Seite
loquit̉. eſt de natura in celo cōſtituta.i. de ordinc ⁊ diſf pōe rerum aīatarum. Iteꝫ no. in uerbo penarum ar. ꝙ pena eſt in ſignuꝫ culpe cōcor. jͣ. de ma. te. l. teſtam̄to ceturio. nā qui facit aliquid penale non eſt uir bonus ut .jͣ. de uſufr. l. ſed ſi pendentes.§. fi. Iteꝫ no. ꝙ iudex facit bonū ⁊ equū ⁊ eſt ar. ꝙ infinita pōtas dꝫ limitari ad id quod bonū ⁊ equū ſit in. c. ſcienti de regulis iur̄. Item eſt exꝑiētia boni ⁊ equi naͣm exꝑientia facit aītē. inexꝑientia cāuꝫ ut ait phy. recte dicēs primo methafi. Item no. ꝙ legū ꝓfeſſores dn̄t̉ ſacerdotes. Iteꝫ no. hoc uerbū ariſtotelis ꝙ nō ut ſciamus quid ē bonuꝫ ſcrutamur ſꝫ ut boni efficiamur. Scire igitur in nr̄a ſcīa non ē ꝓpter ſcirc ſꝫ ꝑꝑ oꝑari bonum ⁊ equū. ſcīa tamē requiritur nō ut finis ſꝫ ut ducens ad fine qꝛ ſine ſciētia nulla ꝓcedit recta oꝑatio intellectꝰ. un̄ ꝓpheta. ſciētiā re pelliſti ⁊ ego te repellā dixit qn̄s. Opponitur ꝙ prī cipiatio poſſit agnoſci ignorato pͥncipio. certum eſt eī ꝙ pr̄ eſt pͥncipium filij ⁊ tn̄ poteſt cognoſcere filiū ⁊ n̄ pa trem. l. cū aliquis. C. d̓ iure deli. So. dicit gl. ꝙ expo nitur opꝫ.i. decet nā in materia ꝓbabili exponitur opꝫ.i. cōgruit. ſꝫ in materia neceſſaria ponitur preciſe. ſꝫ tu dic ꝙ opꝫ ſtat ꝓ p̄ciſa ncceſſitate nā ſcire dicimus quādo res ꝑ cās cognoſcimus. Itē ius neſcitur ſine cā preſerti eſſentiali ⁊ intrinſeca. ſꝫ iuſticia eſt cā intrinſeca iuris qꝛ iuſticia nō eſt aliud ꝙͣ equitas ⁊ bōitas ⁊ ius non ē ali ud ꝙͣ ars boni ⁊ equi ergo ſi ſunt cōnexa ius ſine cauſa noſci nō pōt. non ob. ar. de pr̄e. ⁊ filio qꝛ illud ar. ꝓcedit in ſeꝑatis. ſꝫ hic loquimur ī cōnexis. Opponitur ſcd̓o ꝙ ius nō naſcatur a iuſticia nā cum ius ponatur in diffi nitione iuſticie ergo unū eſt alteꝝ uel ſaltem ſimul ſunt unde ur̄ obſtare. jͣ. c. l. iuſticia. So. ibi ponitur ius ꝓ facto.i. hoīs merito hic uero ponitur ꝓ ſtatuto legis. ul dic ꝙ ſunt ſimul iuſticia ⁊ ius.ſ. tp̄re. ſꝫ natura iuſticia ē prius. ius v̓o poſterius. Et ſic duobus modis dr̄ pͥus. Et eſt ſimile ī actione ⁊ oblōe. Itē in iuriſdcōe ⁊ offō. Vel dic ꝙ duplex ē ius.ſ. cāle ⁊ formale. Ius cauſale fi nis eſt iuſticie. ſꝫ iꝰ formale naſcitur ex iuſticiā.i. ſtatuto uel naſcitur ex bono ⁊ equo qd̓ nihil aliud ē ꝙͣ iuſticia pura. uel dic ꝙ iuſticia pōt cōſiderari dupliciter ſ. in ab ſtracto ꝓut hꝫ ī ſe ſua eſſentialia circūſcripto oī legis la tore ⁊ ī concreto ꝓut eſt applicatiua ꝑ legis latoreꝫ ad certos caſus. pͥmo caſu ē mater. ⁊ cauſa iuris ſicut albe do.i. illa qualicas eſt cā albi.i. dealbationis. ſecūdo uero caſu iuſticia ⁊ ius ſunt unū ⁊ idē d̓ excu. tu. ſcirc opꝫ.