De legatis ſecundo.cit tria. Qn̄qꝫ teſtator reliꝗt nō capaci palam: ⁊ aperte:vt tali filio meo ſpurio: ⁊ tūc legatum non ualet nec applicat̉ fiſcoª: ſed remanet apud eos a ꝗbus relictum eſtvt. d. l. non intelligitur in prin. Qn̄qꝫ teſtator nullā mētionem facit de incapace: ſed alicui reliꝗt: ⁊ in eius fidēpoſuit tacite: ut daret nō capaci: ⁊ tūc aufertur ab eo ⁊applicat̉ fiſco. Qn̄qꝫ teſtator exprimit cui reſtituat̉ ſednō clare: ⁊ tūc aliqualis p̄ſumptio fraudis eſt. nō tn̄ tanta ꝙ ſufficiat niſi ꝓbet̉ relictū nō capaci: ut hic in vl. gl.dicit̉. lꝫ prima aliter īnuat: ⁊ hoc eſt uerū ẜm Ia. de are.ar. l. ab ea ꝑte. de ꝓba. No. ergo iſtam diſtinctionem circa pͥmū mēbrū ſi aliꝗs reliꝗt palā filio ſuo ſpurio. vtruꝫadmittat̉ ad reuocādū ꝗlibet heres etiā extraneꝰ. Tex.ꝙ nō. in. l. i. in fi. C. de natu. li. ⁊ glo. in. l. hereditas. jͣ. dehis qui. vt indi. dic ut dixi in. l. fi. jͣ. de his qui. vt indig.¶ Circa vltimū q̄ro teſtator inſtituit vxorē et eam rogauit d̓ reſtituēdo poſt mortē ſuā illis ꝗbꝰ ſibi videbit̉ iſtaueniēs ad mortē īſtituit heredes filios ſpurios teſtōris:an ex hoc p̄ſumat̉ tacitū fideicōmiſſū. Dixi ꝙ nō: ꝗa exeo ꝙ vxorē inſtituit nō ē preſūptio taciti fideicōmiſſi: vt.l. fi. in prin. de his qui. vt indi. ⁊. l. pe. de bo. li. Preterea iſta. l. dicit ꝙ eſt qͣlis qͣlis p̄ſumptio qn̄ teſtōr ſenſit d̓certa ꝑſona: ſꝫ in qōe ꝓpoſita teſtōt de nullo ſenſit: īmopoſuit in arbitriuꝫ mulieris. dixi de hoc in. d. l. fi. de hisqui. vt indig.I heredes.Nominati noīe ꝓpriotenētur in uiriles. ſi appellatiuo: tenent̉ in hereditarias portiōes. h. d.ꝙ dic vt plene dixi in. l. turpia.§. fi. sͣ. e. Ex iſta. l. pōt ſumi rō. l. lutius.§. meuia. jͣ. ad treb. vbi ſi nomināt̉ noībꝰappellatiuis nō ſignificātibus hereditatē vocāt̉ ꝓ hereditariis portionibus. qd̓ iō eſt: ꝗa n̄ ſufficit tm̄ noīa ꝓpͥaponere. ſed reꝗͥrit̉ ꝙ enumerent̉ hoc ē ut diſtincte ponāt̉: ut hͦ in tex. ſꝫ ꝑ illa noīa appellatiua nō ſit enumeratio ꝑſonarum ergo ⁊cͣ.Iheres.Sicut legata ꝑ ꝯͣ tabulas patroni minuūt̉: ita p̄ceptioneſheredū. h. d. de hoc ī. l. plautiꝰ. jͣ. de ꝯdi. ⁊ d̓mō.Gexheredati.ᵇA ſubſtituto vl̓legitimo exheredati nō pōt legatū relinꝗ. ſecus in inſtituto ꝗ beneficio preteriti ſuccedit per ꝯtra tab. h. d. Principiuꝫhuius. l. declara: ut dicam in. l. qui fundū.§. qui filioſ. jͣ.ad. l. fal. dixi plene in. l. plane. el. ii. ī pͥn. sͣ. eo. facit. l. fi. jͣ.de legatis. iii.Cū a poſthumo.Relicta a poſthumo inſtituto d̓bentur a ſubſtituto non nato poſthumo.Eredi.Poſthumo alieno pōt legari ⁊pōt heres inſtitui. h. d. de hͨ plene in. l. gallus.§. ille caſus. de lib. ⁊ poſthu. h. d.I tutor.Qui accipit vxorem illegittimeſcienter ab ea non capit: ſꝫ ipſirelinq̄re pōt. h. d. Hoc qd̓ dicit de muliere intellige ſi fuit ignorās. ſecus ſi ſciens: ut no. jͣ. de vſufru. le..l. vxori maritus: ⁊. l. perfectus. de ritu nupt. dixi in. l. ii.de his qui. vt īdig.