Hieremie.Incipit Hieremias ꝓpheta.Erbaª hie. Cap̄. j.remie prophete filijHelchieᵇ d̓ᶜ ſacerdotibus ꝗ fuer̄t ī anathotinᵇ terra bēiamin. Qd̓ᶜ factū ē verbum dn̄i ad eū in diebus ioſie: filijAmmon regis iuda in terciodecimo anno regni eius: ⁊ factuꝫ eſt indiebus Ioachim filij Ioſie regisiuda vſqꝫ ad cōſummatōem vndecimi anni ſedechie filij ioſie regisiuda vſqꝫ ad trāſmigrationeꝫ hieruſalem in menſe quinto. Etᶠ factū eſt verbū domini ad me dicēs.Priuſqͣꝫᵍ te formarē in vtero noui te: ⁊ anteqͣꝫʰ exires de vulua ſanctificaui te: ⁊ⁱ prophetā in gētibusdēdi te: ⁊ᵏ dixi. A. a. a. domīe deusecce neſcio loqui qꝛ puer ego ſumEt dixit dominus ad me. NoliᵗErba Hieremie. Liber iſte ī duas partes Cap̄. i.diuidit̉.ſ. in ꝓhemiū ⁊ tractatū. ſcd̓a incipit ibi. Etſcm̄ eſt. Prima ī duas: qꝛ pͦ ponit̉ auctoris notificatio. ſcd̓o fcā ſibi cōmiſſio. ibi. Et factū eſt. Circa primū notificatur auctor pͦ ex noīe: cū dr̄. a Verba Hieremie.ſupple ſt̓ q̄ ſequūtur ī hͦ libro. Secūdo ex gn̄e: cuꝫdicit̉. b Filijhelchie. qͥ fuit etiam ꝓph̓a: lꝫ nontā famoſus ſicuthieremias. ⁊ hocẜm regulā hebreorū q̄ dicit ꝙ qn̄in pͥncipio alicuius ꝓph̓ie exprimitur nomē pr̄isipſiꝰ ꝓph̓e: intelligēdū eſt ꝙ ⁊ pr̄fuit propheta.De ſacerdotibus qͥ ⁊c̄. ex qͦ pꝫdigͥtas ſui generqꝛ tribꝰ ſacerdotal̓ cōmixta fuittribui regie ꝓpt̓ſui digͥtatē. Tercio ex loco: cū d̓r.d In terra bēiamin. Dic̄ em̄ hieronimꝰ in ꝓlogohuiꝰ libri: ꝙ anathot eſt vicus tribus milibꝰ diſtāſa hieruſalē in ſorte beniamin ſitꝰ.Quarto notificat̉ ex tꝑe: cū d̓r. e Qd̓ factū eſt ꝟbū dn̄i ⁊c̄.Et ſciēdū ꝙ iſtud ꝙ nō eſt ꝓnomē: ſꝫ ꝯiūctio: ⁊ ponit̉ ꝓ qꝛ. ⁊ refert̉ ad id qd̓ d̓r ī pͥncipio. Uerba hieremie ⁊c̄. Et ad on̄dedū ꝙhec verba ꝓcedebāt ex ſpū diuino: d̓r. e Qd̓ factū. ⁊c̄. i. qꝛfactū eſt ꝟbū dn̄i ad eū in diebꝰ ioſie. ⁊c̄. Tacēt̉ h̓ duo reges q̄rū tꝑibus ꝓph̓auit.ſ. Ioachaꝫ ⁊ iechonias filiꝰ Ioachim: eoꝙ qͥlibet eoꝝ regnauit tm̄ tribꝰ mēſibꝰ: ⁊ ſic tp̄s eoꝝ cōputaturſub alijs regibꝰ vſqꝫ ad trāſmigͣtōem hieruſalē.i. captiuitatemppl̓i eiꝰ: ciuitate deſtructa ꝑ Nabuchod̓. in mēſe qͥnto. Contrariū videt̉ infra. xxxix. c. vbi d̓r. Mēſe qͣrto qͥnta die mēſis aꝑtaeſt ciuitas. ⁊c̄. Dicendū ꝙ mēſe qͣrto fuit capta a Babylonijsvt ibi d̓r: ſꝫ ciuitas nō fuit deſtructa nec ppl̓s in babylonē ductꝰdonec ſuꝑ hͦ audiret̉ volūtas Nabuchod̓. exiſtētis tūc in antiochia ꝑ nūcios ad hoc miſſos qͥ redierūt mēſe qͥnto. vt hic dicit̉.f Et factū eſt. Hic ꝯn̄r deſcribit̉ cōmiſſio fcā hieremie de actuꝓphetādi: cū d̓r ei a dn̄o. g Priuſqͣꝫ te formarē in vtero noui te. noticia p̄deſtīatōis q̄ eſt ab eterno. h An̄qͣꝫ exires devulua ſctīficaui te. purgādo ab originali in vtero mr̄is ꝑ gr̄amſctīficantē. i Et ꝓph̓am in gentibꝰ dedi te. nūc tibi officiūꝓphetādi imponēdo: ⁊ qꝛ officiū eſt magnū. iō ſubdit̉ excuſatio hieremie. k Et dixi: a a a dn̄e d̓s. ⁊ dicūt aliqͥ expoſitores ꝙ h̓ ter ponit̉ a: qꝛ hieremias ſe excuſat a tāto officio ꝓptertriplicē defectū.