Seite
xvi ſeth ad conditionis humane principi um ſit rediturum. xxij De lapſu filioꝝ dei aligenigenaꝝ mulie rum amore captoꝝ: vn̄ ⁊ oēs exceptis octo hoībus diluuio ꝑire meruerunt. xxiij An credendū ſit angelos ſubſtātie ſpiri talis amore ſpecioſaꝝ mulieꝝ captos eorundem inijſſe ꝯiugia: ex quibꝰ gi­gantes ſunt creati. xxiiij Quō intelligendū ſit ꝙ eis qͥ diluuio ꝑ­dendi erant dn̄s dixerit. Erūt dies eo rum centū vigintianni. xxv De ira dei q̄ incōmutabilē trāquillitatē nulla inflāmatōe ꝑturbat. xxvj Ꝙ arca quā noe iuſſus eſt facere in oī­bus xp̄m eccl̓iamqꝫ ſignificet. xxvij De arca atqꝫ diluuio: nec illis eſſe ꝯſen­tiendū qͥ ſolā hiſtoriā recipiūt ſine al­legorica ſignificatōe: nec illis qͥ ſolas figuras defendunt. repudiata hiſto­ria veritate. Incipit liber quintuſdecimus Capitulum. I. Efelicitate paradiſi vel de ip̄o pa­radiſo: ⁊ d̓ vita ibi primoꝝ hoīm eo rūqꝫ pctō atqꝫ ſupplicio: multi mul­ta ſenſerūt: multa dixerūt: ml̓ta lit teris mādauerūt. Nos qͦꝫ ẜm ſcripturas ſacras vel qd̓ in eis legimꝰ: vel qd̓ ex eis ītelligere po­tuimꝰ: eaꝝ congruentes auctoritati: de his re­bus in ſuꝑioribꝰ libris diximꝰ Enuncleatiꝰ autē ſi iſta q̄rant̉ ml̓tiplices atqꝫ ml̓timodas pariūt diſputatōes: q̄ pluribꝰ inſerēde ſunt voluminis qͣꝫ hoc opꝰ tp̄uſqꝫ depoſcit. Qd̓ nō ita largū ha­bemꝰ: vt in oībꝰ q̄ poſſunt reqͥrere ocioſi ⁊ ſcru­puloſi: ꝑatiores ad interrogādū: qͣꝫ capatiores ad intelligendū: nos oꝑteat īmorari. Arbitror tn̄ ſatis nos iā feciſſe magnis ⁊ difficilimis qō­nibus de initio vel mūdi vel aīe: vel ip̄iꝰ gene ris hūani: qd̓ in duo genera diſtribuimꝰ: vnum eoꝝ qͥ ẜm hoīem. alteꝝ eoꝝ qͥ ẜm deū viuūt. qͣs ētia myſtice appellamꝰ ciuitates duas: hͦ eſt du as ſociētates hoīm: quaꝝ eſt vna q̄ p̄deſtinata ē in eternū regnare cū deo: altera eternū ſuppli­ciū ſubire cū diabolo. Sed iſte finis eſt eaꝝ d̓ qͦ poſt loquēdū eſt. Nunc aūt qm̄ de exortu earū ſiue in angel̓ quoꝝ numerꝰ ignorat̉ a nobis: ſi­ue in duobꝰ pͥmis hoībꝰ ſatis dictū eſt: iaꝫ mihi videt̉ eaꝝ aggrediēdꝰ excurſus: ex quo illi duo generare ceperūt donec hoīes generare ceſſa būt. hoc em̄ vniuerſuꝫ tp̄s ſiue ſcl̓m in qͦ cedūt moriētes ſuccedūtqꝫ naſcētes: iſtaꝝ duaꝝ ciui­Gen̄. 