Seite
in bibliam. ſaraceni. Qd̓ aūt ſubditur ſicut pelles ſalomonis: refertur ad bo­nos. ꝑ ſalomonē.n. hic ītelligit̉ ipſe deꝰ ẜꝫ expoſitores catholicos ⁊ hebreos: ⁊ iō pelles eiꝰ dicūt̉: quibꝰ oꝑiebat̉ tabernaculū in quo boni colebāt deū. Tercia regl̓a eſt de ſpū ⁊ lr̄a: ⁊ ẜꝫ ꝙ accipit̉ ſub eadē lr̄a ſenſus hiſtoricus ⁊ myſticꝰ: qꝛ veritas hiſtorie ē tenēda­⁊ tn̄ ad ſpūalē intellectū eſt referēda. Hoc mō exponit̉ iſta lr̄a cōi­ter. Pōt ēt alit̓ expōi: vt referat̉ ad ſenſū lr̄aleꝫ tm̄ ſicut ⁊ alie. Cir ca qd̓ cōſiderādū ꝙ eadē lr̄a aliqn̄ hꝫ duplicē ſenſum lr̄alem ꝟbi gr̄a.i. ꝑalip. xvij. dicit dn̄s de ſalomone. Ego ero illi in patrem ⁊ ipſe erit mihi in filiū. Et intelligit̉ de ſalomone ad lr̄aꝫ inqͣꝫtū fuit filiꝰ dei ꝑ adoptionē in iuuētute: ꝑꝑ qd̓ Nathan ꝓpheta vocauit eū amabilē dn̄o. vt hr̄. ij. Reg. xij. Predicta etiā auctoritas. Ego ero illi in patrē ⁊c̄. īducit̉ ab apl̓o ad hebreos.i. tāꝙͣ dicta de chri ſto ad lr̄aꝫ: qd̓ pꝫ ex hoc. qꝛ apl̓s inducit eā ad ꝓbādū ꝙ chriſtus fuit maior angelis. talis aūt ꝓbatio nō pōt fieri ꝑ ſenſum myſticū vt dicit aug. ꝯͣ vincentiū donatiſtā: vt ſupra allegatū eſt. p̄dicta em̄ auctoritas impleta fuit ad lr̄aꝫ in ſalomone. minꝰ tn̄ ꝑfecte: qͥa fuit dei filiꝰ ꝑ gr̄aꝫ ſolū. In chriſto aūt ꝑfectiꝰ: qͥ eſt dei filiꝰ ꝑ natu rā. Licet aūt vtraqꝫ expoſitio ſit lr̄alis ſimpliciter: ſcd̓a tn̄ que ē d̓ chriſto: ſpūalis ⁊ myſtica ē ẜꝫ qͥd inqͣꝫtū ſalomon fuit figura chri­ſti. Quarta regula ē de ſpē ⁊ genere: ſiue de ꝑte ac toto: cū de vno trāſit ad aliud ⁊ ecōuerſo: ſicut yſai. xiij. primo loquit̉ ꝯͣ babilonē ſpālit̓ cū d̓r. Onus babilonis ⁊cͣ. ⁊ trāſit ad intelligēdū verbū de toto mūdo generalit̓: ꝑ hoc qd̓ ſubdit̉: a ſūmitate celi dn̄s ⁊ vaſa furoris eiꝰ: vt diſꝑdat oēꝫ terrā. Poſtea reuertit̉ ad loquēdum ꝯͣ babilonē ſpāliter cū d̓r. Ecce ego ſuſcitabo ſuꝑ vos medos: qͥ ar­gentū nō querāt ⁊c̄. qꝛ dariꝰ medus cū Cyro nepote ſuo cepit ba­biloniā: ⁊ interfecit Balthaſar regeꝫ babilonis: vt hr̄ dauiel̓. v. Quinta regula ē de tꝑibꝰ que ꝯtingit quadruplicit̓. Uno mō ꝑ ſy nodochen qn̄ ponit̉ ꝑs tꝑis ꝓ toto. ſicut in euāgelio d̓r Chriſtus tribꝰ diebꝰ iacuiſſe ī ſepulchro: ⁊ tn̄ pͥma dies ⁊ tertia nō fuerūt in­tegre. Alio mō ꝑp̄ minutias tꝑis: que aliqn̄ in ſcriptura ꝯputant̉ ⁊ aliqn̄ omittunt̉. Et ẜm hoc ſcriptura ſacra loquēs de aliquo nu mero annoꝝ in pluribꝰ locis: aliqn̄ in vno loco ponit plures ānos minutias p̄dictas cōputādo. In alio vero loco ponit pautiores dictas minutias omittēdo. Tertio mō ꝯtingit: eo ꝙ ꝯputatio an noꝝ incipit in vno loco a priori termino. in alio a poſteriori: ſicut gen̄. xv. dictū fuit abra. Semen tuū futurū ꝑegrinū quadringentꝭ annis. Et exo. xij. de iſta ꝑegrinatione d̓r: ꝙ māſio filioꝝ iſrl̓ in ter ra egypti fuit quadringētoꝝ triginta annoꝝ: qꝛ ꝯputatio huiꝰ ma ioris numeri incipit a tēꝑe quo dictū fuit abrae