¶ Explicit liber. xxx. Incipit. xxxi. de legatis ⁊ fideicōmiſſis ſecundo. Rubrica.¶ Ex. l. ſequenti.¶ An ualeat legatū relictū arbitrio legatarij: ibi. Primo. Et an ualeat ſi cōferat̉ in poteſtatem heredis: ibi.Secūdo. Et an poſſit conferri in uoluntatem tertij: ibi.Quero. Et an ille in cuius arbitriū eſt collatū cogat̉ abbitrari: ibi. Querit glo. Et quo iure cogat̉ ꝗs arbitrari:ibi. Quero quo. Et an ualeat legatum cum talis non arbitrat̉: ibi. Quero pone. Et quomodo cognoſcat̉ ꝙ illenolit̉ arbitrari: ibi. Quero quomodo. Et quis d̓beat arbitrari tertio nō arbitrante: ibi. Quero ille. Et ſi arbitratus eſt: ⁊ male ad queꝫ recurritur: ibi. Sed quero. Et q̄ſint verba importātia arbitriuꝫ boni uiri: ibi. Quero q̄.Et qualiter bonus vir d̓beat arbitrari: ibi. Quero qualiter. Et an debeat arbitrari preſente herede: ibi. Quero extra. Et an omnes perſone quas quis poſſet eligere debeāt reꝗri: ibi. Quero an. Et an inſtrumēti poſſitpeti executio cum contineat intereſſe vel aliquid incertuꝫ: ibi. Et per hoc. Et an eo caſu quo recurrit̉ ad iudicē ⁊ ipſe arbitratur an appelletur ab eius ſnīa vide ī fi.A arbitriū:ᵈ Si legatum in arbitriū alterius conditiōaliter cōferatur ſuſpenditur: ſicut perquālibet aliam ꝯditionē. ſed ſi nō conditionaliter nō ſuſpendit̉. h. d. Diuide ut in gl.ſuper verbo. ſed cuꝫ in duas partes. Primo loꝗtur qn̄legatum confertur in arbitrium alterius cōditionaliter:expreſſa certa quātitate vel re. Secundo dicit quādo cōfertur in arbittiū alterius nō conditionaliter: ſed nō expreſſa quantitate uel re. ſcd̓a ibi: ſed cum ita. ¶ In tex.ibi que enī. dic. q. d. nullam. Uidetur enim teſtator certam quātitateꝫ expreſſiſſe. ⁊ hoc ſequitur. ¶ Quero anomnia ꝗd mouet glo. ad dicendū ꝙ in prima parte fuitin legato certa ꝙͣtitas expreſſa. Rn̄. ꝗa ſi nulla fuiſſet expreſſa legatum fuiſſet inualidum tanꝙͣ incertum: ut. l.cum poſt.§. gener. sͣ. de iur. do. cum eniꝫ dico relinquotitio: ſi ſeius arbitratus fuerit: hic ſuſpēdit̉ diſpō: ⁊ ī arbitriū ſeij ꝯfert̉ hoc. vtrū ſibi placeat ꝙ ſit legatū vl̓ nō.nō aūt ꝗd vel quātū leget̉. vnde ſi arbitraret̉ ꝙ ſibi placet legatum eſſe remaneret tn̄ legatū inualidum ꝓpterincetitudinem rei legate: vt. d.§. gener. Sed quādo arbitriū nō ponit̉ cōditionaliter: ut lego pupillo arbitriotutorū: ⁊ tūc diſpō eſt certa: ꝗa teſtator legat. ſed in arbitriū alterius cōmittit̉ ꝗd ⁊ ꝙͣtū leget. ¶ His premiſſis op. hͦ in prin. īnuitur ꝙ ualet legatum relictuꝫ ſub cōditiōe ſi uoluerit. Cōtra. j. ti. i. l. fideicōmiſſa.§. quāꝙͣ. ⁊.sͣ. de here. inſti. l. ſi ꝗs ſempronium. ⁊. l. nōnunꝙͣ. de cōdi. ⁊ demon. So. expone ſi uoluerit.