Seite
Liber ſecundus lus deus inuertibilis eſt: omnis autē crea tura mutabilis. Secūda ratio eſt: vt de­claretur dei ſapientia qua ex malo ſcit elice re bonū: quod nō potuit fieri niſi deꝰ crea­turā feciſſet vertibilem in malū. Tercia vt manifeſtetur dei clemētia: qua chriſtus ꝑ mortem ſuā hominē perditum liberauit. Quarta: vt oſtēdatur dei iuſticia: que non ſolum reddit bonis premia. ſed etiā maliſ ſupplicia. Quinta vt homo non ſit peio­ris conditionis qͣꝫ alie creature. quas om nes deus ſic amminiſtrat. vt eas agere ꝓ­prijs motibus ſinat. vnde ⁊ hominem ar­bitrio proprio relinquere debuit Sexta ē laus humana. Laus eī ē viri iuſti: ꝙ potu it tranſgredi ⁊ non eſt trāſgreſſus. Septī ma eſt decor vniuerſi. quia oppoſita iuxta ſepoſita magis eluceſcūt. Ita mali bonoſ commēdūt ad inuicē cōparati. Octaua. qꝛ boni exercitantur ⁊ probantur per malos Adaꝫ ⁊ eua poſt peccatū de paradiſo expul ſi ſunt: ſicut ⁊ ip̄e lucifer de celo. ⁊ ī hac val­le miſerie habitantes: hi omnes facti ſunt mortales. Nam ſicut in celo eſt non poſſe mori: ⁊ in paradiſo mori non poſſe. Sic ī terra eſt non poſſe non mori: ⁊ in inferno ſemper mori. Ex his patet. ꝙ primus ſta­tus homīs fuit innocentie. ſecūdus gra­tie. tercius culpe homīs. quartus peniten tie. quintꝰ glorie. Dū eniꝫ inordinate erex it ſe ſupra ſe cecidit miſerabiliter. ſcꝫ a ſta­tu innocentie ⁊ gratie in ſtatum culper mi ſerie. Item qꝛ factus eſt inobediēs ſuo ſu periori: iuſto dei iudicio factū eſt: vt ſibi fie­ret inobediens ſuū inferius ⁊ maxime cir ca membra generatiue virtuti deſeruiētia. De ordine temptationis. Capitulum LXVI Rdo temptationis qui fuit ī pri­mis parentibus: etiam in nobis completur. Nam ſicut ſerpēs ſug geſſit mulier delectata eſt. vir comedit. Sic in nobis ẜm gregoriū diabolus ge­rit in nobis ſerpentis officium. Senſua­litas vero mulieris: ⁊ ratio viri locum per conſenſum. Uel dicas ẜm auguſtinum. ꝙ ſuggeſtio ſerpentis eſt primus motus ex fomite. Comeſtio veromulieris eſt delec­ctatio cogitationis per inferiorem parteꝫ rationis. Sed comeſtio viri eſt conſenſ­ſuperioris partis rationis. Per hec enim tria. ſcilicet ſuggeſtionem. delectatōnem. ⁊ conſenſum: homo in temptatōnem ducit̉. quia temptatio per ſuggeſtionem inchoa­tur. ꝑ delectatōnem ꝓgreditur. per conſen ſum autē conſumatur. Sūt autē alia tria per que quis in temtatōe detinetur. ſcilicꝫ opus prauū. conſuetudo. ⁊ deſꝑatio. Sci endum: ꝙ temptatio eſt triplex. Prima a diabolo: vel per modum ſuggeſtionis vel per modū afflictionis. Secūda eſt a mū­do: qui voluntate vel voluptate allicit. vo­perſecutione frangit. Tercia eſt carnis: q̄ per ſenſualitatem ac fomitem impellit ad peccatum. quibus etiam ratio conſentiēs peccatum perficit. Due temptatōnis ſpe­cies. Prima ſcꝫ diaboli ⁊ mundi ſunt ex­tra nos. ⁊ non habent peccatum. Unde Auguſtinus Temptatio cui nō cōſentit̉ non eſt peccatum: ſed materia exercēde vir tutis. Secundus modus temptandi eſt intra nos: ⁊ eſt peccatum veniale: quando primus motus tantum eſt. ſed mortale: ſi conſenſus aduenerit. Contra predictas temptationes: dedit nobis deus tria re­media. quia contra diabolum habemus ſpiritus angelicos: qui ad bonum nos ſti mulant. ⁊ contra inſultus diaboli nos v­biqꝫ defendunt. Item contra munduꝫ ha bemus exempla ſanctorum. quos nec al­liciebant mundi blandimenta: nec terre­bant ſupplicia. Item contra carnem habe mus bona naturalia. ſcilicet ſynderiſim ⁊ vim iraſcibilem. habemus etiaꝫ bona gra­tuita. ſcilicet charitatem temperantiam. ⁊ huiuſmodi: quibus carnis vicia mortifi­camus. Eſt autem differentia temptatōis: que eſt a diabolo ⁊ carne. Temptationes enim que a diabolo ſunt ſepe oriuntur p̄­ter rationem. vt nuper ſatiatus: famem patitur. ⁊ poſt longam dormitationē: ſom no pregrauentur. Temptationes vero: que ſunt a carne: frequenter ſurgunt prop ter neceſſitatem. ſed excreſcunt interdum in ſuperfluitatem. vt ſic cibus poſt ieiuni um immoderate appetitur. vel in comedē do menſura ⁊ modus non tenetur. Tem­ptatio multiplex eſt: Quedam eſt probati­