buliſqꝫ manens das cuncta moueri. Da pr̄ anguſtaꝫmenti conſcendere ſedem. Da fontē luſtrare boni. daluce reperta. Inter conſpicuos animi defigere viſus.Confiſus itaqꝫ de implorato auxilio ad ip̄ius honorem cuius res agitur pijſſime ac deuotiſſime virginisipſius genitricis marie glorioſiſſime. Agate patroneac cōpatriote mee lucie p̄clariſſime ſicule cuius hodiepie vigiliam colimus. non minus benedicti cuiꝰ a puericia habitum gero ad deſtinati operis ꝑfectōnē fidētiori et feliciori animo cōdeſcendo et in ꝓſecutōne hūcordinem ſeruabo. pͥmo nanqꝫ ꝓlixe et ſuꝑflue ꝑ aliosſcriptis reſecatis ꝓrſus tacendo vel ad loca ſua remittendo obſcure que tactis declaratis colligam notabilia magis ſubſtantifica et que ut plurimū cum materia exaīanda non exiſtunt. ſcd̓o ilico condeſcendā adglo. Ber. que cū exibeant ſe cūctoꝝ conſpectui et adtex. declaratōnem tendant ꝑ prius vtile expedire decreui. Et quicquid ex tactis ꝑ doct. ad glo. eſt applicabile eis annectere nitar ne repetendi eadem in effectumateria miniſtretur. tertō ſi quid ꝑ doct. ad glo. nonapplicabile apponitur qd̓ ad intellectū. c. neceſſario tēdit vel noͣ. ſit dignū ad materiam imminētem ꝑtinēsper oppoſitōnes vel qōnes ꝓut magis erit materie cōſentaneum applicabo. et tā huiuſmodi operis finemqͣꝫ ſuper alijs libris ſuꝑ quibus ſi fata ſinēt ſcribere ītendo attingere mihi concedat p̄cibus lucie inſtantibus altiſſimus a quo cuncta bona ꝓcedunt. Amende iudiciis.Hec Rubrica pōt continuari ad p̄cedentia duobuſmodis. et pͥmo ſic. Supra in p̄cedentibus ti. viſum eſtde p̄paratorijs iudicioꝝ nunc ad ip̄a iudicia veniēduꝫeſt. vel ſcd̓o ſic. Supra viſum eſt de inſtrumentis quibus iudices iudicant videlꝫ de conſtitutōnibus et cōſuetudinibus. Item de iudicū ptātibꝰ et modis creandi iuriſdictōnem et ptātem iudicandi ad ip̄a indicia veniendum eſt Pōt continuari et tertio ad p̄cedentem.ti. et ſic magis ad ꝓxima. In p̄cedenti ti. viſum eſtde arbitris veꝝ qꝛ arbitria ſunt redacta adinſtar iudicioꝝ. l. i. ff. de arbi. ideo annectitur ⁊cͣ. Ad materiā rubrice facit. ij. q. i. ⁊. v. q. iiij. xiiij. q. i. xv. q. vij. xvi. q.vi. xxx. q. vlti.§. his aūt vſqꝫ ad fi. Repetitur iſte ti. invi. et in ca. Et quia tractaturi ſumus de iudicijs. vidēdum eſt pͥmo quid ſit iudiciū. So. hͦ nomē equiuocūeſt. habet em̄ multa ſignificata d̓ quibꝰ Hoſti. ⁊ Gof.in ſummis eoꝝ. et per Io. an. in Rubrica huius ti. ī vl.et noͣ. regula in iudicijs. de re. iu. li. vi. Qn̄qꝫ em̄ ſūmitur ꝓ diſcretōne. Un̄ dr̄ ꝙ infans ⁊ furioſus carentiuditō. ut in. c. ex ꝑte d̓ cor. uici. iij. q. vij.