De ſenatuſcō. ſilla. ⁊ clau.pax: alias nō: quia omnes intelliguntur de delicto cōmiſſo in faciendo: vt. l. īpuberem. jͣ. de fal.⁊ in. l. infans. ad. l. cor. de ſic. ſed ſi delinꝗt in nōfaciendo: tunc ſimpliciter excuſat̉: vt hic ẜm euꝫ¶ Item facit minor. xxv. annis nō eſt teſtis idoneus in cauſa criminali: vt. l. in teſtimoniuꝫ. sͣ. deteſti. ſed ſi examinet̉ an facit indicium. hic ē tex.ꝙ ſic. ⁊. l. fi. C. e. ¶ In cōtrarium facit. nam ꝗ nōdebet examinari examinatus nō ꝓbat: vt. l. maritus. jͣ. de queſtio. ſed dic vt ibi dixi.Excuſatur.Nota bene hunc caſuꝫcontra hoīes villarumcaſtrorum vel ciuitatum qui erigunt rumores ⁊pulſant campanas ⁊ fingunt ſe velle capere malefactores ⁊ nō poſſe ꝙ eis hoc nō ꝓſit.Si dominus.Habes hic ꝙ nonconqueri eſt remittere.Ex. l. ſequenti.¶ An de maleficio cōmiſſo in non faciendo liceat tranſigere.Iuus.Dominus percuſſus poteſt purgareª īnocentiamſeruorum ſuorum. hoc dicit. ¶ Queritglo. notabiliter an dominus poſſit abſoluere occiſores. Rn̄. ꝙ non illi enim deliquerūt in faciendo ſerui in omittendo. vide glo. iſtā ⁊ nō. ¶ Cōtra glo. facit. C. de tranſac. l. tranſigere. Sol. decrimine capitali: lꝫ tranſigere in preiudicium trāſigentis: vt ſuper illo proceſſu nō procedatur: ⁊vt reus nō habeatur: ut confeſſus de crimine: vt.l. ij. C. de bo. eorum. ⁊. l. in oībus de preuari. italoꝗtur. l. tranſigere. non in preiudicium alioruꝫquin poſſunt accuſare. Ita loquitur hic glo. dixiplene in. l. ſi maritus.§. ſi negauerit. jͣ. de adulte.Item aduerte: qꝛ Dy. videtur velle ꝙ per hancglo. determinentur omnes leges que dicūt ꝙ demaleficio non licet tranſigere.ſ. ſi fuerit cōmiſſūin faciendo: ſecus ſi in omittendo: ut hic. Dyn.idē dicit in. l. i.§. vſqꝫ adeo. jͣ. de iniur. Ideꝫ Cy.in. l. tranſigere. in penul. q. Sed duruꝫ videturꝙ illud quod hic ita ſingulariter eſt ſtatutuꝫ trahatur ad conſequentias in omni caſu contra. l.ius ſingulare. ⁊. l. quod nō ratione. sͣ. de legi. hicenim ſerui ita acriter punirentur ſi dominuꝫ ſuūnō iuuant: merito de facili ſit eis remiſſio ⁊ hoc īnuit tex. duꝫ dicit pietas pro ſeruis: que ratio alias ceſſat. Pone eniꝫ ꝙ aliquis deſiſtēdo inciditī turpil. vl̓ nō ꝓſeq̄ndo īcidit ī. l. ij. C. vt īfra certum tēpus cri. q̄ſtio. termi. vl̓ in. l. qui crimen. C.ꝗ accu. nō poſ. poterit ne illud remitti quod delinquit̉ in nō faciēdo. Nō credo. obſtat enī regula. l. trāſigere. ⁊. l. iuriſgē.§. ſi paciſcar. sͣ. de pac.I quis in grauiDy.dicitnotabile ar. ꝓ vaſallo acriter vulneratoqui dn̄m in bello dimiſit ꝙ nullatenus teneaturAd idem. jͣ. de ope. lib. l. libertus. qui. ⁊. l. i.§. tuliſſe. sͣ. e. ¶ Sed quid ſi dn̄s erat oīno perituruſquantūcunqꝫ vaſallus opem ferret. Uidetur excuſari ar. l. ſi alius.