conſtitutio quā papa edit cum ꝯſilio cardinaliū vl̓ ſinead alicuius ꝯſultatōꝫ. Decretū vero qn̄ ad nullius conſultatōnem. Cōſtitutio vero qn̄qꝫ capit̉ ſpecifice et eſtꝓprie qd̓ princeps ſtatuit vt in. c. ꝯſtitutio. ij. di. et dicam. jͣ. s. ca de ꝯſti. Item nota finalem intentū huiꝰcompilatōnis fuit em̄ intellectus vt ꝓuideret vtilitatilegentiū Et ex hͦ et ex gl. noͣbile collige ꝗntū ꝙ appl̓one ſtudētiū n̄ ꝯp̄hēdit̉ legēs ⁊ ſic n̄ ꝯp̄hēdit̉ doctor. ſi gͦpriuilegiū eſt ſcolaribus indultū nō videt̉ doctoribusindultū et multo fortius hͦ ꝓcedit in ſtatutis diſponentibus de ſtudentibus. do. An. dicit ꝙ de ꝓprio ſignificato vocabuli appellatōne ſtudentiū ꝯprehendit̉ doctor maxime legens. intendit em̄ ſtudio inqͣꝫtum legitad hͦ adducit tex. in ꝓhemio. ffoꝝ. in.§. illud vero. vbidicit tex. ꝙ doctor d̓r ſtudium ꝑagere ẜ ex ꝯmuni vſuloq̄ndi non comprehendit̉ et vſus loquendi attendidebet vt in. c. ex lr̄is. et qd̓ ibi noͣ. de ſpon. ⁊ in. l. libellorū.§. qd̓ tn̄ caſſius. ff. dele. iij. Aduerte pͥmo ꝗahec ſolutō nō vid̓r indiſtincte. vera ꝓ ea tn̄ adduco tex.in. c. aliquanti clerici. xxvi. q. vi. vbi patet ex principioiuncto fi. ꝙ appellatōne ſtudij ꝯprehenditur doctrīa.Item facit tex. in. l. i. C. de excu. arti. li. x. ibi ſtudiumdocendi atqꝫ diſcendi et maxime qꝛ docendo ꝗs efficitur peritior vt patet in illa. l. i. ibi et ipſi ꝑitiores fieri etfilios erudire ⁊cͣ. vn̄ glo. dat ibi verſus. Diſcere ſi queſis doceas ſic ipſe doceris. Nam ſtudio tali tibi ꝓficis atqꝫ ſodali. et intellige de eo ꝗ ꝓuectus eſt qꝛ nullus poteſt in ſcientia ita eſſe ꝑfectus cuius ſcientia nequeat augeri. iuxta illud audiens ſapiens ſapientiorerit ⁊cͣ. nam minus eruditus alios docere nō pōt imoſeipſum et alios in confuſionē ducit vt in. c. ſi clericatꝰ.xvi. q. i. dum dicit ibi tex. ꝙ cauere ꝗs debet ne abſqꝫdoctore ingrediat̉ viam quā nunqͣꝫ ingreſſus eſt. ⁊ alibi canon. qualis erit edificatio diſcipuli ſi magiſtro ſeintelligat eſſe maiorem. viij. q. i. c. qualis. et in ſummaqualis debeat eſſe doctor alios docens. vide bo. tex. īc. oportet. viij. q. i. et in. l. i. C. de ꝓfeſſ. qui in vr. conſtan. li. xij. vbi tex. facit illos comites ꝗ legerūt iugiterꝑ. xx. an. ſed in contrariū faciunt multa et primo. c. fi. jͣ.de magis. vbi ſtudentes ⁊ docentes ponit tex. vt diuerſa ergo appellatōne ſtudentiū nō comprehēdit̉ doctorad idem tex. in. c. ſuꝑ ſpecula. jͣ. ne cle. vel mo. vbi ptꝫꝙ ſtudium ꝯtinet in ſe auditū. nam primo tex. ibi p̄miſit de audientibus et poſtea ſubmittit ꝙ epiſcopi in qͦrum dioceſi ſtudent ⁊cͣ. ⁊ ſic ꝓprie ille d̓r ſtudere qui alios audit ad idem tex. in. c. ex ſtudijs. de p̄ſump. iuncto prin. tex. cum eo qd̓ ſequit̉ ibi auditōni ſapientum⁊cͣ. Fatendū tn̄ eſt ꝙ ſtudium qn̄qꝫ comprehenditalios actus p̄ter meditatōem ſcientie vt patet in. c. iij.de pac. ibi ſtudioſe agendū eſt ⁊cͣ. et in. l. ij. ff. de dona.inter vi. et vxo. et iudicum vlti. ca. ſi ingenti ſtudio