ſ. etatis. ſciētie. et eloquētie. qꝛ adhuc erat iuuenis. ſꝫ hͦ expoſitio ꝓcedit ex īgͦrantia hebraici ẜmōis: vbi ponitur hic vna dictio: ⁊ d̓r aba. cōpoſita ex tribus lr̄is.ſ. aleph he ⁊he: qꝛ bis ponit̉ hͦ lr̄a he: ⁊ hͦ dictio ſic ſonat. a. a. a. lr̄a em̄ he aliquādo ſonat in hebreo ſic̄ a in latino. ⁊ eſt dicta dictio interiectio dolētis vel admirātis. ſꝫ qꝛ d̓s pōt ſupplere oēm defectumiō ſubdit̉. lNoli dicere puer ſū ⁊c̄. q. d. potēs ſuꝫ oēm defectū tuū ſupplere: ⁊ te ab oppugnatōibꝰ eoꝝ qͦs tu formidas ꝓtegere. Sciebat em̄ Hieremias ꝙ ꝓphete qͥ an̄ eū fuerāt ꝑſecutōes vſqꝫ ad mortē ſuſtinuerāt: maxīe tꝑe manaſſę regis. vt hr̄iiij Regꝭ. Et ſubdit̉ iniūctio officij: cū d̓r. m Et miſit dn̄smanū ſuā ⁊ teti. os meū. vidit em̄ imaginaria viſionē qͣſi ſil̓itudinē hoīs deū rep̄ſentātis: os hieremie manu ſua tāgētis: ⁊ iudicere quia puer ſum: quoniā adomīa que mittā te ibis: ⁊ vniuerſaquecūqꝫ mādauero tibo: loquerisNe timeas a facie eoꝝ: qꝛ tecumego ſum vt eruā te dicit dn̄s. Etⁱmiſit dn̄s manū ſuam ⁊ tetigit osmeū: ⁊ dixit ad me. Ecceⁿ d̓di verba mea in ore tuo ⁊ᵇ ecce cōſtitui tehodie ſuper gentes ⁊ ſuper regnavt euellas ⁊ deſtruasᵖ ⁊ diſꝑdas⁊ⁿ diſſipes ⁊ edificesª ⁊ plantes.Etᵗ factū eſt ꝟbū dn̄i ad me dicēs.Quidᵘ tu vides hicremia? Et dixi. Virgāˣ vigilantē ego video. ⁊dixit dn̄s ad me. Beneʸ vidiſti: qꝛvigilabo ego ſuper verbo meo vtfaciā illud. Etᶻ factū eſt verbū domini ſcd̓o ad me dicēs. Quidª tuvides. Et dixi. Ollamᵇ ſuccenſaꝫego video: ⁊ faciem eius aᶜ facie aquilonis. Et dixit dominꝰ ad me.tellexit ꝙͣ per hoc deſignabatur collatio doni ꝓphetie ſibi a deo. ideoſubdit̉. n Ecce dedi ꝟba mea. ⁊c̄. ⁊ qꝛ Hieremias nō ſolū ꝓphetauit ꝯͣ regnū iude: ſꝫ etiā ꝯͣ plura alia: vt videbit̉ infra. iō ſequitur.o Ecce ꝯſtitui. ⁊c̄. vt euellas.i. euellēdo denūcies trāſferēdos īde habitatores. p Et deſtruas. qͣꝫtū ad occidēdos. q Et diſꝑdasqͣꝫtū ad fugiētes per diuerſas vias. r Etdiſſipes. qͣꝫtū ad moriētes in fuga vel captiuitate. s Et edifices⁊ plātes.i. denūcies iudeos reedificandos etplantādos in terra ſua.qd̓ impletū fuit tꝑe ſyriqui dedit ppl̓o licētiā redeundi in terrā ſuā ⁊ reedificandi tēplū: ⁊ tꝑearthaxerſis q̄ dedit licētiā Neemie reedificādiciuitatē hieruſalē. vt hr̄pͦ Eſdre. i. ⁊ Neemie.i.Et factū eſt. Finito ꝓhemio hic incipit tractatus. Circa que ſcienduꝫꝙ lꝫ pͥncipalis materiahuiꝰ libri ſit myſteriū ipſius