Seite
Prologus. meo poncre qͣꝫ quotidie noui aliquid ſcriptitantem inui­doꝝ inſaniā ꝓuocare. Itē alius ꝓlogus in eūdem. Dachim filius ioſie cuiꝰ terciodecimo an­no ꝓphetare orſus eſt Hieremias: ſub qͦ ⁊ Olda mulier ꝓphetauit: ipſe eſt ꝗ alio no mine appellatur Eliachim: ⁊ regnauit ſuꝑ tribū Iuda ⁊ hieruſalē annis vndecim. Cui ſucceſſit in regnū filiꝰ Ioachim cognomēto Ieconias: ꝗ tercio mē ſe regni eius die decima captus a ducibꝰ Nabuchodo noſor ductꝰ eſt in babylonē: ⁊ ī loco eiꝰ cōſtitutꝰ eſt Se dechias filius Ioſie patruus eius cuiꝰ anno vndecimo hieruſalē capta atqꝫ ſubuerſa eſt. Nemo igit̉ putet eun dem in Danielis principio Ioachin qui in Ezechielis ex ordio ioachim ſcribit̉. Iſte extremā ſyllabā chim habet ille chin. ⁊ ob hāc cām in euāgelio ẜm Matheū vna vi detur deeſſe generatio. qꝛ ſcd̓a teſſcredecas ī ioachim de ſinit filiū Ioſie. ⁊ tercia īcipit a Ioachin a filio Ioachim Quod ignorās porphirius calūniā inſtruit eccleſie: ſuā oſtendens imperitiā: dum euāgeliſtā Matheū arguere nititur falſitatis. Quodqꝫ traditū ſcribitur ioachim mō ſtrat non aduerſariorum fortitudinis fuiſſe victoriā: ſed domini voluntatis. Incipit argumentum in eundem. Ieremias anathotites: qui eſt viculus tri­bus a hieroſolymis diſtans milibus apud taphnas in egypto apopulo lapidibꝰ obrū tus occubuit. Iacet vero in eo loco ſepultꝰ quo dudū Pharao rex habitauerat. Et quoniā poſtu­latione ſua defugatis ab eodē loco ſerpētibꝰ egyptios a tactu aſpidū facit eſſe ſecuros: magna eū ibi religiōe egy Explicit argumentum. ptij venerātur. Poſtilla fratris Nicolai de lyra ſuper Hieremiam incipit feliciter: adiunctis additionibus domini Pauli epiſcopi Burgen̄. ⁊ replicis Mathie doring ordinis minorum. Rophetam in gentibus dedi te. Verbū propoſitum ſcribit̉ Hiere.i. cap̄. ⁊ dictū fuit ſibi a dn̄o: in quo poſ ſunt notari quatuor cauſe huiꝰ libri hieremie quē ha­bemus p̄ manibꝰ exponendū: videlicet cauſa efficiēs materialis: formalis: ⁊ finalis. Cauſa vero efficiens duplex eſt. Una principalis.ſ. deus reuelās omīa in hoc libro contēta. Alia inſtrumētalis.ſ. ſctūs Hieremias: qui ſpūſctō dictante ſcripſit librū iſtū. Et hec duplex cā efficiēs notat̉ cum dicitur. Dedi te. ita ꝙ in ſuppoſito huiꝰ verbi dedi: quod eſt ⁊ ipſe deꝰ expͥmi tur cauſa efficiēs pͥncipalis. In hoc aūt ꝓ noīe te: cā efficiēs inſtrumē talis. Et de vtraqꝫ pōt accipi illud qd̓ ſcribit̉ Ezechielis. iij. Fili hoīs ſpeculatorē dedi te domui iſrael. Ad hoc em̄ ponitur ſpeculator in ex­celſo vt a longe ſpeculet̉: ⁊ q̄ viderit fideliter annunciet. ⁊ ſic fecit Hie remias: vt ſtatim videbit̉ in quodā generali: ⁊ plenius in ꝓſecutiōe li­bri. Cauſa vero materialis ⁊ formalis poſſunt notari in noīe ꝓphete. cum dicitur. Prophetā. Ad cuius intellectū ſciendū ꝙ ꝓpheta ẜm in­terp̄tatōeꝫ noīs dr̄ quaſi ꝓcul fans. qꝛ fat̉ ſeu deuūciat ea que ſunt lō ginqua a naturali cognitōe hūana. ⁊ iſta qͣꝫtum ad pn̄s ſunt in dupli­ci gradu qꝛ aliqua ſunt huiuſmodi ꝓpter ſuā emintiā reſpectu intel­lectus nr̄i: cuiuſmodi ſunt diuīa ad que ſe hꝫ intellectus noſter ſic̄ ocu lus noctue ad lucē ſolis. ij. Methaphiſice. inter iſta vero valde lōgin quū ⁊ remotū eſt a cognitione noſtra incarnatōis diuine myſteriū. ex creaturis em̄ pōt homo deuenire in cognitionē prime cauſe: q̄ deus eſt qͣꝫtum ad multas eius conditiones. ⁊ ſic philoſophi cōcluſerūt de deo plurimas concluſiones. Similiter natura humana per ſe acce pta nō excedit cognitionē noſtrā: ſꝫ vnio nature diuine ⁊ hūa­ne in ſuppoſito verbi ſup̄ modū tranſcēdit facultatē intellectus humani. myſteriū aūt iſtud denūciauit hieremias ꝓpheta inter alios valde clare. xxiij. c. dicēs. Ecce dies veniūt dicit dn̄s: ⁊ ſu ſcitabo Dauid germē iuſtū: ⁊ regnabit rex: ⁊ ſapiēs erit: ⁊ faciei iudiciū ⁊ iuſticia in terra. In diebus illis ſaluabit̉ iuda: ⁊ iſracꝭ habitabit cōfidenter. Et hoc eſt nomē qd̓ vocabunt