Seite
in bibliam. Incipit epiſtola ſancti hiero nymi ad paulinum p̄ſbyterum: de omnibꝰ diuine hiſtorie libris Capitulum.i. Rater ambroſius tua mihi mu­nuſcula perferēs detulit ſimul ⁊ ſuauiſſimas litteras que a princi a Frater Ambroſius ⁊c̄. Iſtam litterā inueni in epiſtolis Hie­ronymi. conſtrue ſic. Frater quidā noīe Ambroſius: perferēs mi hi munuſcula tua: a te miſſa. detulit: ⁊.i. ſimul. ſuauiſſimas litte­ras que preferebant. id eſt pretendebant. fidē.i. certitudinem vel veritatē. fidei.i. fidelitatis ꝓbate. ꝑ operū exhibitioneꝫ a princi pio amicitiarū in ter nos cōtracta­rū. ⁊ preferebāt fi deꝫ.i. certitudinē ſiue veracitatem veteris amicitie. qͣſi di. bn̄ appa­rebat in lr̄is tuis ꝙ fuiſti tu mihi fi delis ex quo nos mutuo dileximꝰ. ⁊ qꝛ vere dilexiſti me. ī modernis bi blijs ſcribitur ſic Que in prīcipio amicitiarū fidem iā ꝓbate fidei: cō ſtructio nō muta tur. Et ſequitur. ⁊ veteris amici­tie noua prefere­bant.i. pretende­bant noua amici tie veterꝭ.i. ꝙ vetꝰ amicitia renoua­ta erat ꝙͣtum ad feruorē dilectōis Sed melior eſſet lr̄a. Ueteri in da­tiuo: ⁊ Nouaꝫ in accuſatiuo. ⁊ tūc cōſtrue ſic. Que a pͥncipio.i. exordio lr̄aꝝ. Pre ferebāt.i. p̄ponebāt ſiue p̄locabāt fidē amicitiaꝝ modernā. fidei i. veracitati. iā ꝓbate. per multos annos. Et ꝓ id eſt. Nouā ami citiā veteri preferebant.i. preponebāt. quaſi diceret. in litteris tu is pretēdebat̉: ꝙ veraciꝰ ⁊ fideliꝰ me mō diligis qͣꝫ vnqͣꝫ feceris. b Uera.n. illa neceſſitudo eſt.i. vera amicitia que dicitur neceſſi­tudo a nectendo: quia nectit animos alias amicos in dilectiōe. c Et chriſti glutino copulata. Charitas dicitur glutinuꝫ Chri ſti: que ita vnit homines ſicut glutinum aſſeres. d. Quaꝫ nō vtilitas rei familiarꝭ.i. ꝓpria vtilitas. e Nō ſubdola.i. ficta. f Et palpans.i. blandiens vel mulcens. g Adulatio. ſup­ple conciliat. h Cōciliant.i. cōiūgunt. Conciliare em̄ dicitur amicū ⁊ concordem facere cōiūgere ⁊ ſociare: ⁊ ſicut ait Hugui. maioribus minores conciliantur ⁊ non econuerſo. i Legimus in veteribus hiſtorijs.i. in libris antiquarum hiſto­riarū. Hiſtoria eſt narratio rei geſte per quā ea que in preterito fa cta ſunt dinoſcuntur. Dicitur autem ab hiſtorin grece: quod ē vi dere vel agnoſcere. Apud veteres em̄ nemo conſcribebat hiſtori­am niſi is qui interfuiſſet ⁊ ea que ſcribenda eſſent vidiſſet. ita di cit Iſi. ⁊ tymo. i. Uide in opuſculo de ſignificatiōibus vocabu­loruꝫ Biblie: ⁊ inuenies alia multa de hiſtoria que cauſa breui­tatis hic pretermitto. k Luſtraſſe prouincias. id eſt circuiſſe regiones multas. Luſtrare multa ſignificat: que habētur ꝑ hos verſus. Luſtro circūdo deſignat: luſtro ſereno. Purgo: circuneo: lumino: ſiue pio. Et inde dicitur hoc luſtrum. id eſt purgatio: vel circuitus: vel luminatio: vel antrum: vel ꝓſtibulum: vel ſpatium quinqꝫ annoꝝ. Hec omnia melius inuenies in p̄dicto opuſculo. l Nouos.i. ignotos. m Adijſſe populos. reſume ſupple legi­mus. n Coram quoqꝫ viderēt.i. vt preſentialiter viderēt eos quoꝝ famā per ſcripta nouerant. n Coram.i. preſentialiter. aduerbium eſt. o Sic pythagoras memphiticos vates. ſcꝫ adijt vel peragrauit. Nota ꝙ pythagoras philoſophus fuit d̓ Samos inſula oriundus. vnde Iſi. ethymo. xiiij. Samos inſu la eſt in mari Egeo vbi nata eſt iuno: ex qua fuit Sibylla Sa­mia ⁊ pythagoras Samius a quo philoſophie nomen inuen­tum eſt. Item Aug. de ciuitate dei libro. viij. ca. ij. duo philoſo­phorum genera traduntur Unum Italicum ex ea parte Italie pio amicitiarum fidē: ꝓbate iaꝫ fidei: et ueteris amicitie noua p̄­ferebant. Uera enim illa neceſ­ſitudo ēᵇ et chriſti glutino cōpu lataᶜ quā non utilitas rei familia risᵈ non p̄ſentia tantū corporum non ſubdolaᵉ et palpansᶠ adula­tioᵍ: ſed dei timor et diuinarum ſcripturarum ſtudia conciliantʰ Legimus in ueteribꝰ hiſtorijsⁱ: quoſdam luſtraſſe ꝓuinciasᵏ no uosᵐ adijſſe populos: maria trā ſiſſe: ut eos quos ex libris noue­rāt corāⁿ quoqꝫ uiderēt ſic Py­thagorasº memphiticosᵖ uatesq ſic Plato egyptum et architaꝫ tharentinumʳ eamqꝫ oram Ita­lie que quondam magna grecia dicebatur: laborioſiſſime ꝑagra que quondam magna grecia nuncupata eſt. Alterum ionicuꝫ in eis ter­ris: vbi ⁊ nunc grecia nominatur. Italicum genus auctoreꝫ habuit py thagoram Samiū ⁊c̄. ⁊ ſequitur. iſte interrogatus quid profiteret̉ phi­loſophum ſe eſſe. reſpondit. id eſt ſtudioſum vel amatorem ſapiētie: quo niam ſapientem profiteri arrogantiſſimuꝫ videbatur ⁊c̄. Hic adijt. p Memphiticos.i. egy ptios a Mēphi ciuitate egypti quam edificauit Hypaphus: al̓. Epha­ſus filiꝰ Iouis ſicut di­cit Iſidorꝰ ethymo. xv. Iſtam hiſtoriam tangit Ualerius maximus lib. viij. dicens. Pythago­ras perfectiſſimū opꝰ ſa­pientie a iuuenta perituſ ⁊ omnis honeſtatis per cipiēde cupiditate ingreſ ſus: nihil em̄ quod ad vl timū ſui peruenturum eſt finem: non ⁊ mature ⁊ ce leriter incepit. Egyptum petijt: vbi litteris gentis illius aſſuefactus: prete­riti eui ſacerdotuꝫ cōmē tarios ſcrutatus eſt: īnu­merabilium ſeculorū ob­ſeruatiōes cognouit ⁊c̄. Per p̄dicta patet ꝙ fal­ſi libri habēt Memphi ticus. q Uates. id eſt philoſo­phos. Uates dicuntur philoſophi a vas vaſis ⁊ theos quod eſt deꝰ qͣſi vas dei. videtur em̄ ꝙ deū cōtineant ꝓpter