Seite
basaba, ane A kahi ha Spank h aama n ge PAIN G urrtritz⸗ llabahas mgpa fts vraplid) ator Lar geude’ duerbi mẽ vnius um ynu nis D Saup non DK humlnn jo adin olarbus a Y Theodericus Gꝛeſmundus Junioꝛ ad huius libꝛi lectoꝛẽ dicit Habes humaniſſime lectoꝛ vtile doctiſſimn viti Jacobi Vimpfelingij Schletſtatẽſis opus.Quod ſi diligẽti ſtudio relegeris:fuctus ſane haud pa rũ in bene dicẽdo: ſcribendoq; es cõſecuturus. Bic em̃ ea q̃ a pꝛiſcis auctoꝛi bus elegantiarũ pᷣcepta ſparſim accipimus compendioſa quadam bꝛeuitate ſunt coadunata:illa pꝛeſertim que plus habent vel ponderis vel venuſtatis. Iuntq; annotatu dignioꝛa.Hec igitur reuolue: que tibi( ſiexercitatio quoq; frequens non abfuerit) pꝛimũ aperient ad eloquentiam aditũ pꝛimaq; fir⸗ mabunt oꝛatoꝛie fundamẽta Et ſi te quicq; ꝓfeciſſe intellexeris:eruditiſſimo viro magiſtro Jacobo Vuimpfelingio Schletſtatẽſi gratias babeto: å ea qua fieri potuit induſtria bꝛeuitate oꝛdine ⁊ elegantia has venuſte dicendi ſcribendiqʒ inſtitutiones elucubꝛauit. Jacobus Vuimpfelingius Schletſtadenſis Jacobo Sturmo et Franciſco Paulo diſcipulis tanqᷓ; filijs chariſſimis...p. Indignum eſt eũ qui magno ſumptu ⁊ acri laboꝛe ſepttem diſciplina⸗ rum(quas liberales vocant) tandem gradum aliquem attihiſſe pꝛofitetur. ne retoꝛice quidem tenuiſſima rudimenta deguſtaſſe.Ideo ad excludendam plenam eius ignoꝛantiam(quã pure negationis vocant) ſaltem bꝛeuiſſime quiddam de eadem vobis ⁊ ceteris ingenioſiſſimis ſtudioſiſſimiſq; adoleſcẽ tibus opere pꝛecium viſus eſtex Ariſtotele. Ciccrone ⁊ Quintiliano cõpoꝛ⸗ J taſſe: vnde ⁊ maioꝛa indies apti idoneiq; euadere poſſitis.Ex Heidelberga Idus Septembꝛis. Anno chꝛiſti. M. D. XILENX. Nyhetoꝛica eſt ars docens perſuanere vel diſſuadere. Perſuadere eſt mouere flectere velerhortari auditoꝛes ad pᷣbendũ aſſen⸗ ſum ad aliquid eligendũ dicendum vel agendum. Diſſuadere eſt dehoꝛtari auditoꝛes ne aliquid ab eis eligat᷑ dicatur vlaga.| y tur bẽt aũt rhetoꝛica enthymemata ſibi familiaria:ſiẽ dialectica ſylogiſſmos.| P Tria ſunt genera cauſarum. Nhetoꝛ vel oꝛatoꝛ officiũ ſuum exercet in triplici genere cauſe: ſunt em̃ tria H) A= tauſarum ſiue negocioꝝ genera:in quibus oꝛatoꝛ perſuadere poteſt. Demon ſtratiuũ:deliberatiuũ ⁊ iudiciale. Demonſtratiuũ apud Ariſtotelẽ vocatur i exclamatiuũ.Juditiale veꝛo diſceptatiuũ.⁊ ſi q̃ alie videri poſſunt ad has re⸗ ducunt ſicuti a cõſolatoꝛiũ.genꝰ petitoꝛiũ.aut aliud huiuſcemodi: que poſſunt ad de liberatiuũ referri.Finis demonſtratiui eſt honoꝛi De liberati⸗ uiẽ vtile. Juditialis ẽ ius vel iu ſticia:vt habet Cicero in fine topie ſue. De genere demonſtratiuo. Demonſtratiuũ conſiſtit in laude vł vituperationealicuius perſone viuẽ tis aut moꝛtue:aut inter ſanctos ⁊ diuos relate.poſſet em̃ hoc genere vti con cionatoꝛ( qui non eſt niſi oꝛatoꝛ vel perſuaſoꝛ)in laudando diuos:in extollen do etiam virtutes aut vitijs deteſtundis. De quinq; officijs oꝛatoris. Concianatoꝛ non diſtat ab oꝛatoꝛe:quoniã omnia oꝛatoꝛis officia ipſi qqʒ concionatoꝛi ſunt per neceſſaria:ſcilicet inuẽtio:diſpoſitio: elocutio:memoꝛia et pꝛonunciatio.apte em̃ facit pᷣdicaturus ſi pꝛius argumentũ aut materiam de qua dicturus eſt querat ⁊ inueniat. Ecce inuentio:deinde ſi in oꝛdinẽ collo cet: Vt oꝛatio ſua vel ſermo laudabile pꝛincipiũ:mediũ ⁊ finẽ habeat quod eſt diſpoſitionis:ſumul etiam electa ⁊ iqonea verba ⁊ ſentẽtias accommoder. A