eum domi nus iuſtus noſter. Hec eſt auctoritas que ad litterā de chriſto dicitur ẜm omnes doctores hebreos ⁊ latinos: vt plenius vid­bitur domino cōcedente. per hoc autē ꝙ dicitur. Suſcitabo d­uid germē iuſtū. exprimitur humanitas chriſti qͥ factus eſt exſe­mine dauid ẜm carnē. ad Ro. pͦ. ꝑ hoc aūt ꝙ ſubdit̉. Et hoc eſt nomen qd̓ vocabunt eū dominus iuſtus noſter. exprimitur diui nitas chriſti clarius vt mihi videt̉ qͣꝫ in alijs libris veteris teſta menti. quia vbi habemus dominus: in hebreo habetur nomen domini tetragramaton: qd̓ ẜm antiquos doctores hebreorū ſic eſt appropriatū altiſſimo creatori: vt non liceat ipſum nomē de alio dici: ꝓut plenius dicet̉ dn̄o concedēte: quādo ad locum il­lum veniemus. Et quia Hieremias ita clare chriſti myſteriū de nunciauit ꝓphetice: poteſt dici de eo quod ſcribitur Luce.i. Et tu puer propheta altiſſimi vocaberis. quia valde expreſſit alti­tudinem ſue diuinitatis. Et hec eſt materia principalis huius l­bri. Unde dicit Rab. Sal̓. ſuper. ix. cap̄. zacharie. ꝙ vniuerſi ꝓ phete non ſunt locuti niſi de diebus meſſie: qd̓ eſt intelligenduꝫ de principali intentione eorum. quia de pluribus alijs ſunt locu ti. Et ẜm hoc deus humanandus eſt ſubiectū in omnibꝰ libris prophetalibus: ſicut deus eſt humanatus in euangelijs. quia quod prophete nunciant futurum euangeliſte narrant factum. Sicut enim deus ſub ratione abſoluta eſt ſubiectum in totaſa cra ſcriptura: ſic eſt in partibus eiꝰ ſubiectum ſub rōnibus deter minatis. vt dictū fuit plenius in principio Gen̄. Alia vero ſum longinqua a cognitione humana propter ſue entitatis ⁊ verita tis deficientiam: cuiuſmodi ſunt futura cōtingentia de quibus non eſt determinata veritas apud nos: ſed eſt determīata apud deum. ⁊ de talibus eſt ꝓphetia ẜm ꝙ dicit Caſſiodorus ſuper psͣ. Prophetia eſt diuina inſpiratio: rerum euētus immobili ve ritate denuncians. De talibus vero erat deſtructio ciuitatis et templi ⁊ captiuatio populi per Nabuchodo. futura: quam hie­remias prophetice denūciat ⁊ ſcribit in hoc libro intantū ꝙ vo luerunt euꝫ propter hoc occidere: ẜm ꝙ dicitur infra. xxvi. c. Iu dicium mortis eſt viro huic: quia prophetauit aduerſus ciuita­tem iſtam. Et hec eſt materia huius libri ſecundaria ſub nomīe prophete deſignata. Cauſa etiam formalis huius libri ſub no­mine prophete deſignatur. Circa quod ſciendum ꝙ duplex eſt forma libri. ſcilicet forma tractatus ⁊ forma tractādi. Forma ve ro tractatꝰ eſt diuiſio libri per partes ⁊ capitula: de qua videbi­tur in proſecutione libri. Forma vero tractandi eſt modus agen di: qui modus eſt propheticus deſcribendo diuinas reuelatio­nes Hieremie factas: propter quod de ipſo poteſt dici illud qd̓ ſcribitur Iohannis. vi. Hic eſt vere propheta. Et dicitur vere propheta ad differentiam pſeudo prophetarum qui nō prophe tabant ex diuina inſpiratione ſicut Hieremias: ſed aliqui eorū ex propria fictione propter queſtum: ⁊ alij ex reuelatione demo­num qui ſunt mendaces: propter quod falſe erant in pluribus prophetie eorum. Cauſa finalis huius libri eſt vtilitas vniuer­ſalis eccleſie que collecta eſt ex omnibus gentibus. ⁊ hic finis notatur cum dicitur. in gentibus. id eſt advtilitatem omniu gen tium. propter quod de ipſo poteſt dici illud Eſa. xlix. Dedi teu­lucem gentium vt ſis ſalus mea vſqꝫ ad extremū terre. vt ſit ver­bum domini ad Hieremiam dicentis. Dedi te in lucem gentiuꝫ ad illuminandum eos lumine fidei ⁊ claritate morum: vt ſis ſa­lus mea vſqꝫ ad extremum terre. ⁊ hoc denunciatiue tautum. qꝛ chriſtus eſt ſalus gentiuꝫ effectiue. ẜm ꝙ dicitur psͣ. lxxiij. Ope ratus eſt ſalutem in medio terre. id eſt in hieruſalē: que eſt in me­dio climate terre habitabilis: in qua operatus eſt ſalutem hua­nam per ſuam paſſionem benedictam ⁊ reſurrectionem ⁊ aſcen ſionem in celum: vbi cum patre ⁊ ſpirituſancto viuit et regnatū ſecula ſeculorum Amen.