Seite
Liber Secundus primum dedit. ſecundum promiſit. Ideo duplex preceptum primus homo habuit. vnū nature: ad cuſtodiendū bonum datū: aliud diſcipline ad promerendum bonuꝫ promiſſum. Et hoc nō poterat promereri melius qͣꝫ. per merā obedientiam. que tūc mera eſt. quādo preceptum ex ſe ſolo obli­gat ⁊ non ex alia cauſa. Et tale preceptum dicitur diſcipline. quia per ip̄ꝫ diſcitur qͣn ta ſit virtus obedientie. Unde ⁊ precep­tum diſcipline dicitur. quia vitare lignuꝫ ſcientie non ſuadebat natura: ſed diſcipli­na. Preceptuꝫ vero nature fuit duplex. v­num de conſeruatione indiuidui: vt ibi. De om̄i ligno paradiſi comede inter que ligna fuit in medio paradiſi ſpecialiter no minatum lignum vite. ſic dictū ab effectu quia corpora primoꝝ parentū debebat cō­tinue vegetare. Aliud preceptum fuit natu re pro conſeruatione ſpeciei. vt illud Cre­ſcite ⁊ multiplicamini. Circa preceptū diſ cipline nota ꝙ aliqͥd prohibetur. quia ma lum Exodi. Non furtuꝫ facies. Aliud qꝛ occaſio mali. Mathei. Non iurare om̄i­no. Sic prelatus multa prohibere poteſt. que tamen non ſunt expreſſa ī ſua regula. Aliud ad probationem obedientie: ⁊ tale fuit preceptum de ligno vetido. De paradiſo. Capl̓m LXIIII. Omo predictis fultus auxilijs ac cepit locum paradiſi terreſtris in habitationem tranquillam. Fuit autem locus ille(vt ait Damaſcenus) ex­ultationis vniuerſe promptuarium. quia terre excelſior poſitus eſt. ⁊ temperato ac puriſſimo aere refulget. plantis ſemꝑ flo­ridis comatus eſt. bono odore plenus. nl̓ lumqꝫ irrationabilium ibi habitat. Pre­terea habetur ex Geneſi. ꝙ a dn̄o paradi­ſus plantatur. fonte qui diuiditur in qua tuor capita irrigatur. ligno vite ac ſcientie decoratur. per cherubin ⁊ flammeum gla­dium cuſtoditur. Notandū itaqꝫ ꝙ nulle ſunt ibi tempeſtates. due quoqꝫ ſūt ibi hy mes. ⁊ due eſtates. ⁊ bis fructificant ibi ar­bores. Item in vtroqꝫ ſolſticio habet hye meꝫ. ⁊ in vtroqꝫ equinoxio habet eſtatem. Huiuſmodi autem ratio eſt: quia paradi­ſus ſub circulo equinoctiali ſitus eſt. Itē ſemper habet equinoctium. De caſu primi hominis Capitulum LXV. Nuidens ergo diabolus felicita­ti homīs in ſpecie ſerpentis ip̄am II mulierem tāqͣꝫ fragiliorem tem­tandā aggreditur. quā cum in reſponſiōe dubitantem cerneret: fortius inſiſtit. ⁊ ſic vincens eā: etiam virū illa mediante deie­cit. Poceſſit ergo ſic. primo querendo cur p̄cepit vobis deus. ſecundo aſſerendo. ne quaqͣꝫ inquit moriemini. tercio: promittē­do: eritis: ſicut dij: ſcientes bonū ⁊ maluꝫ. Proceſſus iſte fuit maxime verſutie. qꝛ ex­periendo. impellendo. alliciendo. Experi entiam enim accepit in interrogatiōe. im­pulit in aſſertione. allexit in promiſſione. Allexit vero diabolus mulierem ꝑ triplex appetibile. ſcꝫ per ſcientiam: que eſt appeti tibilis rationali. per excellētiā ad modum dei que eſt appetibilis iraſcibili. per ſuaui tatem ligni que eſt appetibilis concupiſci bili. Igitur vir peccauit ꝙ lignum vetidū guſtauit. vnde et penam accepit vt in ſudo re vultus ſuo pane veſceretur. Mulier au tem in duobus peccauit. nā ſuperbiuit: et vetidum comedit. vnde ⁊ duplicē maledi­ctionē habuit. ſcꝫ ſub viri poteſtate eris. ⁊ hoc ꝓpter primū. Item in dolore paries. ꝓpter ſecundū. Diabolus vero in ſerpente inuidit. mentitus eſt: decepit Unde ꝓpter primū dictum eſt ei. Suꝑ pectus tuū gra­dieris. ꝓpter ſecundū dicitur ei. terrā come des. ꝓpter terciū dicitur ei. Ip̄a conteret ca put tuuꝫ. Si ſcire volueris: quis eorū pl̓ꝰ peccauerit: ſcꝫ vir vel mulier. Notandum ꝙ quantū ad aliqua mulier plus peccauit ⁊ quantū ad aliqua ip̄e vir. Nā mulier pec cauit plus quo ad peioris finis intentōeꝫ voluit em̄ fieri ſicut deus. ſed vir non intē debat contriſtare delicias ſuas. Itē muli er peccauit in plures. quia in deum. in ſe. ⁊ in ꝓximum. Itē mulier peccauit damno ſius. quia pl̓es maledcōes recepit. Uir au tem peccauit plus quantū ad originem qꝛ ex certa ſcientia. Item vir peccauit maio­ri ingratitudine Querūt quoqꝫ multi cur deus hominē fecerit: qui peccare poſſet: Sed ad hoc aſſignantur plurime ratiōes Prima: vt oſtendat̉ dei potentia. quia ſo­