![]()
bes q̄ preſtat̉ ad duas ꝑtes ſortis. Itē quedaꝫ vſura ē fenus ſortis ⁊ q̄dam fenꝰ veneris. Naꝫ vſura dicit̉ qd̓ vltra ſortē recipit̉. vt. c. fi. xiiij. q. iij. ſed fenꝰ dicit̉ lucrū de vſura ſumptum vel vſura vbi ad mutuū reſtituendū nō fuit certuꝫ tempꝰ determinatū. Et fenꝰ vbi determinatuꝫ ē. tamē diſtinguēdū inter vſurā ⁊ rem illā qua plura cōmittit̉. Nā q̄ ab vſurario exigit̉ ꝓprie eſt lucrū quod vltra ſortē exigit̉.ſ. lucrū reſtituendū. Sꝫ res in qua vſura cōmittit̉ eſt mutuū de quo lucrū predictū gignit̉. Sꝫ vtrū de vſura cognoſcat iudex ſecularis vel eccleſiaſticꝰ nō tatur plene ꝑ doc. in. c. cū ſit. d̓ fo. cōpe. Et. xj. q. j. in ſum. c. ex litteris d̓ iureiur. Et ē glo. no. q̄ incipit cū repetunt̉. ī cle. diſpēdioſaꝫ d̓ iudi. ⁊.xv. q. iiij. Quid dicā. ſed breuit̓ ſi queſtio vſu rarij ē queſtio facti. iudex ſecularis cognoſceſi queſtio iuris ſolꝰ iudex eccleſiaſticꝰ cognoſcet. Et īfra quātū tēpus exceptio vſuraruꝫ de beat ꝓbari. Hoſt. ⁊ Io. an. ſingularit̓ ī nouella dicūt. ꝙ īfra octo dies a die ꝓpoſite exceptionis. ar. c. pia de excep. li. vj. Et ꝓcerto eſt ex tranea īductio vt dicit ludo. de roma. Naꝫ ille tex. reuera loquit̉ in exceptiōe excōmunicationis. hoc etiā cōfirmat lapus abb. in allegatiōi bꝰ ſuis allegato. lv. ad fi. Et ſubdit ludo. de roma. Ego rome decidi cōtrariū. vide pulchraꝫ ratione ꝙ īmo īfra. xv. dies ꝓbari debeat. Nā qui vſura exigit raptorē. latro. ⁊ ſpoliator. vt. c. ſi quis vſurā. xiiij. q. iiij. Sꝫ exceptio ſpoliati onis ꝓdebatur infra. xv. dies. vt. c. frequēs. de reſti. ſpo. lib. vj. igitur ⁊cͣ. quod eſt bene menti tenendum. Uſurariꝰ manifeſtꝰ quis dicat̉. vt. ca. j. ⁊. ij. de vſuris. lib. vj. Et vltra hoc dicit matheꝰ. ꝙ ſit ille qui vſurariꝰ ex liberis ſuis cōuincit̉. alle. cle. j. de vſu. ⁊. c. ſi ſincera. xlv. di. c. ſane. xxiiij. q. ij. ⁊. l. j.§. editiōes. ff. de edēdo. Secūdo ille ꝗ confitet̉ corā ſacerdote ſe eſſe vſurariū. quia vſurarij iudex ē ſacerdos. ⁊ ſic cōfeſſus coram ſuo iudice erit manifeſtꝰ. vt. c. Quē penitet de pe. di. vj. Io. an. dicit hoc verū ſi aſſint teſtes. vt. c. quenꝙͣ de vſu. lib. vj. Idē ſequit̉ ioh̓. de ligna. qꝛ iudiciū fori penitētionalis non inducit illos effectꝰ quos iudiciū fori cōtencioſi. ꝙ iō ſit manifeſtꝰ. qꝛ cōfitetur corā iudice anime ni ſi aſſint teſtes. Tercio dicit̉ ille vſurariꝰ mani feſtus qui habet altare ꝑatū. Sūt ergo vſurarij triplices Primi notorij qui habēt altare cō tinue ꝑatum ſemꝑ mutuātes. Scd̓i nō notorij ſꝫ manifeſti. ꝗ nō habēt altare cōtinue ꝑatum ſed interdū mutuātes. Tercij ꝑ famā tm̄ mani feſti ſunt. Uſurpare eſt aliquē cōtra rationē ius vſuꝫ vel conſuetudinē caꝑe īuade̓ vel preſumere. Uſurpatio ē interruptio vſucapionis. vt. l. ij. ⁊ no. in rub. ff. vſucapio ⁊ vſur. ⁊ dicit ibi tex. ꝙ oratores vſurpationē frequētē vſum vocāt. ¶ Uti ⁊ frui differūt ſic. qꝛ vti dr̄ ille ꝗ ita vtit̉ re. ꝙ fructꝰ nō ꝑcipit. ſicut poſſum vti ad vſum quottidianū ⁊ miniſteriū eq̄ tua. ita ꝙ fructunō ꝑcipiā.