§. tria. ff. d̓ iudi. cū p̄tor. qn̄qꝫ em̄ ꝓ examinatōne ſeu deliberatōnelix. di. c. i. Qn̄qꝫ ꝓ aucͣte. lxij. di. c. i. Qn̄qꝫ ꝓ pena. l.di. et purgabit. qn̄qꝫ ꝓ inſtantia cāe diſcutiende ⁊ ꝑtibus eius. ut. l. ꝓperandū. C. de iudi. ⁊ jͣ. de ꝟ. ſig. c. forus. iiij. q. iiij. c. i. et in multis ſimilibus et ita ſumiturhic. et in hac ſignificatōne difinitur ſic ꝑ aliquos ſummiſtas ꝙ eſt actus trium ꝑſonaꝝ videlicet iudicis actoris et rei in iuditō contentētium. q̄ diffinitō damnat̉hic ꝑ recolende memorie pr̄em ⁊ p̄ceptorē meū dn̄mFran. d̓ zabarell̓. poſtea cardinalē digniſſimū cui plurimū debeo et rōne doctrine et nimie affectōnis quā īme gerebat qua ductus non dedignatus eſt in cardinalatus apice ꝯſtitutus me mīmū ad doctoratū ꝓmouere. Mouet̉ qꝛ hec diffinitō nō euacuat naturā diffiniti nec eſt ꝯuertibilis cū ſuo diffinito. Nam qn̄qꝫ eſtiudicium ſine actore ut qn̄ iudex ꝓcedit ꝑ inquiſitōeꝫex offitio ut. jͣ. de accu. c. qual̓r et qn̄. qūꝫ eſt ſine reo utqn̄ maleficio exn̄te notorio iudex inquirit in genere ẜmformaꝫ quā notabilr̄ tradit Inno. in. c. bone. s. de ele.ſed poſſet. ſaluari hec diffinitio. pͥmo hn̄do reſpectumad cōiter accidentia. ut ꝓbat̉ in p̄al. c. i. iiij. q. iiij. Itēſaltim ficte ſemꝑ ſunt tres ꝑſone. qꝛ fama hētur locoaccuſatoris ut in p̄al. c. qual̓r et qn̄. Ipſe vero diffinitſic ꝙ eſt inueſtigatio quā facit iudex ẜm iur̄ ordine pervarios modos ad veritatē eliciēdā et illicitā cuſtodiendam. vel diffine ſic ẜm Aze. in ſūma. et Gaſ. de cal. hͦꝙ eſt cā in iure reddendo nccͣio poſita cū interpoſitōeꝑſonarum et quelibet iſtaꝝ ad bonū ſenſum ſuſtentabilis eſt. Et dr̄ iudiciū quaſi iuriſdictō. quia ibi quidiuris ſit diſcutitur. vide tex. in. c. forus d̓ ꝟ. ſig. Et hācprimam et vlti. ſentit Inno. in. c. quintauallis. d̓ iureiur̄. vbi diffinit quid ſit arbitriū. ſed ꝯtra has diffinitōnes facit. c. forus in pͥn. jͣ. de v̓. ſig. vbi dicit ꝙ origo ⁊materia negocij appellat̉ cā a caſu q̄ dum ꝓponit̉ cādr̄ duꝫ diſcutit̉ iudiciū notatur cū finit̉ iuſticia nūcupatur. Ex quo euidenter colligit̉ ꝙ ip̄a diſcuſio cāe appellatur iudiciū. pono ergo hāc diffinitōꝫ Iudiciū ē cāediſcuſio q̄ corā iudice iuridice fit. Ex qͦ etiā īfero ꝙꝓprie an̄ lit. ꝯteſt. non dr̄ iudiciū qd̓ tenꝫ glo. noͣ. in. l.iudiciū. ff. de iudi. facit. l. ampliꝰ. ff. rē. ra. ha. ⁊ hͦ intelligo reſpectu ip̄ius cāe ſed qͦ ad hͦ ut ꝯfeſſio vel qͥd aliud dicatur facta in iudicio ſeu in iure. ſatis eſt ꝙ iud̓xſedeat in loco ius dicendi vel reddendi gr̄a qͣꝫtūcunqꝫlis non ſit ꝯteſtata ad hͦ allego qd̓ legitur et noͣ. in. l.noluit. ff. de interro. actō et. l. ſi ꝯfeſſus. ff. d̓ iudi. ⁊ qd̓ibi noͣ. Bar. et aꝑtius tenet bar. in. l. i. C. de ꝯfeſ. ⁊ ꝑInn. in. c. qual̓r ⁊ qn̄. ij. de accu. in v̓. non negamus.Ex quo ad hūc effectū diffinio ſic Iudiciū ē locus in qͦiudex ius reddendi gratia conſiſtit. Et hec eſt primaadditio mei nico. Scd̓o principaliter quero ad declaratōnem rubrice quare dixit de iudi. in plurali ſo. ſecundū doct. quia iuditioꝝ aliud criminale. ut qn̄ agit̉de crimine criminaliter. vt in. c. at ſi clerici. et. c. cū nonab hoīe. jͣ. e. Aliud ciuile ut cū non tangitur crimen. ut.jͣ. e. c. ceteꝝ. et. c. dilecti. et. c. cauſam qd̓dam mixtum.