¶ De conceptibus (6O originis ꝙ ſeruili neceſſitate nequeūt ab aīma ꝓcedere qͣꝫuis alique neceſſario forment̉ vt prime cōplacētie. cōſequētes pri mas apprehēſiones. que nō habent laudem ⁊ vituperiū ſicut nec formalē arbitrij libertatē. ¶ Conceptōes affectiue rationales et intellectuales vt rationales ſunt ⁊ intellectuales differūt in nobilitate ⁊ libertate a brutalibꝰ q̄ ſeruiles ſunt impetꝰ conſequētes obiectales. Nō ſic ille proce dunt ſed a libertate volūtatis/ nō qualicū qꝫ ſed arbitrij libertate. que poteſt agere ⁊ nō agere. aut in ſuſpenſo ſe tenere poſt pn̄ tationē obiecti. quāuis hec cōditio nō ſit de libertate volūtatis ſimplicit̓ ſed ex imꝑfectōe ꝯſurgit in actibꝰ ſuis. qui poſſunt eſſe ⁊ nō eſſe. propterea libertas arbitrij/ n̄ ponit̉ in deo ad intra. ſed bn̄ ad extra. Fit autē ſuſpēſio vel negatiue nihil volendovel poſitiue/ ſe ad alia diuertendo. vel ẜm aliquos. ꝑ actū exꝑimentalē mediū inter velle ⁊ nolle. ¶ Conceptōes affectiue duos habent ſinus vel vetriculos in vtero ra tōnalis anime. qͥ nomināt̉ a philoſophis ⁊ theologis cōcupiſcibilis ⁊ iraſcibilis vn de gignūtur ⁊ prodeūt om̄es aīme paſſiones. circa quas ſunt virtutes. ſub temꝑan tia ⁊ fortitudinē cōſtitute. dū per prudētie directōem fiant cōformes recte ratōi que regula eſt agibiliū humanorū. ¶ Conceptiōes affectiue/ pn̄t circa rem eādem diuerſificari/ et circa diuerſas vniri virtute ratōnalis anime/ ſicut in cognitiua ſic et in affectiua/ nec in iſtis eſt mendaciū. De terminatio autē volūtatis ad primū velle nō fit niſi a ſeipſa ꝑ formale illud velle. ſicut determīatō diuine volūtatis ad extra reſpicit determinatōnē in effectu. propte rea ſi futurus ſit effectus dicit̉ determina te ꝙ erit ſed nō de poſſibili. quin ſemꝑ an te poſitōem fieri nō poſſit ¶ Conceptiones affectiue vehementiores ſunt ⁊ effica ciores ceteris paribus qͣꝫ cognitiue/ īmo ſine eis languidi ſunt cōceptus cognitiui velut inertes ⁊ mortui. Et id̓o nobiliores dici debent. ſicut ⁊ voluntas in homīs re gno principat̉/ propterea lex et prophete pendēt ex dilectiōe ſeu charitate. de corde puro. et conſcīa bona ⁊ fide non ficta. Sequitur octaua et vltima partitio appropriata cōceptibꝰ mentis ẜm cognitōem practicam. VOnceptus homīs vt homo eſt. di ¶ citur proprie de cōceptu mentali cognitiuo. licꝫ ad affectū extenda tur ¶ Oonceptus cognitiuus ſimplex eſt actus entis. et verbū eiꝰ naturaliter repn̄tans obiectū ⁊ nomīe eius declarās obiectum ip̄m. Sic inueſtigauit auguſtinꝰ ꝑ verbū ſeu cōceptū ītelligētie noſtre verbu in diuina trinitate. hoc verbū nō eſt alicu ius idiomatis. ſed ſimile apud om̄es. nec in ipſo cadit eqͥuocatio qualiſcūqꝫ ¶ Cō ceptus interiores in vtero mentis natura liter ſignificātes. nō ſuffeciſſent pro ſtatu nature deſtitute ad cōſecutōem ſentētiaꝝ philoſophicaliū ſi nō fuiſſent inuēta nomina ad placitū ſignificātia vnde Grāma tica Logica Rhetorica ſumpſerūt initiū proceſſit inde diſtinctio de intentōibꝰ pri mis. ⁊ ſcd̓is in anima. Dicūtur enī conce ptus eſſe intentōes. quaſi intus tentōes. Intentio ſecūda dicit̉ que rep̄ſentat cōce ptus vt genus. ⁊ ſpecies/ ⁊ noīa cōceptuum. ¶ Conceptus mentales ab exordio habiti ſunt. nō per ſolā obiectorū apprehenſionē naturalē ſed etiā ꝑ ſuꝑnaturalē infuſionē ex quibꝰ potuerūt formari varij cōceptus cōplexi interius ⁊ hinc exterius noīa ad placitu ſignificātia inſtitui ꝓpter ciuilē inter hoīes cōicationē in amore fūdatā. ¶ Conceptus vero taliū noīm ſunt naturales/ nec rep̄ſentant ad placitū. niſi ꝑ diſcurſum. qͣꝫuis imꝑceptibilē quia dū ꝑcipitur vox extra meminit intellectꝰ. ad quid ſignificandū fuerit impoſita de quo conceptū nouū formanit. Cōfirmat hoc verbū textus geneſis. de adā qui vocauit res adductas/ nominibꝰ ſuis ¶ Conceptꝰ metaphyſicales preceſſerūt via naturalis cognitiōis vel adqͥſitōnis cōceptus grāmaticales vel logicales. licet econuerſo ſit via diſcipline ſeu cōmunis deductōnis: Eſt autē proceſſus naturalis adqͥſitōnis in pͥmis inuētoribꝰ. quia prīo per ſenſus acceperūt accn̄tia cum ſubiectis ſecum in uolutis/ ſecūdo abſtraxerūt quidditates rerū/ ab hic et nūc/ et denudauerūt ab acci dētibꝰ ſubſtātias. tertio impoſuerūt apd̓ ſemetipſos verba mentalia. que quiddita tes huiuſmōi rep̄ſentarent. Et ita fuit in eis logica quedā mentalis priuſqͣꝫ vocal̓. aut ſcripta. īmo ⁊ grāmatica prius ita cōpoſita eſt. que minꝰ aſpicit res. qͣꝫ logica. quia fundat ſe et ſuos modos ſignificādi