Prologus. gſ sTunuſꝗſqꝫ proⁱ arbitrio ſuo ce vel addiderit vl̓ ſubtraxerit qd̓ ei viſū eſt ⁊ᵏ vtiqꝫ nō poſſit verū eē qd̓ diſſonat. Un̄ ceſſet arcuato vulnereᵐ ꝯtra nos inſurgere ſcorpius ⁊ⁿ ſctm̄ opꝰ venenata carꝑe lingua d̓ſiſtat velº ſuſcipiēs ſiᵖ pla cet vel ꝯtēnens ſi diſplicet: memi neritqꝫq illorum verſuū. Osʳ tuū abūdauit malicia: ⁊ linguaᵍ tua cō cinnabat dolos. Sedensᵗ aduerſusⁿ fratrē tuū loquebarisˣ: ⁊ aduerſus filiū mr̄is tue pōebasᵘ ſcan dalū: hecᶻ feciſtiª: ⁊ tacui. Exiſtimaſtiᵖ inique ꝙ ero tui ſilis arguamᵉ te: etº ſtatuā ꝯtra faciē tuam. Queᵉ em̄ audiētis vl̓ legētis vti litas eſt nos laborādo ſudare: ⁊ alios detrahēdoᶠ laborare: dolere iudeos ꝙ calūniādiᵖ eis ⁊ irriden adeo enim iam variata erat editio ſeptuaginta: ꝙ vix duo codices in aPro arbitrio ſuo Et vnuſqͥſqꝫ. ſciolus. i liquo ꝯcordabāt. h vel ad. vel ſubtra. qd̓ ei viſuꝫ eſt addēdū vel ſubtrahēdū a trāſſatōe. lxx. k Et vtiqꝫ nō poſſit verū eē qd̓ diſſonāt.i. ꝑ ꝯͣrietatē diſcordat. qd̓.ſ. l Un̄ ceſſet. In hac tercia parte cōpeſcit diuerſa ꝯtinet ⁊ aduerſa. detractōes emuloꝝ ⁊ tā git tria mala q̄ detracto ribꝰ ꝯueniūt. Sunt em̄ venenoſi in corde. dolo ſi in ore. ꝑnicioſi in oꝑe. venenoſitas tāgit̉ cū di Unde ceſſat arcuato. id eſt obliquo. m Uulnere ꝯͣ nos īſur gere ſcorpius. Scorpiꝰ in cauda hꝫ aculeū. ⁊ a poſteriori ꝑcutiēs facit vulnꝰ obliquū. qd̓ vald̓ difficile eſt ad ſanandū. ⁊ tn̄ in facie blādit̉. cui aſſimilat̉ d̓tractor. hier. ix. In ore ſuo pacē cū a mico ſuo loquit̉ ⁊ occul te ponit ei inſidias. n Et ſctm̄ opus vene. carpere lin. deſiſtat. psͣ. Uenenū aſpidū ſub labijs eoꝝ.i. corde qd̓ lingue ſubiacet ẜm diſpoſi tōem mēbroꝝ. Carꝑe. i. rep̄hēdere. ꝟſus. Diſſipo. purgo. paro. ſcindo. minuo. rep̄hendo. Dicē do carpo ſex ſil̓ iſta noto. Ceſſet inqͣꝫ ⁊ deſiſtat. Uel ſuſcipiēs hͦ opꝰ. Si placet ei. vel ꝯtē. ſi diſpli. qꝛ nullꝰ cogit eū reciꝑe. ⁊ ſic ceſſet detra bere. q Memineritqꝫ illoꝝ ꝟſuū. psͣ. vbi tāgit̉ detractoris doloſi tas: cū d̓r. r Os tuū abūdauit malicia. ꝯͣ illud apl̓i Eph̓. iiij. Oīs ẜmo malus ex ore vr̄o nō ꝓcedat. s Lingua tua ꝯcinnabat.i. cōponebat dolos. psͣ. Linguis ſuis doloſe agebāt. ꝟſus dr̄ales. Eſt do lus in lingua maledicētꝭ manifeſta. Fraus eſt fallētis: ſub lingua blāda loquētis. Cinnꝰ ni. d̓r qͣrūlibet rerū cōmixtio ꝓportionalis. Et cōponit̉ ꝯcinus a. um.i. ꝯcors. affabilis. ⁊ ī qͦ mores ꝯcorditer cōmixti ⁊ cōpoſiti ſunt. Et inde d̓r ꝯcīno. as. cōmiſcere cōponere. ordinare preꝑare. Sedēs in cathedra peſtilētie. v Aduerſus fratrē tuū natura. x Loq̄baris ⁊ aduerſus filiū mr̄is tue. vel eccl̓ie. y Ponebas ſcandalū.i. detractōis offendiculū. Scādalū eſt dictū vel factū minꝰ rectū alteri p̄bēs occaſionē ruine. grecū eſt. ꝟſus. Scādalū eqͥuocāt. obex. im pactio. caſus. z Hec. p̄dicta. a Feciſti ⁊ tacui. expectās ad cor rectōꝫ ſiue ad pnīam. b Exiſtīaſti iniq̄. ꝙ ero tui ſil̓is.i. iniuſtꝰ ſic̄ tu. Arguā te. de pctō tuo. d Et ſtatuā ꝯͣ faciē tuā.i. pctā tua.