§. ſufficit. C. de lega. l. i. cū ſy. Tertio opponitur ꝙ ius non ſit ars bōi ⁊ equi nam quedā iura nō ſunt equa ſed rigoroſa. Eſt aūt rigor generalis ordinatio hn̄s candem uim ī differentibus ī rōc ut. l. ꝓſpexit. jͣ. qui ⁊ a quibus Item quedā ſunt equa ī quibus deſtruuntur regule ⁊ pͥncipia ⁊ ſic nō ſunt bōa. ut. C. d̓ fur. l. ſiquis ſeruo. Eſt autem equitas applicatio auimi ſeu iudicium in quo cir cūſcripta iur̄ regula aliquid de mēte ſingulari ex ꝓpria rōe ſtatuitur loquor d̓ eꝗtate in ſp̄c Sꝫ equitas in gene re ē applicatio animi ad directu iudicium intellectu non crrante in ſubſtantia nec in circunſcantijs facti. ſicut dici tur ꝙ equū ē iudiciū eccleſie claue non errāte. Sꝫ ꝯce do ꝯtrariū ⁊ litteraꝫ expono. Ius ē ars boni ⁊ equi. i. uim ac poteſtatē hēt ad bonū ⁊ equū ſicut dicimus plu it deus māna ſuper iuſtos ⁊ īiuſtos nā copula ⁊ dinūc rat potius ꝙͣ cōnectat qꝛ qn̄ ponit̉ inter ea que nō ſunt eiuſdcꝫ rōis ponitur diſiunctiue. Et iō ſic diſtingue. An ad ueritatem copulatiue or̄onis requiratur ueritas utri uſqꝫ partis. Aut enī copula ponitur inter cōditiones ⁊ tunc reſpectu eiuſdē uel paris diſpoſiti ⁊ requiritur ue ritas utriuſqꝫ partis d̓ cōdic. inſti. l. ſi hr̄di plures. C. de impuber. ⁊ alijs ſubſti. l. ꝙͣuis idem diſpoſitū accipio ꝓ uno ⁊ eodē effectu uel ꝓ pluribus correlatiuis. Aut re ſpectu diuerſi diſpoſiti. ⁊ tūc reddūtur ſingula ſingulis. unde ītellectꝰ diuidit ⁊ ueritateꝫ copule diſtribuit ⁊ ideo non requiritur ueritas utriuſqꝫ partis de cōdi. ⁊ demo. l. fla. Aut copula ponit̉ inter cauſas ⁊ tunc aut ex pluri bus cōcurrentibus reſultat una rō tm̄ in qua fundatur mens loquētis ⁊ exigitur copulatiuꝰ cōcurſus cāꝝ. l. un .§. hoc autem a ſuꝑiori de iti. actūqꝫ p̓ua. Aut reſulcant plures rōnes efficaces quelibet ꝑ ſe ⁊ tunc nō requirit̉ cōcurſus. īſti. de excu. tu.§. ſi plures. Aut nō ſunt cāc ſꝫ ꝑtes caꝝ ⁊ tūc requirit̉ ꝑtiū cōcurſus. l. i. ꝗ nuoͣ tu. ad hͦ facit quod no. extra de priuile. c. ex parte abbatis per Inno. Aut copula ponitur inter modos ⁊ tunc ſi modi ſunt finales. idem quod ī cōditionibus ar. de cōdi. ⁊ de mo. l. quibus diebus.§. fi. ſi impulſiui non eſt curandum de modo. l. titio centum in prin. c. ti. aut copula cadit in ter demōſtrationes ⁊ tunc aut ꝓ ueritate vnius partis hēt̉ certitudo diſpoſiti ⁊ ſufficit altera pars de. le. iijº. l. pr̄onus.§. i. Aut certitudo diſpoſiti non poteſt haberi ni ſi per cōcurſum ſeu veritatem vtriuſqꝫ partis ⁊ tunc re quiritur cōcurſus de le. i. l. titie. textores ubi dr̄ ꝙ me ē verna vel meus eſt teſtor ⁊ ſic requirūt̉ plura ad ſi gnificandum unum ⁊ idem. Aut copula cadit īter diſpō nes qꝛ verbo diſpoſitiuo plura copulant̉ tunc aut utrū qꝫ ē prīcipale ⁊ non requiritur veritas utriuſqꝫ ꝑtis in ſti. de le.