habeat ꝓbare de. ti. ⁊ ita tꝫ. hic Ia. dera. in ſua lectura nam hec. l. falſo allegatur ꝙ vbi dominiuꝫinducitur incidenter ſufficit probare poſſeſſionem niſi ſit cuti. nam̄ hic ſufficit quo ad ordinationem iudicij non quo addeciſionem cāe ꝙ noͣ. ¶ Et circa hoc vtrum ex poſſeſſionepreſumatur dominium ſic diſtingue. Aut dominium deducitur in iudicium dirretcum vt quia peto rem rei vendicatōeiure dominit tunc non ſufficit hec preſumptio īmo probādūeſt dominium plene de iure gentiuꝫ vel ciuili vt. ff. de admi.tu. l. titiuꝫ ⁊ meuium.§. a matre. ⁊. C. de aliena. iudi. l. i. Autnon deducitur dn̄ium indirrectum iudiciū principaliter. ſedacceſſorie. vt qꝛ ago actione. l. acquilie in qua venit queſtiode dn̄io diſputanda. ⁊ tunc pōt habere locum. l. que dicit ꝙpoſſeſſor p̄ſumitur dominus. vt. l. pe. ff. d̓ condictio. inſtitu.qꝛ ſufficit probare me vſum vt dn̄m ⁊ poſſediſſe colluiſſe ⁊fructus collegiſſe ar. ff. ad. l. acquil. item mella.§. fi. nam cuꝫibi dicat dari fructuario pꝫ ꝙ veniunt ea in ꝓbatione queveniunt in dirrecta rei vendicatione vbi de dn̄io querit̉. nānō daretur ei cū non dn̄s. ⁊ hoc qn̄ dn̄ium ꝓponitur ab actore. ſi uoͣ. dominium proponitur a reo in moduꝫ exceptōisreffert aūt poſtquam actor fundauit intentionem ſuam quāexcipiendo vult reus repellere ⁊ tunc eſt eo modo probandum quo probaretur agendo vt. jͣ. de except̉. l. i. ⁊ de probat̉. l. ī except̉. aut anteꝙͣ actor fundauerit intentōem ſuamſuper dominio ⁊ tunc ſufficit probare poſſeſſionem ſeu vſūtanquam dominum ar. de ſol. l. titia ⁊ noͣ. in. l. i. de priuile. fiſ⁊. C. ne vxor ꝓ marito. l. ob. maritoꝝ ẜm. Ia. de are. oldra.