ſ. ꝙ ꝑtus nō ſit meus. ſed is qui alicuiꝰ fundi vſum habet ponis ⁊ oleribꝰ vti poteſt ad vſum quottidianū. nō tn̄ donare vl̓ vē dere pōt. Frui vero dicit̉ ille qui fructꝰ ꝑcipit. Et ſic vſurariꝰ habet vſum rei. vt cui dominꝰ nemoris cōſtituit vſum nemoris ad neceſſitatē ſuā ⁊ familie ſue vt accipiat ligna olera poma flores ⁊cͣ. q̄ naſcunt̉ in nemore ꝓ ſe ⁊ ſuis conuiuijs. Nō tamē vēdere ꝑmittit ipſum al̓s fru eretur. quare clerici dici poſſunt vſurarij. vt ſu pra dictum eſt. Uti poſſidetis eſt quoddā interdictū cū poſſeſſor inquietat̉ a nō poſſidēte. vt iudex pro ipſo dat ſententiā. ſi vnus fuerit tūc ꝓnunciare ha bet in ſingulari numero vt ita poſſideas vt poſ ſides. ſi autē plures. tūc debet ꝓnunciare ī plu rali numero. vt vti poſſidetis ita poſſideatis. Hodie tamē honoris cauſa cum homines vni tm̄ loquunt̉ plurali ſermone vtunt̉ dicētes beneueneritis. trāſite bene. Et ceperūt iſti honorabiles voces a iulio ceſare. vn̄ ⁊ illud dicitur. nos duo turba ſumus hec azo. ī ſū. C. e. ti. ⁊ vide glo. antepe. in capit. licet de ꝓbat. ¶ Uulua ſcd̓m archi. xiiij. q. iij. pleriqꝫ. qn̄qꝫ illud ē qd̓ ex vulua naſcit̉. vel ē vēter porci. l̓ vber faccinū vel ylia.ſ. ſalſicia. Uulgaris ſubſtitutio dicit̉. cū ꝗs loco inſtituti vel eiꝰ cui al̓s puta ab īteſtato ē ius adeūdi in caſu hereditatis n̄ adite apponit̉ ſeu ſurrogat̉. vn̄ cōdictio eſt ſemꝑ ſi hēditas n̄ adeat̉. ⁊ dici tur vulgaris. qꝛ ī hūc caſum ſeu euētū fieri pōt a quolibet ꝙ teſtari pōt. ⁊ cuilibꝫ ꝙ ius adeudi hꝫ ex teſtamēto vl̓ ab īteſtato. qꝛ volūtas talis diſponētis ſimplicit̓ admittit̉ iure ciuili ſecꝰ ī pupillari ⁊ alijs ſubſtitutiōibꝰ. vbi nō ſimplici ter admittit̉ īmo reſtringit̉ ⁊ limitat̉. Et qn̄qꝫ penitꝰ nō admittit̉ iure ciuili ſcripto. Et no. ꝙ cōditio ibi appoſita ſi hēditas nō adeat̉. poteſt duplicit̓ ītelligi ſcd̓m ꝙ nō adire duplicit̓ con tigit.ſ. vel ꝓpter nolle adire vel ꝓpter n̄ poſſe. Et iſtud nō poſſe multis modis pōt cōtingere. vel qꝛ euenit furor vel deportatio. vel qꝛ bonorū acꝗſitio intercidit̉. vulgaris enī ſubſtitutio ſemꝑ cōtinet cōditionē de euētu nō adire hereditatē. licet iā ī vnū caſum vel plures vel omēs cōtinere poſſit. cetera vide ſupra d̓ ſubſtitōibꝰ. Uxor ſortit̉ forū mariti ⁊ ꝑticipat priuilegiuꝫ ipſiꝰ. vt. l. femine. ff. de ſena. Sꝫ nō iō cōcubīa ſequit̉ forū ſui cōcubinarij. vt. l. de iure in fi. ff. 