ſ. detra ctōnis et emulatōnis. e Que em̄ audientꝭ. ⁊cͣ. Hic on̄dit detracto rum ꝑnitioſitas in īpediēdo bonū cōe. qd̓ eī vtile eſt alijs reddūt abho minabile. vn̄ dicit. e Que em̄ audiētis. ⁊cͣ. ⁊ alios.ſ. emulos. Detrahēdo labore. q. d. nulla eſt vtilitas legētiū ſiue ſint ipſi detrahē tes. ſiue alij. Itē repete. ⁊ q̄ vtilitas eſt. g Dolere. iudeos.i. ꝙ iudei dolēt. h Qd̓ calūniādi eis. ⁊cͣ. qꝛ mō nō pn̄t calūniari ⁊ irridere xp̄ianos ꝓpter trāſlatōꝫ. lxx. in qͣ ml̓ta deficiebāt de ꝟitate hebraica. Et eccl̓ie hoīes.i. fideles k Id deſpicere īmo qd̓ plus eſt lacera Un̄.i. ꝓpt̓ qd̓. m Ad re.i. detrahēdo diſcerꝑe ad modū lane. uerſarij. eccl̓ie iudei.ſ. n Torq̄ant̉.i. crucient̉. multū em̄ anguſtiātur de hͦ ꝙ mō habemꝰ plene hebraica ꝟitatē. ſic gͦ on̄dit mala q̄ faciūt de tractores. o Qd̓ ſi vetꝰ. ⁊cͣ. In hac qͣrta parte eos ml̓tipliciter ꝯfutat qꝛ nihil extra trāſſatōꝫ. lxx. putabāt recipiēdū. ⁊ pͦ ꝯfutat eos de ꝯtēptu veritatꝭ agnite. In correctiōe em̄ quā origenes fecerat multa viderāt ad dita. ⁊ multa ſubtracta. nec tn̄ ꝓpter hͦ volebāt credere veritati. vn̄ dicit. Qd̓ ſi vetꝰ. i. lxx. p Eis tm̄ interp̄tatō placet q̄ ⁊ mihi nō diſpli cet ſupple inqͣtū ſequit̉ ꝟitatē hebraicā. q Cur ea q̄ ſub aſtericꝭ. ⁊cͣ. le gūt. ecce agnitio ꝟitatꝭ. r Et negligūt. ecce ꝯtēptus. qꝛ nō acqͥeſcūt ſupͣ in epl̓a ad deſideriū inuenies pleniꝰ de iſta correctōe origenis. ⁊ qͥd ſignificet aſtericus. qͥd obelus. vbi talia ſigna ponūtur exteriꝰ. ſcd̓o ꝯfu tat eos d̓ opīonis ſingularit ate. ꝓpter quā nolebāt ſeqͥ cōitatē eccl̓ie, di xp̄ianos ſit ablata occaſio: ⁊ᶠ ec cleſie hoīes: idᵏ deſpicere īmo lacerare: vn̄ᵗ aduerſarijᵐ torqueāt̉ Qd̓º ſi vetus eis tm̄ interp̄tatio placet: que ⁊ mihi nō diſplicꝫ ⁊ ni hil extra recipiendū putāt: cur ea que ſub aſtericis ⁊ obelis vel addi ta ſunt vl̓ amputata: legūt ⁊ negligūtⁿ. Quareᵍ danielē iuxta theodotōis traditōꝫ eccl̓ieᶜ ſuſceperūt. Curᵘ origenē mirant̉ ⁊ euſebium pamphili: cūctasˣ editōes ſimiliterʸ diſſerētesᶻ. Autª que fuit ſtul ticia: poſtqͣꝫ vera dixerit ꝓferreᵗ que falſa ſunt. Un̄ᵗ aūt in nouo teſtō ꝓbareᵉ poterūt aſſumptate ſtimonia: queᵍ in libris veteribus nōʰ habētur. Hec dicimꝰˡ ne om nino calūniātibus tacereᵏ videamur. Ceterūˡ poſtᵐ ſancte paule vnde dicit. s Quare danielem iuxͣta theodotiōis traditio nem et nō iuxta. lxx. t Eccl̓ie ſuſceperūt. ⁊ tn̄ iſti nolebāt ſuſciꝑe. cū tn̄ dicat Hiero. ꝙ liber danielis ẜm trāſſatōeꝫ. lxx. recto iudicio repudiatꝰ ſit. ſicut legit̉ in pͥncipio ꝓlogi ſuꝑ danielē ter cio ꝯfutat eos de iudicij indiſcretōe. qꝛ cōmēdabāt q̄ recipienda nō iudicabāt. vn de dicit. v Cur origeneꝫ mirāt̉.i. mirabilit̓ cōmēdāt. Cōmē dabl̓is fuit orige nes in multꝭ. ſicut teſtat̉ hiero. in li. illuſtriū viroꝝ. di cens. Origenes qͥ adamātiꝰ alexandri diſperſa ec cleſia. xviij. etatis ſue anno catheſi on.i. doctrinarū opus agreſſus ꝑ ml̓tos anos floruit. Quis igͦrat ꝙ tm̄ habuerit in ſcripturas ſacras ſtudij. vt etiā hebreā līguā ꝯͣ etatꝭ gentiſqꝫ ſue natu rā ediſceret ⁊ exce ptis. lxx. interp̄tibus. al̓s qͦꝫ editi ones in vnū ꝯgre garꝫ aquile.