ꝓfunditatē ſcīe quā docēt. r Sic plato Egyptum ⁊ Architam tharentinū: ſupple adijt vel pera­grauit. Plato philoſophus quidā fuit: cuius iter in egyptū tāgit Ua­lerius maximus libro. viij. dicens. Plato patriam Athenas precepto­rem Socratem ſortitus: ⁊ locum ⁊ hominem doctrine fertiliſſimū inge­nij quoqꝫ diuina inſtructus abundantia: cum omniū mortalium iaꝫ ſa pientiſſimus haberetur: eo quidem vſqꝫ vt ſi ipſe iupiter celo deſcendiſ­ſet nec elegantiore nec beatiore facundia vſurus videretur. Egyptum peragrauit: dum a ſacerdotibus eius gentis geometrie multiplices nu meros celeſtiuꝫ obſeruatione rationū percepit ⁊c̄. Et ſequitur ibi. Quo minus miror in Italiam tranſgreſſum: vt ab Archita tarentino pytha gore precepta ⁊ inſtituta acciperet. Aug. viij. li. de ciuitate dei. c. iiij. mul tum cōmendat illum: ⁊ dicit inter alia. In egypto didicit: quecūqꝫ illic magna habebātur atqꝫ docebantur. Egyptus dicitur ab egyzo qd̓ eſt appropinquo ⁊ potamos quod eſt fluuius ꝓpter Nylum fluuiū Egy­pti. Uel ẜm Iſidoꝝ ethymo. xiiij. Egyptus que prius aerea dicebatur ab Egypto vel Egypo fratre Donay vel Domay poſtea ibi regnante nomen accepit. De archita dicit Ualerius maximus in. iiij. li. Tharenti nus Architas dum ſe pytagore preceptis penitus metaponti īmergit magno labore longoqꝫ tempore ſoliduꝫ opus doctrine complexꝰ: poſt ꝙͣ in patriam reuertitur ⁊ rura ſua reuiſere cepit animaduertit negligen­tia villici corrupta ⁊ perdita intuenſqꝫ malemeritū: ſumpſiſſeꝫ inquit a te ſuppliciū: niſi tibi iratus eſſem: maluit em̄ impunitū dimittere qͣꝫ ꝓpt̓ irā iuſto grauiꝰ punire. Tharētinꝰ autē dicit̉ qꝛ erat a Tharēto ciuitate de qua dicit Iſido. ethymo. xv. Tharas neptuni filiꝰ fuit a quo Tha­rentū ciuitas cōdita ⁊ appellata eſt. Itē oratius in libro ſermonū. Pe­ctinibus patulis iactet ſe molle Tharētū. Pectines ſunt quidā piſces qui dicuntur gallice plais. ⁊ nota ꝙ pecten eſt inſtr̄m texendi ⁊ pectēdi. Item piſcis quidam ⁊ plectrū cythare: inferior pubes: raſtrū: agmē vel chorea. verſus. Zexit nat pectit pecten modulamina cōdit: Agmen cuꝫ raſtro ſic pubē pectine ſigno. r Eamqꝫ horā ⁊c̄. ꝑagrauit. Peragra re multa ſignat: dicit̉.n. circūire: ꝑambulare: inquirēdo ꝑuagari: ꝑerrare ꝑuadere ⁊c̄. Un̄ cōſtrue ſic. ꝑagrauit.i. ꝑambulauit. eā orā.i. eā regionē ꝟſus. Aſpires horā tēpus tibi ſignificabit. Si nō aſpires lymbuꝫ da­bit ⁊ regionē. Dicit glo. Eā orā italie: italicā regionē que quodam ma­gna grecia dicebat̉. de hoc dicit Augu. viij. li. de ciuitate dei. Et inde in eas Italie ꝑtes veniēs vbi Pythagoreoꝝ fama celebrat̉: qͥcqͥd italice a iiij.