Seite
Liber XIII trui preambulus/ ⁊ ſui aduentus annūciatiuus ſi pluuiam habet cōcomitantem vtilis eſt ⁊ ꝓ­ficuus. Si vero pluuia caruerit tenellis flori­bus ⁊ fructibus eſt nociuus.(vt dicit Beda.) Ura eſt aer leniter motus et agita­tus eſtiuantibus refrigerium/ algē tibus prebens calorem. que quan to eſt purior tanto delectabilior et ſanior. que ſi fuerit temperata ⁊ debitas quali tates temporis non exierit. maxime vite homi nis eſt congrua ⁊ ſanitatis conſeruatiua. Si vero econtrario modo ſe habuerit/ maxime eſt nociua. quia peſtilentie ⁊ corruptionis nō mo dice eſt inductiua. Eſt autem peſtilentia aeris corruptio/ ex ſiccitatis ⁊ pluuiarum diſtempe rantia ex meritis hominum contingens(vt di cit Iſido.) Et dicitur peſtilentia quaſi paſtu­lantia. quia totam naturā hominis preambu­lat ⁊ de paſcit. Naꝫ corruptis aquis ⁊ pluuijſ ⁊ aere/ quibus ſpirando ⁊ edendo paſcimur­ſtatim corrumpimur ⁊ diuerſis paſſionibus neceſſario laceſcimur. vt patet ſupra in eodem libro. vbi de ꝓprietatibus aeris dictum eſt. Sed hec dicta iam ſufficiant. Finit Liber Undecimus. De Auibus et earum proprietatibus. iber duodecimus. Epedito tractatu de proprie tatibus aeris ⁊ eo rum que in aere ge nerant̉ reſtat dicere aliqua de his que ꝑ tinent ad eius dece tiam ⁊ ornamentū vt in ipſis ſicut in ceteris/ creatoris magnalia extollantur. Ad ornamentū enim aeris ꝑtinent aues ⁊ volatilia(vt dicit Beda) Et ideo aliqͣ pauca adiuuante xp̄i clemētia ſūt de his huic opuſculo inſerenda/ nō quidam de omnibus ſed ſolum de auibus ⁊ volatilibus de quibuſ ſpecialiter fit mentio in textu biblie vel in glo­ſa. et primo dicendū eſt in generali. deinde in ſpeciali. ⁊ hoc per ordinē alphabeti. Aues ita qꝫ quaſi deuie ideſt ſine via ſunt dicte(vt dicit Iſid Eo ꝙ ipſarum vie nō ſunt in aere deter­minate ⁊ diſtincte. Aues enim motū et agitatō ne alarū diuidunt aerem ⁊ incidūt. ſed ſtatim poſt volatum aere ſe claudente nullū ſignum ſui tranſitus derelinquūt. Dicunt̉ autem volu cres/ qꝛ volitant alis aues(vt dicit Iſido.) ꝓ pter quod ⁊ alites quaſi alates ideſt alis ſe le­uantes a pluribus nominātur. ſine alis enī nō volitat ſine quarum beneficio de terris in a­ra ſe nō leuatauis. vel ideo dicit̉ ales ab alen­do. qꝛ ab illo qui paſcit volatilia celi ⁊ eſcam dat omni carni alitur ideſt nutritur(vt dicit Iſi do. Attendunt̉ etiam auium ꝓprietates ⁊ cō ditiones penes multa. qꝛ penes earum ſubſtā tiam ⁊ cōplexionem. Nam ex duobus elemen tis inter ſumme graue. et ſumme leue interme­dijs auium ſubſtantia eſt creata. Nam in earū cōpoſitione aeret aqua maxime dominant̉. et ideo qꝛ minus habent terreſtreitatis ⁊ plus ac ree leuitatis ꝙͣ greſſibilia vel aquatilia/ leuita te ſue ſubſtantie habent ferri ſuper aera(vt di cit Iſido. Aer enim incluſus inter pennarū cōcauitatem auem leuiga/ et vt leuiter feratur ſurſum ip̄am diſponit ⁊ habilitat atqꝫ iuuat. vnde quanto volucres plus habēt ventoꝝ pe noſitatis et minus carnis/ tāto facilius ſe ſur­ſuum leuant vt patet in auibus prede que exo­nerare a mole carnis altiſſimi ſunt volatus et valde acuti viſus/ ⁊ magne animoſitatis.(vt dicit Anſto.) Item conſideratur cōditio volu­