Seite
VI Ciū̄. j. a Ic in h ter al­as ⁊c̄. In hͦ ca. oſtendit beatꝰ augu ſtinus quid ſeneca d̓ ce rimonijs iu deorum ſen ſerit rep̄hē dit aūt ipſa ⁊ precipue ſabbata eo rum que et multi alij d̓ riſer̄t. igno rantes eoꝝ cauſam. b Uſqꝫ eo ſceleratiſſi gentis cōſuetudo conualuit. vt per oēs g iam terras recepta ſit. ſcilicet con ſuetudo iu deorum de ſabhato ſci uando. naꝫ iudei qͥ erāt diſperſi in gentibus. multos ad ſuos ritus attraxerant in tantuꝫ ſitut dicit h̓ ſeneca. vt cti victori bus legem dederunt. id eſt iudei legem ſuaꝫ his apd̓ qͦs fueruut qͣi captiui co municaue­runt vt ẜm eaꝫ viuerēt c In hoc opere loco opportunio re. id eſt in fra libro de cimo capi tulo quinto vt memīerimꝰ cultū eiꝰ magis ad morem qͣꝫ ad remꝑtinere. Nec le ges ergo ille. nec mos ī ciuili the ologia id inſtituerūt qd̓ dijs gra tum eſſet vel ad rem pertineret. Sed iſte quem philoſophi qͣſi libe rum fecerunt: tamen quia illuſtrꝭ populi romani ſenator erat. cole bat quod reprehendebat: agebat quod arguebat: qd̓ culpabat ado rabat: quia videlicet magnum ali quid eum philoſophia docuerat: ne ſuperſtitioſus eſſet in mundo: ſed propter leges ciuium moreſqꝫ hoīm: non quidē ageret fingentē ſcenicū in theatro: ſed imitaret̉ ī templo: eo dānabiliꝰ quo illa q̄ mē daciter agebat ſic ageret: vt eum populꝰ veraciter agere exiſtima ret. Scenicis aūt ludendo poti delectaret: qͣꝫ fallendo deciperet Ic inter alias Ca. XI ciuilis theologie ſuꝑſti tiones rep̄hendit etiā ſa cramenta iudeoruꝫ ⁊ maxime ſab bata inutilit̓ eos facere affirmans ꝙ ꝑ illos ſingulos ſeptem interpo ſitos dies. ſeptimam fere partem etatis ſue perdant vacādo: ⁊ mul ta in temꝑe vergētia non agendo ledantur. Chriſtianos tamē iam tunc iudeis inimiciſſimos in neu tram ꝑtem commemorare auſus eſt: ne vel laudaret contra ſue pa trie veterē cōſuetudinē vel repre henderet contra ꝓpriam forſitan voluntatē. De illis ſane iudeis cū loqueret̉ ait. Cū interim vſqꝫᵇ eo ſceleratiſſime gentꝭ ꝯſuetudo cō ualuit: vt ꝑ omnes iam terras re cepta ſit: victi victoribus leges de derūt. Mirabat̉ hoc dicens: ⁊ qͥd diuinitus ageret̉ ignorās. Subie cit plane ſententiaꝫ qua ſignifica ret quid de illorum ſacramentoꝝ ratiōe ſentiret. Ait em̄. Illi tn̄ cau ſas ritus ſui nouerūt: ⁊ maior ꝑs populi facit quod cur faciat igno rat. Sed de ſacramentis iudeorū vel cur vel quatenꝰ inſtituta ſint auctoritate diuina: ac poſtmoduꝫ a populo d̓i cui vite eterne myſte rium reuelatū eſt: tēꝑe quo opo­tuit eadē auctoritate ſublata ſint ⁊ alias diximus maxime cū aduer­ſus manicheos ageremꝰ:ᶜ ⁊ in hoc c oꝑe loco opportuniore dicendū eſt Unc aūt ꝓpter Ca. XII. tres theologias qͣs gre­ci dicunt mythicen: phyſi cen: politicen: latine aūt dici poſ­ſunt fabuloſa: naturalis: ciuilis: ꝗ neqꝫ de fabuloſa quā ⁊ ipſi multor falſorumqꝫ deorū cultores liberri me rep̄hēderūt: neqꝫ de ciuili cui illa pars eſſe cōuincit̉: eiuſqꝫ ⁊ iſta ſimillima: vl̓ etiā deterior inuenit̉ ſperāda eſt eterna vita: ſi cui ſatis nō ſunt que in hoc volumine dicta ſunt: adiungat etiam illa que in ſu perioribus libris ⁊ maxime quarto de felicitatis datore deo plurima diſputata ſunt. Nā cui niſi vni feli­citati ꝓpter eternā vitā conſecrā di hoīes eſſent: ſi dea felicitas eēt: Quia ꝟo nō dea ſed munꝰ ē dei cui deo niſi datori felicitatis ꝯſecrandi ſumꝰ qui eternā vitā vbi vera eſt ⁊ plena felicitas pia caritate diligi­mus? Nō aūt datorē eſſe felicitatꝭ quēqͣꝫ iſtorū deorū: qui tanta turpi tudine colunt̉: ⁊ niſi ita colantur: multo turpius iraſcunt̉: atqꝫ ob hͦ ſe ſpūs immūdiſſimos confitētur: puto ex his que dicta ſunt neminē dubitare oportere. Porro qui nō dat felicitatem: vitā quō poſſit da re eternam? Eam quippe vitā eter nam dicimus: vbi eſt ſine fine feli­citas. Nam ſi anima in penis viuit eternis quibus ⁊ ipſi ſpiritus cru­ciabuntur immundi: mors illa po tius et̓na dicenda eſt qͣꝫ vita. Nul­la quippe maior ⁊ peior ē mors: qͣꝫ vbi nō morit̉ mors. Sed ꝙ anime natura ꝑ id quod immortalis crea ta ē ſine qualicūqꝫ vita eē nō pōt: ſūma mors eius eſt alienatio a vi­ta dei in et̓nitate ſupplicij. Uitā igi tur et̓nā.i. ſine vllo finē felicē ſolꝰ ille dat qͥ dat verā felicitatē. Ꝙͣqͣꝫ illi quos colit theologia iſta ciuil̓ dare nō poſſe ꝯuicti ſunt: nō ſoluꝫ ꝓpter iſta tꝑalia atqꝫ terrena qd̓ ſuꝑioribus quinqꝫ libris oſtēdimꝰ ſed multomagis ꝓpter vitā et̓naꝫ que poſt morteꝫ futura eſt: qd̓ iſto vno etiam illis cooꝑantibꝰ egimꝰ Ca. 3x a Unc autē pro a pter treſ ⁊cͣ in hoc cap̄. beatꝰ augꝰ. elicit cōclu ſionē qua­principal̓r intendebat in hoc libro Elicit autē cōcluſionē illaꝫ.ſ. ꝙ a ml̓tis dijs non eſt ſpe randa vita eterna. id ē felicitas et̓ na ſperan­da. nō ſolū ex determi natis in hͦ libro. ſꝫ eti am ex oſtē­ſis in qͥnqꝫ libris prece dentibus. ⁊ etiā ex li. ſequenti vi delicet lib. vij. hoc idē clarius ap perebit.