§. ſi quis ācillas aut alterum acceſſorium tunc deficiēte principali diſpoſito deficit acceſſorium diſpoſi tum de fūdo īſtru. l. ſicui. In dubioat̉ aut copula cadit inter plures qualitates ſcū adiectiua reſpectu uniꝰ ſub ſtantiui tunc requirit̉ cōcurſus. ſed ſi poteſt referri ad unum ſubſtantiuū multipliciter qualificatum ⁊ ad diuer ſa qualificata ſuo modo refert̉ ad plura n̄ ad unū qꝛ na tura copᵉ dꝫ ẜuari ī dubio ſicut natura cuiuſlibꝫ dcōis in dubio eſt ẜuanda. Eſt autem natura copulc extēſiua non reſtrictiua de le. iij. l. ea tamen. Et ideo legatū factū doctoribus ⁊ medicis paduc cōp̄hendit tam doctores ꝙͣ medicos nec requirit ꝙ idem ſit doctor ⁊ medicus ſimul qꝛ in dubio non copulat plures qualitates cum in ſeritur generali ſubiecto. ſed copulat plura ſubiecta nō dependentia unum ab altero. jͣ. de vſufr. acre. l. ſi mulie ri cum liberis de le. i. l. titie. teſtores.§. nihil differt. Sed an ad ueritatem diſiunctiue requirat̉ ueritas utriuſqꝫ partis dic ꝙ non inſpecta ꝓpria natura uoca buli. Eſt autē ꝓpria natura uocabuli uis quedā attribu ta dictōi ab intellectu ad exprimendum aꝑte ⁊ proprio cōceptum mentis. ſꝫ inſpecta benigª interpretatione qn̄ꝫ ad ueritateꝫ diſiunctiue requirit̉ ueritas utriuſqꝫ partis ꝓpter ſaluadam p̄ſumptā intentionē loquentis. Et hoc facit auctoritas que hic interp̄tat̉. C. de inſti. ⁊ ſub. l. ge neraliter. jͣ. de hr̄. inſti. lucius. ſic eī natura reꝝ dr̄ quedā ꝓprictas inſerta rebꝰ ab ītellectu diuino ī rebus aīatis ẜm intellectum uel a ſideribus in plantis ⁊ brutis ul̓ na tura ē diuina quedaꝫ diſpoſitio ⁊ ordo rerumqꝫ ſtatus. ita ars in ſuis diſpoſitis accōmodat iuri quādam quam dicimus artificialem naturā. Sed ariſt. dicit quale unū ꝙqꝫ eſt generatiōe ꝑfecta dicimꝰ eſſe naturā. Quar to opponitur ⁊ uidetur ꝙ doctores non ſint ſacerdotes qꝛ nō hn̄t ordīes ſacros. So. ſacerdotiū aliud ſp̄ualo ⁊ ſic loquitur ꝯͣ. aliud tp̄rale. ⁊ ſic loquitur hic. no. tamen ar. ꝙ ꝓ iniuria facta doctori ſalariato fit accuſatio publi ca. Iteꝫ no. ar. ꝙ doctoratus ē publici iuris. jͣ.§. pxͣ. quod non pōt cōferri niſi auctoritate publica qꝛ dignitaſ eſt quidā ſtatus ſui noīe ⁊ uocatur dignitas doctoratꝰ. ⁊ ī ſignum huius datur infula tanꝙͣ pͥncipi ſeu p̄ceptori legum. Opponitur quinto ꝙ nō ſemꝑ ſepetur equuꝫ ab iniquo cū licitum ſit cōtrahentibus inter ſe decipere niſi iniquitas excedat equitatē in maiori ꝓportione. C. d̓ reſcin. uē. l. ij. uincit enim ꝙ maius ē de ſta. ho. querit̉ So. nō dr̄ equū niſi ſit equitas ſcripta. Et ſic no. ar. ad cōpromiſſa facta de iure ⁊ equitate nā īcelligūtur