Seite
dicitur verſutū ad exemplū veſtimēti. qn̄ ē illud intus qd̓ debet eſſe extra ⁊cͣ. ſic etiā erat verſutū ius. quo illud qd̓ erat puniēduꝫ abſoluebat̉. Et quod erat abſoluendū puniebatur. Iuris auſpitiū.i. exordiū litis vt in. c. paſtoral̓. de cau. poſ. ⁊. C. de excep. l. pen. ⁊ de codicillis .l. vltima. j. Reſponſo. Iuris p̄cepta tria ſunt ſcꝫ honeſte viuē. alterū non ledere. ⁊ ius ſuū vnicuiqꝫ tribuere. inſti. de iuſti. ⁊ iur.§. iuris p̄cepta. ⁊ ꝯcordat. c. cū deuo tiſſimā. xij. q. ij. vbi dicit̉ ꝙ ſummū bonū in ter ris ē iuſticiā cole̓ et vnicuiqꝫ ⁊cͣ. Sed q̄rit̉ vtruꝫ ſeip̄m ꝗs ledere poſſit ⁊ videtur ꝙ ſic. ꝗa qd̓ de vno ꝯceditur de altero negat̉ ⁊ ecōtra. xxv. diſt. Qualis. xv. q. iij. ex eo. ff. de iudi. l. cū p̄tor. ff. de ꝯdi. ⁊ demon. l. cū ita legatū. et glo. in ca. nōne. de p̄ſump. Sed h̓ dicit̉ alteꝝ nō lede̓. gͦ videtur ꝑmiſſuꝫ ſeip̄m ledere. facit ad hͦ. l. et ſi dānuꝫ. ſi pater. ff. de peculio. Et ſic videtur ꝙ clericꝰ ſe vulnerās aīo irato nō ſit excoīcatus. Cuiꝰ ꝯtra­riuꝫ tenent docto. ꝑ. l. omne delictū.§. et ſi ſe. ff. de re mili. Et videt̉ ex alio ꝙ nō ꝑmittit̉ militi­armate militie vt manus violentas in ſeip̄ꝫ im mittat. gͦ nec militi ſpūali. Etiā nullus ē dn̄s ſu oꝝ mēbroꝝ. l. li. homo. ff. ad. l. aꝗliam. Solutio dicit Io. fabri. ꝙ ꝗs ledēs ſeip̄m nō incidit in ca­nonem. Si ꝗs ſuadēte ⁊cͣ. xvij. q. iiij. qd̓ ille loꝗt vbi alius ē agens et alius patiens. Et ſic credit talē n̄ eſſe excoīcatū ſꝫ al̓s grauit puniendū. S opinio doct. dicens ꝯtrariū ē verior ſcꝫ ꝙ talis ſit excoīcatus. Idem tenet Io. an. in ca. cuꝫ cō tingat. de ſen. ex. Etiā mutilās ſeipſum ē irregu laris. ſicut mutilās aliū. c. j. de homi. Et ſi ꝓhi bituꝫ ē ne quis aliū ledat. multo fortiꝰ ne ſe ip̄m qꝛ caritas incipit a ſeip̄o. c. niſi ſpecial̓. de vſu pal. de pe. di. iij. ꝗ vult. ⁊. c. ſi non licꝫ. xv. q. v. Ius canonicū diuiditur in decretū ⁊ decretales qͣꝝ volumē dicit̉ extrauagās: in quinqꝫ libris. maxime reſpectu iuris ciuilis. Quoꝝ libroruꝫ materia his habetur verſibꝰ. Pars pͥor officia creat eccleſieqꝫ miniſtros. Altera dat teſtes et cetera iudicioꝝ. Tercia de rebꝰ ⁊ vita p̄ſbitero rum. Dans thoꝝ quarta mulieꝝ ꝗ docet ea. Ui­tia de vicijs et penis tractat eoꝝ. Ul̓ in vno ver ſu. Iudex iudiciuꝫ clerus ſponſalia crimē. Qu libet autē liber habet plures rubricas ſiue titu­los. in ꝗbꝰ premittit̉ materia in generali de qua tractatur. in capitulis ſequētibꝰ in ſpeciali. Sb̓ qualibet aūt rubrica ſunt vnuꝫ aut pl̓a capitu­la que dicūtur decretales vel ꝯſtitutōnes. Et ali­quando in capitulis ſunt.§. vnd̓ quando allega­bis aliquid ex decretalibꝰ. nō allegabis librum ſed titulum et capitulū in eodem. Et ſi ſit capi­tulum longum dices. c. tali circa principiū me­dium vel finem. Uel ſi ſint in capitulis ꝑagro­phi allegabis tali. ca.