§. eſt aūt ⁊ alia. ibi periturus.jͣ. quod vi aut clā. facit qd̓ not. in. l. i. in fi. de iureemphi. ẜm Dy.Ex.§. ſequenti.¶ Dictum iudicis vel teſtis in morte dicētis tuliſſe ſnīam per pecuniā vel falſum depoſuiſſe nōpreiudicat alijs.Si quis moriens.Aſſertiointerfectinō probat niſi probetur aliter mors illata. h. d.Glo. op. jͣ. de bo. libe. l. qui cum maior.§. fi. ⁊. l.an ſit veruꝫibi dicā. ⁊ vide etiā not. ꝑbal. in. l. haccōſultiſſima.C. ꝗ teſt. fa.po. ꝗ dicit ꝙocto ſaciuntmultitudinēꝗd de verbopluribꝰ. videbal. in. l. ſi gemīa. sͣ. arbo.fur. ce. videbal. ī hac materia ī. l. haccōſultiſſimaī fi. qui te. fa.poſ. gl. in. c.ad noſtrā. dere. ec. n̄ alie.ꝗd de verbomultis. ⁊ deverbo plurimis. vide ange. de are. intracta. malefici. i. v̓. pluribus. ⁊ pluribus.a d Iuꝰ purgare ꝗdoꝑat̉ iſta abſolutio dn̄i.vide bal. ī. l..i. in. vii. col.C. cō. dele. ⁊bar. i. l. nō ioluꝫ.§. i. de iniur. ⁊ bar. in.l. dāni.§. ſabini. de dā. īfec. ⁊ quid ſialiꝗs veniēsad mortē dicit ſe tuliſſe. jīiuſtaꝫ ſnīamvel falſū teſtimoniū. videbar. ī. l. ſi ꝗsin graui.§. i.⁊ ibi forte dicā. jͣ. eo. ⁊ ꝗdoꝑet̉ iſta abſolutio. videCy. in. l. i. inv̓. pone teſtator. ita dixit⁊cͣ. C. d̓ iuredelib. ⁊ bal.ī. l. trāſigerein pe. col. C.de tranſac.b ¶ Durū videt̉. vid̓ bal.ī. d.§. ſi paciſcar. ꝗ eſt ī.l. iuriſgē. ff.de pac.c s I quisī graui.§. ſi ꝗs moriēs. nō p̄iudicꝫ. ſi iudexī articu. mortis dic̄ ſe tuliſſe ſnīaꝫ falſaꝫ an p̄iudicet alijs ⁊ facit an teſtis īarticulo mortis poſſit examinari ita ꝙſibi credat̉ d̓quo etiā dixi poſt bar. ī.ſ. lege acꝗl.ff. ad. l. acꝗl.⁊ not bal. depac. ꝯſtan. inpaulus.§. i. ⁊ de cu. fur. l. ſi furioſo.§. i. nō ſoluit.Dy. dicit hic ꝙ propter verba defuncti pena nōimponitur vt hic: ſed heres vel filius ſi accuſat apreſumpta calumnia excuſatur: vt in contrario.¶ Item facit ad queſtionem aliquis affeſſor veniens ad mortem dixit ſe tuliſſe vnam ſententiapropter pecuniam. Vel aliquis dixit ſe tuliſſe falſum teſtimonium an credatur. Et facit ꝙ tale dictum nō preiudicetᶜ alijs. ad idem. l. i.§. ſi quisfilium. de car. edic. ⁊. l. ſeia ī prin. sͣ. ad vellei. tex.videtur in. c. ſicut. extra de teſti.Ex.§. ſequenti.¶ Si villa ex forma ſtatuti tenetur caꝑe malefactorem nō tenetur capere illum qui occidit bannitum: licet ſindicus teneatur denūciare de occiſione banniti.Si maritus.Dy. allegat hūc.§.ꝙ vaſallusᵈ nō tenetur adiuuare dominum iniuſte preliantē. de quohabes in. c. domino guerram. x. col. in titulo hicincipiunt conſuetudines ⁊cͣ. Ego induco ad. ꝙville ⁊ caſtra comitatus tenentur capere malefactorem: aliquis occidit malefactorem qui poteſtimpune offendi. Certe non tenetur villa ſi nō cepit. caſus eſt hic. ¶ Dices tu hoc eſt cōtra illudquod determinas in. l. fina.