gen̄. xij. Egredere de terra tua ⁊c̄. Cōputatio aūt minoris incipit a natiuitate yſaac que fuit triginta annis poſt egreſſū abrae de aran. vt pleniꝰ vide­bit̉ infra exod̓. xij. Quarto mō ꝯtingit eo ꝙ ſcriptura ſacra loquit̉ de futuro ꝑ modū p̄teriti: ſicut yſai. ix. Paruulꝰ natꝰ eſt nobis ⁊c̄. ⁊ hoc ē ad denotandū certitudinē ꝓph̓ie. cuiꝰ euētus de futuro eſt ita certꝰ ſicut iā preterijſſꝫ. ⁊ hoc eſt ꝑꝑ certitudinē diuine p̄ſcientie ex qua ſit reuelatio ipſi ꝓph̓e. Aduertēdū tn̄ qd̓ talis modꝰ loquē di nō hꝫ locū niſi in ꝓph̓ia predeſtinatiōis que eſt qn̄ aliqd̓ futu­rū cōtingens reuelat̉ ꝓph̓e: eo mō quo eſt in preſcīa dei: que infalli bilit̓ futura intuet̉ ſicut preſentia ⁊ preterita. In ꝓphetia vero cō minatiōis nō hꝫ locū: que eſt qn̄ aliqua pena reuelatur ꝓph̓e infli­genda ppl̓o: vel alicui ꝑſone: nō ẜm ꝙ ē in dei preſcientia: ſed ẜm ordinē cauſaꝝ ſcd̓aꝝ vtpote ẜm demerita hoīuꝫ: ſicut ē illa ꝓph̓ia Ione. iij. Adhuc. xl. dies ⁊ Niniue ſubuertet̉. hāc em̄ ſubuerſionē meruerūt pctā illius ciuitatis. Uerūtn̄ qꝛ talis cā mutabilis eſt iō effectus aliqn̄ nō ſequit̉ ſicut in ꝓpoſito. qꝛ niniuite egerūt penitē­tiam: ⁊ ſic dn̄s non influxit penam cōminatam. Sexta regula eſt de recapitulatione ⁊ anticipatione. In ſacra em̄ ſcriptura nō ſem per eodem ordine geſta ⁊ facta ſcribuntur quo fiunt ⁊ ideo quan­do preponūtur poſteriora dicitur anticipatio. quando aūt ſit ecō uerſo dicitur recapitulatio. ſicut gen̄. x. d̓ filijs noe dicitur. Ab his diuiſe ſunt inſule gentium in regionibus ſuis: vnuſquiſqꝫ ẜm lin­guam ſuam ⁊c̄. Et infra eodem ca. Hi ſunt filij cham in cognatio nibus ⁊ linguis ⁊ generationibus ⁊c̄. ⁊ poſtea. xi. c. dicitur. Erat autem terra labij vnius: ⁊ ſermonum eorūdē. Ex quo patet ꝙ il­lud quod predicitur de diuiſione linguarum dicitur per anticipa­tionem. Similiter gen̄. ij. poſtqͣꝫ moyſes.i. ca. deſcripſerat creatio­nem celi ⁊ terre: ⁊ diſtinctionem: ⁊ ornatum partium mundi dicit̉. Iſte ſunt generatōes celi ⁊ terre in die quo create ſunt. Ex quo pa tet ꝙ hoc dicitur per recapitulationem. Septima regula ē de dy­abolo ⁊ eius corpore. ẜm em̄ ꝙ dicit beatus Greg. homel̓. x. Cer­te iniquorum omnium dyabolus caput eſt ⁊ huius capitis membra ſunt omnes iniqui. Et ideo propter cōnexionem capitis ad membra ſcriptu­ra loquens de vno in eodem contextu tranſit ad loquendum de altero: ſi cut yſa. xiiij. loquens de regebabilonis qui erat dyaboli membrum tran­ſit ad loquendum de principe demonum cum ſubditur ibidem. Qūo ceci diſti lucifer de celo qui mane oriebaris. Et Ezechiel̓. xxviij. loquēs de p̓n cipe tyri tranſit ad loquendum de dyabolo cum ſubditur. Tu ſignaculuꝫ ſimilitudinis plenus ſapientia: perfectus decore: in delitijs paradiſi dei fuiſti. His igitur premiſſis de regulis vel clauibus exponendi ſacrā ſcri­pturam cum confidentia diuini adiutorij deſcendamus ad litteram ex­ponendam.