4. tatū de quibꝰ diſputamꝰ excurſus eſt. Natus ē igit̉ pͥor cayn ex illis duobꝰ generis humani pa apl̓m. I. d E fe lici­tate ꝑadi vl̓ ⁊c̄. In oc qͥntod̓ imo libro ncipit au­uſtinꝰ age ē de ꝓgreſ a duaꝝ cir itatū ita ꝙ n lib̓. iſto git de pro reſſu pͥme tatis qͥ eſt b adā vſ­ſ ad dilu­ium. rentibus: ꝑtinūs ad hoīm ciuitatē. Poſterior abel ad ciuitatē dei. Sicut em̄ ī vno hoīe qd̓ di xit apl̓us experimur: qꝛ nō pͥmū qd̓ ſpiritale eſt j. Coꝝ. j5. ſed qd̓ aīale: poſtea ſpiritale. vnde vnuſquiſqꝫ quoniā ex damnata ꝓpagine exorit̉. primo ſic neceſſe eſt ex adam malus atqꝫ carnalis ꝙ ſi in chriſtū renaſcendo ꝓfecerit: poſt bonus ⁊ ſpiri talis: ſic in vniuerſo genere humano cum pͥmū due iſte ceperūt naſcendo atqꝫ moriendo ꝓcur rere ciuitates: prior eſt natus ciuis huius ſecu li: poſterior aūt iſto peregrinus in ſeculo ⁊ ꝑti­nens ad ciuitatē dei: gratia predeſtinatus: gr̄a electus: gratia peregrinus deorſum: gratia ci­uis ſurſum. Nam qͣntum ad ip̄m attinet ex ea­dem maſſa orit̉ que originaliter eſt tota dāna­ta: ſed tanqͣꝫ figulus deus. Hanc em̄ ſimilitudi­nem nō imprudenter ſed prudenter introdu­cit apl̓us: ex eadem maſſa fecit aliud vas in ho Roma. 5 norem: aliud in cōtumeliā. Prius aūt factū eſt vas in ꝯtumeliā: poſt ꝟo alteꝝ in honore: quia ⁊ in ipſo vno ſicut iam dixi hoīe prius eſt repro­bū: vnde neceſſe eſt incipiamus ⁊ vbi nō eſt ne ceſſe vt remanemus: poſterius ꝟo ꝓbum quo ꝓficientes veniamus: ⁊ quo ꝑueniētes mane­amus. Proinde nō qͥdem omnis homo malus erit bonus: nemo tamē erit bonus qui nō erat malus: ſed quāto quiſqꝫ citius mutat̉ in meliꝰ hoc in ſe facit noīari qd̓ apprehendit celerius: ⁊ poſteriore cooperit vocabulū pͥus. Scriptum Gei. 6 eſt itaqꝫ de cayn qd̓ ꝯdidit ciuitatem. Abel aūt tanqͣꝫ ꝑegrinus nō condidit: ſuꝑna eſt em̄ ſan­ctoꝝ ciuitas: qͣꝫuis hic pariat ciues: in quibus peregrinat̉ donec regni eius tēpus adueniat: cum ꝯgregatura eſt om̄s in ſuis corporibus re ſurgentes: quādo eis ꝓmiſſum dabit̉ regnum vbi cū ſuo pͥncipe rege ſeculoꝝ ſine vllo tempo ris fine regnabunt. Ca. II. Mbra ſane quedam ciuitatis huius: ⁊ imago ꝓphetica ei ſignificande poti us qͣꝫ p̄ſentande ſeruiuit in terris quo eam temꝑe demonſtrari oportebat: ⁊ dicta eſt etiam ipſa ciuitas ſancta merito ſignificantis imaginis nō expreſſe ſicut futura eſt veritatis. De hac imagine ſeruiente: ⁊ de illa quā ſignifi cat libera ciuitate: ſic apl̓us ad galathas loqui tur. Dicite mihi inquit ſub lege volentes eſſe Gal̓. 4 legē nō audiſtis. Scriptum eſt em̄ ꝙ Abraam duos filios habuit: vnum de ancilla: ⁊ vnuꝫ de libera. Sed ille quidem qui de ancilla ẜm car­nem natus eſt: qui autē de libera ꝑ repromiſſio nem: que ſunt in allegoria. Hec enim ſunt duo teſtamēta: vnū quidem a monte ſina in ſerui­tutem generans que eſt agar. Sina em̄ mons eſt in arabia: qui cōiunctus eſt huic que nunc