carium ſicut inchoanda impetrandaqꝫ eſt eſt ꝑ orōnes deuotas ⁊ moꝝ correctioneꝫ ſic in eiꝰ reformatione a ſūmo vſqꝫ deorſuꝫ ꝑ oēm ſuorum membrorum principaliuꝫ vel non principalium iuncturam/ debet cum facta fuerit ſtudiū vehementiſſimū et ꝯtinuū adhiberi/ ne iuſto dei iudicio deterius qͥd ꝯtingat ſi pꝰ ꝯceſſam d̓i mīaꝫ vnio nis ſalutarē recidiuatio pͥor fiat ¶ Qualia ꝟo in eccīaſtica policia veniāt reformāda. poterūt docere tā libri exꝑientie. qͣꝫ multiplices cartule iā ſuꝑ hͦ edite; ⁊ relatiōes eccleſiaſticoꝝ in ꝯcilio fide digne ¶ Deniqꝫ ſi cōtigerit forſitā generale ꝯciliū retardari ꝓpt̓ pͥncipiū vel alioꝝ in diuerẜ patrijs diuiſiones vel aliūde ſic ꝙ multi notabiles vel neq̄ant; vel noluerit cōparere nec mittere ſed differre ⁊ dn̄i cardīales vtrobiqꝫ ſētiāt ꝓbabili ꝯiectura. ꝙ tales ml̓ti ⁊ magni de vtraqꝫ ꝑte n̄ obedirēt ſue electiōi videretur expediēs in hͦ caſu ꝙ ip̄i cardinales cōparētes in ꝯcilio inuenirēt ſaltē modū tollēdi ꝑpetuitatē in hͦ ſciſmate ꝓuidendo ꝙ pꝰ deceſſum amboꝝ ꝯtēdentiū ⁊ ſi nō citiꝰ pax hr̄etur. qꝛ melius eēt ſero/ qͣꝫ nūqͣꝫ. et hͦ iuxta modū qͥ in alio ꝯcilio frācie fuit concluſus/ vt ꝑ ſuos ambaſiatores q̄reret̉ ⁊ ꝓſeq̄ret̉ apd̓ ambos ꝯtendētes ⁊ ſua collegia de nō eligendo.ſ. quēpiam in caſu mortis huiꝰ ⁊ illiꝰ/ cū ceterꝭ clauſul̓ ad hͦ oportunis ¶ Sequuntur quatu or conſideratiōes ad fulcimentū ⁊ declara tionem p̄miſſoꝝ. ¶ Conſideratio. i. Nitas eccīe ligat̉ qͣdruplici lege di uina.ſ. vel euangelica naturali ca nonica ⁊ ciuili. Quaꝝ duas extre mas regulare neceſſe eſt ꝑ pͥma/ ẜm epieam.i. bonā eqͥtatē. Hoc itaqꝫ ex traditioni bus earundē legū vltimaꝝ ꝯuincit̉ quarū annotationes aliqͣs ꝓ minꝰ eruditis ⁊ lr̄atis placet adducere. ¶ Prima annotatio Non debet rep̄henſibile iudicari. ſi ẜm varietatē tēpoꝝ ſtatuta qn̄qꝫ variant̉ hūana. p̄ſertim cū vrgens neceſſitas vel euidēs vtilitas id expoſcit: qm̄ ipſe deus ex his q̄ in veteri teſtamento ſtatuerat nōnulla mutauit in nouo. Hec Innocētius tertius in cōcilio generali ⁊ habet̉ in decretali. Non debet de cōſanguinitate ⁊ affinitate in anti quis. ¶ Secunda annotatio. ¶ Quoniā nulla iuris ſanctio qͣꝫtumcūqꝫ ꝑpenſo digeſta cōſilio ad hūane nature va rietatem/ ⁊ machinationes eiꝰ inopinabiles ſufficit nec ad deciſionē lucidā ſue nodoſe ambiguitatis attingit. eo p̄ẜtim ꝙ nihil adeo certū clarumqꝫ ſtatuit̉ qͥn ex cauemergentibꝰ/ qͥbus iura iā p̄dicta mederi n̄ pn̄t in dubiū reuocet̉ ⁊c̄. Hec Ioh̓. xxij. in ꝓhemio clemētꝭ ¶ Tertia annotatio. ¶ Nō pn̄t oēs caſus ſeu iuris articuli legibus cōprehēdi. ſed cū aliqͦ caſu ſnīa legum manifeſta eſt. is qͥ iuriſdictioni p̄eſt ad ſil̓ia ꝓcedere atqꝫ ius ita dicere debet. Hec hn̄t̉ in. l. non poſſunt. ff. de legibus. Quarta annotatio. ¶ Certū eſt ꝙ is cōmittit in legem. qͥ legis verba cōplectens/ cōtra legis nitit̉ volūtatem. hͦ hētur in regula iuris. Certū in. vi. Cōtra facit qui id facit qd̓ lex ꝓhibet. In fraudē legis facit. qͥ ſaluis verb̓ legis ſnīaꝫ eius circūuenit. Hec hn̄tur in. l. cōtra legē ff. de legibꝰ. ¶ Quinta annotatio. ¶ Nullua iuris rō aut eqͥtatis benignitaſ patit̉ vt q̄ ſalubriter ꝓ vtilitate hoīm intro ducunt̉ ea nos interp̄tatione duriore contra ipſorū cōmoda perducamus ad ſeueritatem. Hec habētur in. l. Nulla. ff. de legibus. Cum quo concordat regula iuris canonici in vi. Quod ob gratiā alicuiꝰ conce ditur non eſt in eius diſpendiū retorquendum. Item ip̄e leges cupiūt vt iure regan tur. Item ait ſcipio naſica. Conſul dū iuris ordinem ſeqͥtur id agit vt cum legibus ſuis romanū corruat imꝑiū. Ideo iuris or do eſt in caſu vt ſcilicet iuris ordo non ſeruetur. ¶ Secunda Conſideratio Nitas eccīe ad vnū certū chriſti vivocariū/ neqͥt mō ꝓcurari cōmode ſine recurſu ad epienā ſeu bonā eqͥ tatē: q̄ interp̄tatur litterā iuriū poſitiuorū/ ẜm intentionem legiſlatoꝝ: radicatā in legibus eternis ac īmutabilibus diuine legꝭ per quam legum cōditores iuſta decernūt atqꝫ ẜm dictamen legis naturalis. Hic au tem ꝓceſſus antonomatice ⁊ ſumme iudicādus erit iuridicus ſi innitet̉ legibꝰ ⁊ iuri bus ⁊ canonibus ꝓprio ⁊ vero nomine ſic vocādis. ¶ Ueritas conſiderationis legitur clariſſime in libro exꝑientie/ ꝑ prudentes ⁊ circūſpectos/ nec ꝓteruos. nec male affectatos. dū conſiderāt materiā preſentis ſciſmatis cum circūſtantijs omībus/ qͣles nunqͣꝫ viſe ſunt cōcurriſſe in aliqͦ caſu lege poſitiua memorato. Quid igit̉ mirandūſi nō hēatur in eiſdem traditionibꝰ poſiti