ſ. pō tici. ꝓſeliti. et the odotōis. vel editionem ebionei ⁊ ſymmachi eiuſdē dogmatis. Preterea quītā ⁊ ſextā ⁊ ſeptimam editionē. qͣs etiā nos de eius bibliotheca habemꝰ. ml̓to labore v Cur origenē mi reperit: ⁊ cū ceteris editōibus cōꝑauit ⁊cͣ. rant̉ ⁊ euſebiū pāphilī. ipſos dico. x Cūctas editōnes. q̄ in vniuerſo ſunt ſeptē. ſicut pꝫ ex ꝟbis Hiero. sͣ. ꝓxīo. y Sil̓r id eſt ꝯcorditer. z Diſſerētes.i. exponētes. Diſſero is. rui. rere. diſſertū. ſicut ait hugu. d̓r loqͥ ſapiēter. dicere. ꝯfirmare. d̓ euſebio et pāphilo nō legi ꝙ nouā fecerint editōꝫ. ſꝫ origenis vulgauerunt trāſſatōꝫ. de his dicit Hiero. in li. illuſtriū viroꝝ. Euſebius ceſaree paleſtine ep̄s in ſcpͥturis diuinis ſtudioſiſſimꝰ. ⁊ bibliothece diuine cū paphilo martyre diligētiſſimꝰ ꝑueſtigator edidit infinita volumīa. Et ſubdit ibi cām qͣre dixit h̓ Euſebiū pāphili dicēs. ⁊ ob amicitiā pāphili martiris ab eo cognomētū ſortitus eſt. Idē in eodē. Pāphilus p̄ſbyter euſebij ceſariēſis ep̄i: neceſſarius tāto bibliothece diuīo amore flagrauit. vt maximā parte origenis voluminū ſua māu deſcpͥſerit. ⁊cͣ. Sic on̄ſa eſt indiſcre tio emuloꝝ. origenē ⁊ euſebiū cōmendātiū. ⁊ tn̄ eoꝝ ſcpͥta fideliter tradita temere iudicabāt nō eſſe recipiēda. innitētes ſolis. lxx. quarto: qꝛ īponebāt ei ꝙ falſa ſcp̄ſiſſet ī ſua trāſſatōe. ꝯfutat eos oſtendēs ea ꝟa eſſe. ſꝫ in trāſlatōe. lxx. deficere. vn̄ dic̄. a Aut que fuit ſtulticia: poſtqͣꝫ. lxx. ꝟa dixe. ẜm opinionē eoꝝ. me ī tranſProferre q̄ falſa ſunt. ita dicebant emuli. ꝙ ex latiōe mea. b quo. lxx. v̓a dixerūt. ꝙ Hiero. ſtulte egerat addendo q̄ falſa ſunt ideo aūt reputabāt falſa. qꝛ nō inuenibātur ī trāſſatōe. lxx. qͥbus ecōtrario on̄dit ea eſſe ꝟa. ꝑ nouū teſtm̄ in qͦ iā dicta teſtīonia aſ ſumunt̉. ⁊ trāſſatōeꝫ. lxx. deficere: cū ibi nō inueniātur. ⁊ ecōuerio eſt qd̓ dicit. c Un̄ aūt. niſi de ꝟitate hebraica. d In nouo teſtō. qͦrū exēpla ponūtur in epl̓a ad deſideriū. e Probare te ſtimonia aſſumpta. ab apl̓is ⁊ euāgeliſtis. f Poterūt. emuli. Que ī libris veteribꝰ. lxx. interp̄tū. h Nō hn̄tur. q. d. ꝯſtāt gͦ apl̓os ⁊ euāgeliſtas ꝟa ſcripſiſſe. gͦ ſi. lxx. ea nō ſcpͥſerūt. ⁊ in traſ latōe mea ſcꝑta ſunt. ꝟa ſcripſi. ⁊. lxx. ſunt diminuti. Ne aūt crederetur ꝙ ſupͣdicta dixiſſet ad iactātiā. excuſat ſe dicēs. ꝙ hͦ dixit ad refellenda inuidoꝝ calūniā.i. falſi crimīs impoſitōꝫ. vn̄ dicit. Hec dicimꝰ ne oīno inuidis calūniātibus.i. falſa crimīa impo nentibus. k Tacere videamur.i. ſub diſſimulatōe tranſire. Ceterū poſt ſctēpaule. ⁊c̄. In hac quinta parte proponit pōſt