Arratio eſt expoſitio rei facta uel quaſi facta. Quidam tamen ideſt uſum poſuerunt ante narrationem: Species autem narrationis quattuor ſunt. fabularis: fictilis: hiſtorica. ciuilis. Fabularis eſt ad fabulas ſupradictas pertinēsFictilis ad tragœdias: ſiue comedias ficta Hiſtorica ad res geſtasexponendas. Ciuilis quæ ab oratoribus in exponendis ſumitur cauſis. Nunc autem ad ea quæ ad exercitationem pertinet dicemus: quāuariis proferre modis ſolemus per rectum inclinatum: per coniunctiuum: per diſſolutum: per comparatiuum: per rectum. ut Medea ctæfilia fuit: hæc prodidit aureum uellus& ſequētia. Rectum autem nominatur quod per rotam uel ampliorem orationem caſum ſeruat nominatiuum. Inclina dicitur in qua obliquis utimur caſibus. ut medeam ctæ filiam dicunt amauiſſe Iaſonem& reliqua quia alios quoqꝫcaſus aſſumit. Coniunctiua uero figura eſt qua arguentes utimur:ut quid enim Medea non amauit quidem Iaſonem prodidit aureumuellus: interfecit fratrem& ſequentia. Diſſolutum uero ſit ſic Medeactæ filia prodidit aureum uellus. Abſytrum interfecit& ſequētia. Cōparatiuum eſt hoc. Medea œtæ filia debens pudicitiam ſeruare turpitudine amoris prodidit eam:& quam decebat cuſtodem fraterna fieri ſalutis interfecit fratrem:& quæ debuit tutari aureum uellus tradidit inſidiatori:& rectum quidem hyſtoria conuenit: eſt enim planius inclinatum uero magis certaminibus rhetoricis cōiunctiuis quoqꝫad arguendum accommodatius. Diſſolutum autem per orationibusſiue concluſionibus: eſt enim paſſiuū. ideſt affectus animi cōmouēs.¶ De Vu.bus eſt quem græci χρείαν uocant commemoratio alicuius orationis uel facti: uel utriuſqꝫ ſimul celerem habens demonſtrationem. quæ utilitatis alicuius cauſa plerūqꝫ profertur. Vſum autem alij orationales: alij actiui: alij mixti.Orationales ſunt quibus ineſt oratio ſola: ut Plato dicebat muſas inanimis ingenioſorum eſſe. Actiui uero in quibus actus ineſt ſolus. utDiogenes cum uidiſſet puerum agentem īdecenter pediſſequum uirga percuſſit mixti ſi addas percuſſit dicens quare ſic erudiſti. Intereſtautem inter uſum& cōmemorationes ꝙ uſus breuiter ꝓfertur. Commemoratiōes uero quas ππομνήματα uocant longiores ſunt. A ſententia uero differt. ꝙ ſententia indicatiue profertur. Vſus uero ſæpemi iiij.