ſ. arbitrari: ⁊ ſic nōfuit collatū in merā volūtatē. Vel dic ẜm Rog. vt dū dr̄ibi. ꝗd enī intereſt exponat̉.i. aliꝗd ītereſt. Quelibꝫ lec.eſt uera in ſe. pͥma tn̄ magis eſt clara. Ex his no. ꝙ ſicutnō dr̄ ꝯferri ī liberā volūtatē ꝑ iſta ꝟba. ſi capitoliū aſcēderit. ita nec ꝑ hͨ v̓ba ſi arbitratꝰ fuerit. ſecus ꝑ iſta ſi voluerit. Intro gl. fi. ⁊ op. īcertitudo vitiat legatū: vt. d. l.cū poſt.§. gener. So. hͨ īcertitudo vēit d̓clarāda ꝑͤ arbitriū alteriꝰ. ¶ Op. d̓. l. ſi ita legatū.§. illi volet. sͣ. ti. i. ⁊ d̓.l. ſi ita exp̄ſſū. de ꝯdi. ⁊ demō. So. ibi ꝯfert̉ in liberā volūtatē legatarii. qd̓ fieri poteſt. ¶ Oppo. de. l. utruꝫ.§..i. de re. du. So. ibi debet intelligi arbitrio heredis: hoceſt in libera volūtate. qd̓ nō valet. ¶ Uenio ad materiā⁊ glo. hic ſūmat diſtinguendo tres caſus quos examinabo. Primo q̄ro an valeat legatū relictū arbitrio legatarii. Glo. ꝙ ſic. ſiue dicat ad arbitriū: ſiue ſi voluerit: vt.l. ſi ita. de ꝯdi. ⁊ demon. Addit dy. ꝗa non refert conferat̉ in liberā volūtatem vel nō: vt. jͣ. de opti. leg. ꝑ totuꝫ⁊. l. ſenatus.§. legatū. sͣ. ti. i. Tu ꝟo dic clarius: aut teſtator dicit ad eiꝰ arbitriū: ⁊ ſic nō ꝯditiōaliter: ⁊ ualet: vthͨ. aut hoc epͥmit ꝯditiōaliter: ⁊ tūc aūt ꝙͣtitate nō exp̄ſſa: ⁊ nō vꝫ. ut in pͥn. huius. l. a ꝯtrario ſenſu ẜm ꝙ gl. ītelligūt: ⁊ dy. aut teſtator exprimit certā quātitatē vel reꝫ:⁊ tūc aūt dicit ſi arbitratꝰ fuerit: ⁊ valet. tn̄ ē neceſſe ꝙ arbitret̉: ut hͨ in pͥn. ⁊. l. is ꝗ heres. sͣ. d̓ acꝗ. here. lꝫ glo. ibinō bn̄ ſentiat: aut dixit ſi uoluerit: ⁊ valꝫ ſi d̓claret ſe uelle: ut. l. ſi ita.§. illi ſi volet. sͣ. ti. i. ⁊. l. ſi ita exp̄ſſū. de ꝯdi.⁊ demō: aut dixit cū uoluerit: ⁊ ualet. ēt ſi n̄ d̓claret volūtatē ſuā. nā moriēdo ur̄ velle: ut. l. fideicōmiſſa.§. ſic relictū. jͣ. ti. i. ⁊. l. vxorē.§. pe. jͣ. titu. i.Scd̓o q̄ro ꝗd ſi ꝯferat̉ legatū ī ptātē heredis. Dicit gl. tūc refert vtrū dicatad arbitriū. an ſi uoluerit. Tu circa hͨ dic latius: aut didixit ad arbitriū hr̄dis nō ꝯditiōaliter: ⁊ ualet: ut purū:vt hͨ: aut ꝯditionaliter re vel ꝙͣtitate nō exp̄ſſa: ⁊ ē nullūut in pͥn. huius. l. a ꝯtrario ſenſu: aut exp̄ſſa re uel ꝙͣtitate: ⁊ tūc aūt dixit ſi arbitratus fuerit: ⁊ ualet legatu: vt. l.ſi ſic. in pͥn. sͣ. ti. i. tāqͣ ꝯditiōale ꝑ iſtā. l. ī pͥn. iō ē neceſſenat.§. ad hͦꝗa fratribuſqͥ deciſio eſtpoſita. de v̓bo. ſig. li. vi.Et iſtud reperi in lect.do. alexā. deImol.ADDE ꝙvoluit ro. cōſilio. lxviiii.in pͥncipio.a Utiusl§. ī teſtamēto appplicatur fiſco. vide bar. in. l.in tacitiſ. C..e. ⁊ qd̓ ibidixi.b B exa heredati.Limita vt ꝑbal. in. l. cuꝫꝗdā. C. d̓ legi.c ¶ Cū a poſthumo. Allegat Bal.hunc.§. in. l.fi. in v. q̄roꝗdā de īſti.⁊ ſubſtitu.¶ De legatiſ ſecundo.Rubrica.d N arbitriū.Quiahāc. l. cōmētaui. iō eamomitto: ⁊ venio ad. l. ſiita.