cauendum eſt ⁊cͣ. Item hͦ ꝓbat diffinitio nam ſtudere eſtdiſcipline inuigilare et cū tota animi voluntate applicare ad ꝓficiendum in ea ẜm Hug. quē ſeꝗtur. Io. an. etArchi. in. c. cum de diuerſis de priuil. li. vi. et hec diffinitio nō proprie cōpetit doctori qui doctus ⁊ erudituſeſſe debet et ꝓuectus vt in. c. prealle. in fi. de magis. etin. l. magiſtros. C. de ꝓfeſ. et medi. li. x. et in. c. cum exeo. de elect. li. vi. et in p̄alle. c. oportet. Item doctornō d̓t ꝓprie ſtudere ſed alijs viam aperire et ipſaꝫ ſciētiam exponere ſeu alijs tradere vt dicit tex. in ꝓhemioff. poſt prin. et in.§. incipiente. ideo Io. an. in regulacum ꝗd ꝓhibetur. de re. iur̄. in mercu. multū dubitauitde illa q̄ſtione. Nunꝗd ꝟtute priuilegij ꝑ qd̓ ꝯceſſumeſt ſtudentibus in Bononia lꝫ a iure ſit ꝓhibitū vt poſſint ibi audire ius ciuile et in eo libere ſtudere nunquidpoſſunt tute hͦ ius legere et in eo doctorari et an̄ factūcōſulit ꝙ caueant poſtfactū vero nō credit illos incidiſſe in canonem. ſed qͣꝫtum ad p̄miſſam q̄ſtionem bn̄ puto ꝙ ſi priuilegium eſt fauorabile appl̓one ſcolariū conprehendit̉ doctor maxime legens. ſed ſi eſt odioſumtūc nō cōprehendit̉ qꝛ nō proprie ſtudet vt p̄dixi facitqd̓ dicam. j. de ſalutatōne in illa. q. An appl̓one ſcholarium cōprehendat̉ doctor et ad tex. in ꝓhemio. ffoꝝ.quē allegat do. An. rn̄deo ꝙ ibi capit̉ ſtudium ꝓ locoſtudij. nam maxime ex doctoribus ꝑagitur ſtudium vtpatet in. d. l. magiſtros ita etiam capit̉ in. c. cum ex eode elect. li. vi. et in. c. cum de diuerſis. p̄alle. Fatenduꝫtn̄ eſt ꝙ actus legendi eſt cōis doctori et ſcolaribus vn̄etiam ſcolares dicunt̉ legere vt aꝑte patet ī. c. nō mag̓.ne cle. vel mo. et in p̄alle. c. cum ex eo. De doctore probatur in cle. i. de magiſ. et hoc verum ex proprio ſignificato vocabuli ſed vſus loquendi habet oppoſitū qꝛtm̄ doctores legentes ꝯprehendūtur ex cōi vſu loquēdi et ideo incidenter examinanda eſt h̓ vtilis queſtio.Nūquid vſus loquendi preferatur proprio ſignificatovocabuli et ꝓ intellectu p̄mitte ꝙ ethimologia dat proprium intellectum verbis vt patet in. c. forus. jͣ. de ꝟ. ſigni. et in. c. clericos. xxi. di. optime facit tex. ī. l. ſi pupillus.§. territoriū. ff. de ꝟ. ſig. Et ꝯclude breuiterpoſt Butri. in ꝓhemio. ffoꝝ. et in. l. inſtrumentoꝝ. ff. d̓fi. inſtru. aliquid etiā ꝑ eum vide in aucͣ. ſacramēta. C.ſi aduer. ven. ꝙ vſus loquendi p̄fert̉ ꝓprio ſignificatovocabuli. vt in. l. labeo. ff. de ſupp. leg. et p̄alle.§. quodtn̄ caſſius. et in p̄alle. c. ex lr̄is. etiam in materia ſtrictaet hͦ etiam ſequit̉ Bar. in. l. nō dubium. C. de legi. vbinoͣ. dicit ſtatuta intelligenda ẜm ꝯmunem vſum loquēdi. hinc eſt ꝙ licet appl̓one filioꝝ ex ꝓprio ſignificatovocabuli etiam cōprehendant̉ nepotes vt dicit tex. inl. liberoꝝ. ff. de ꝟ. ſig. tn̄ propter ꝯmunē vſum loquēdinō comprehendūt̉ nepotes vt eſt tex. inſti. qui da. tu.teſ. poſ. in fi. et vide ibi per glo. hoc etiam dictū aperte