§. j. vel. ij. Et poſt cōpoſi­tiones quinqꝫ librorum dictorum ꝑ magiſtruꝫ Raymundum capellanū gregorij pape. ix. cir­ca annum dn̄i. M. cc.xxxj. elapſis multis ānis videlicꝫ anno a natiuitate vel incarnatiōis. M dn̄i. cc. lxxxxviij. nonas marcij pontificis boni facij. viij. anno. iiij. ꝯpilatus eſt liber ſextus. Nō quidem ſextus. cū alijs ꝗnqꝫ ꝑtialibꝰ p̄dictis in vno volumine: ſed liber ſpecialis. ꝯtinēs etiā qn̄ qꝫ ꝑtes. et ſupplentes defectus caſuū emergentiū in libris decretaliū non ꝯprehēſorum. Deinde clemētine cōſtitutiōes a clemēte papa. v. ſub an­no dn̄i. M. ccc. xj. in conſilio īpiennenſi quod ſex menſibus tm̄ durauit concepte et edite ſunt licet idem clemens morte preuentus ad publi­cū n̄ ꝑduxit. Sꝫ io. papa. xxij. depꝰ ꝯpleuit cor rexit. mutauit. et executioni demandauit. Et fu erūt promulgate āno dn̄i. M.ccc.xxix. kalēdas nouembris. De hoc vide glo. in ꝓhemio clemē. ſuꝑ verbo nouembris. Et verbo pōtificatus. Et dicit Io. an. quod iſte liber nō debet allegari ſe ptimꝰ ſed debet ī titulari clementine ſcꝫ ꝯſtituti­ones a clemēte. v. Sed decretū qd̓ magiſter gra­tianꝰ circa ānū dn̄i. M. c. ⁊ ix. cōpilauit. diui­ditur in tres ꝑtes. Prima dicit̉ diſtinctiōes ꝗa ē diſtincta ꝑ cētum et vnaꝫ ꝑtes. qͦrum quelibet habet vnū vel pl̓es canones. que vlteriꝰ ſb̓diui­duntur ī paragraphos ⁊ verſiculos. Sed ſcd̓a pars decreti noīat̉ cauſe. quia cōtinet in ſe. xxx. vj. cauſas a quibus nomē accipit: q̄ vlteriꝰ ſub­diuidūtur in q̄ſtiones. et he in canones q̄ vltra in paragraphos et verſiculos ſubdiuidi poſſunt Tractatus aūt de penitentia imponit̉ in cauſa xxxiij. in. q. iij. Et habet ſeptē diſtinctiones qua­rum quelibet canones plures cuꝫ paragraphis et verſiculis ſuis. Tercia et vltima ꝑs decreti nūcupatur de ꝯſecratiōe. Et hꝫ ſub ſe ꝗnqꝫ diſtī ctiones cū canonibꝰ vel capitulis paragraphis vel verſiculis. Unde. decretum dat cētuꝫ diſtin­ctiōes et vnā. Triginta cauſas et ſex addit tibi mixtas. Deſtinguit ſeptem penitētiam cōſecrat ꝗnqꝫ. Auctorem qͣrum tibi declaro gratianum Et in dictis quatuor libris ſatis patet modus allegandi qui in fundamētis alūnorū iuris po ni ꝯſueuit. qͣre hic ſuꝑſedeo. Ius vero ciuile diuiditur in quatuor libros pͥn cipales ſcilicet. ff. C. inſti. et auten. Quibus ad ditur collatio decima ſeu liber feudorum. Pri­mꝰ gͦ liber iuris ciuilis eſt. ff. qui continet leges et ſtatuta romanorum. Et diuiditur in tres li­bros principales ſcꝫ. ff. vetus quod habꝫ libros ꝑtiales. xxiiij. Inforciatum qd̓ habet libros ꝑ­tiales. xiiij. et. ff. nouū qd̓ hꝫ libros ꝑtiales.xij. Quibus connumeratis erūt libri partiales ꝗn­qͣginta. ff. veteris inforciati et. ff. noui. Et voca­