§. diuus. jͣ. de publica. per quem.§. dico ꝙ ſindicus debet denunciare de occiſione exbanniti: licet potuit impuneoccidi. Sed reſpondeoᵉ denūciatio ſit ad cognitionem: vnde debet denunciari. non enim ſindicus eſt iudex. ſꝫ iudex debet cognoſcere. ad ideꝫ.l. de pupillo.§. miminiſſe. ꝟ totiens. jͣ. de operno. nunci. ſed capere ſit ad executionem: vnde ſiliquebit executionem nō debere fieri de tali maleficio villa nō tenetur: vt hic.Si cum omnes.Licet ſeruovni dominisgratificare. hoc dicit.Sūbuenitur.Ar. pro caſtris comitatus: vt nō puniantur ſi de nocte nō exiuerunt ad capiendumcōmittentes maleficium extra caſtrum cum eſſetclauſum caſtrum ⁊ claues nō tenebantur per eoſalias ſecus.Surdus.Argumen. ꝙ ſi duo domini habent domos vicinas:⁊ introitum habent per diuerſas ſtratas ꝙ nondicantur vicini. eſt enim aliud īpedimentum ꝙͣimpedimentum longinquitatis.Ex.§. ſequenti.¶ An teneatur qui preſtat opem poſt maleficiūcōmiſſum.Si quiſqua.Qui defendit vnumex ſeruis malefactoribus videtur eſſe noxius criminis. hoc dicit. Dicitur hic in tex. ꝙ qui preſtat auxilium malefactori poſt maleficium cōmiſſum ad euadendum videtur dare auxilium ad maleficium cōmittendū⁊ hoc videtur tenere ille Albertus de gandinoin libello ſuo: ſed hoc nō dicitur hic: ſed dicit̉ qqui celauit punitur ex hoc crimine quod eum celauit ac fi reus eſſet. ꝙ nō puniatur tanquam auxiliator ⁊ eſt ſpeciale hic: alias ipſe preſtans opēpoſt maleficium cōmiſſum punitur mitius: vt. l.raptores. C. de rap. virgi. dixi in. l. ī furti.§. ope..jͣ. de furtis.Ex.§. ſequenti.¶ Stante ſtatuto ꝙ quicūqꝫ denunciauerit homicidam habeat certam quantitateꝫ: an iſtud pͥmum debeat conſequi particeps criminis.v̓ſi. vaſalli. ead dcm̄ bar.ꝙ credat̉ iudici. vid̓ imolā. in. c. i. dearb. bn̄facit.l. qd̓ ſi vtriuſqꝫ de euic. ⁊ īl. ab executore. de ap. ⁊. l.ſi ꝗſd̓curio.d̓ fal. ⁊ qꝛ vniteſti aliquando credit̉. l.theopōpus.de do. p̄le. l.quicunqꝫ deſer. fugi. l. indonat. C. dedo. ꝗd ī teſteꝗ in vltimomortis articulo dicit ſefalſū teſtimoniū dixiſſe dicit bal. ī aucͣ.ſi dicat̉ in. ij.col. C. de teſti. qd̓ nō nocet per id qd̓hētur h̓ videbal. poſt bar.in. l. generaliter. in vl. notab. de n̄ nu.pe. ꝗd ſi moriēs dixit nōſui vulneratꝰ a ticio. vide ſing. bal.in. l. i. in. v̓. ſꝫpone teſtatorita dixit circa vl. col. C.cōia deleg.d ¶ Si maritus. vaſallusde vaſallo ꝗtenet̉ caperemale factorēvide bar. ī. l..i.§. accu. adturpil. ⁊ ī. d.l. fi. de publ.e ¶ Sꝫ rn̄deovide ang. deare. ī tracta.malefi. in. v̓.nec nō ad denunciā. miniſtralis.ſ ¶ Surdꝰ facit iſte tex. ad.q. de qua in.l. diuus. dein ite. reſti. ⁊facit. l. i.§. initiuꝫ. ⁊ qd̓ ibinot. sͣ. de poſthu.ſ. an ſtatutū puniēsdelinquentēcōprehēdatmutum.