xp̄i. vt. sͣ. dictū eſt.tn̄ hieremias multo diffuſius ſcribit futurā ciuitatis ⁊ tēpli deſtructōꝫ.propt̓ qd̓ meliꝰ pōt accipi diuiſio libri ẜm iſtammateriā. ⁊ ẜm hͦ lib̓ iſtein duas partes diuidit̉qꝛ pͦ hieremias hāc deſtructōem futurā denūciat. ſcd̓o ipſam factā d̓plorat in trenis qͥ nō eſt liber diſtinctꝰ ab iſto. vt pꝫ ꝑ hieronimū in ꝓlogo galeato: qͥ ꝓlogus ponit̉ in pͥncipio libri regū. Prima in duas:qꝛ pͦ futurā deſtructōem denūciat. ſcd̓o dicta epilogat. cap̄. lij. Primaadhuc in duas. qꝛ pͦ p̄nūciat̉ deſtructio iudeoꝝ. ſcd̓o aduerſarioꝝ ſuoꝝcap̄. xlvi. Prima adhuc in duas: qꝛ pͦ denūciat̉ dicta deſtructio ꝓphetice. ſecūdo hyſtorice. cap̄. xxxix. Prima adhuc in duas. qꝛ pͦ on̄dit̉ deſtructio ciuitatis futura. ſcd̓o ſubdit̉ huiꝰ deſtructōis cā. cap̄. ſequēti.Prima adhuc in duas. qꝛ pͦ ponit̉ dicta on̄ſio. ſcd̓o ꝓphete ꝯfortatio.ibi. Tu gͦ. Oſtēſio ꝟo deſtructōis future fuit duplici viſione. ſcd̓a ponit̉ ibi. Et factū eſt. Prima ponit̉ cū dicit̉. v Quid tu vides hieremia. nō q̄rit dn̄s ex igͦrantia: ſꝫ vt ex eiꝰ rn̄ſiōe cōueniētiꝰ eū inſtruat defutura deſtructiōe ciuitatꝭ. iō ꝯn̄ter ponit̉ ꝓphetern̄ſio. x Uirgāvigilātē ego video. aliqͥ exponūt. Uirgā vigilātē.i. vigilātiū.ſ. latronūqui vigilāt de nocte qn̄ alij dormiūt ad faciēdū furta: ⁊ habēt aliqn̄ virgam logā in extremitate vncinū ferreū hn̄tē: cū qͣ extrahūt veſtes vl̓ alias res de domibꝰ ꝑ feneſtras. ⁊ ꝑ hͦ vt dicūt deſignabat̉ futura ſpoliatio ciuitatꝭ ꝑ chaldeos. Sꝫ iſtud dictū ꝓceſſit ex igͦrātia hebraici ẜmonis q̄ ſic hꝫ hic. Baculū amigdalinū video. ⁊ dicit baculū ad deſignādū ꝑcuſſiōꝫ ciuitatꝭ futurā. amigdalinū: ad deſignādū huiꝰ ꝑcuſſionis acceleratōem: eo ꝙ int̓ alias arbores amigdalꝰ multū accelerat emittere flores. ⁊ iō cū ſubdit̉. y Bene vidiſti: qꝛ vigilabo ego. ⁊cͣ.In hebreo hr̄. Quia feſtīabo ego. ⁊ eadē ſnīa eſt in lr̄a nr̄a: cū d̓r. Uirgam vigilātē. ⁊ poſtea. Uigilabo ego. ꝑ vigilātiā em̄ intelligit̉ feſtinatio: eo mō loquēdi qͦ cōiter dr̄ de hoīe multu feſtināte ad aliqͥd obtinēdū ꝙ vigilat ſuꝑ illud. ſacra ſcpͥtura em̄ nō ſemꝑ trāſfert̉ de ꝟbo ad ꝟbū: ſꝫ aliqn̄ accipiēdo ſenſuꝫ ex ſenſu. z Et factū eſt. Hic ponit̉ ſecunda viſio: cū d̓r. a Quid tu vides. exponat̉ vt. sͣ. b Ollaꝫſuccēſam ego video. nō eſt intelligēdū ꝙ viderit imaginaria viſione ollam plenā igne ardēte: vt aliqͥ imaginātur. ſꝫ videbat ollā bullientē. ⁊hͦ mō cōi ꝟbo d̓r olla ſuccēſa qn̄ fortit̉ bullit. vn̄ in heb̓. hr̄. Ollā bulliētem ego video et facies eiꝰ.i. ebullitōes eiꝰ q̄ apparēt ī ſuꝑficie olle bullientis. In hebreo em̄ facies pōit̉ in plurali. c A facie aqͥlonis.i.a parte aqͥlonis. olla em̄ poſita ad ignē qn̄ bullit eiꝰ ebullitōes īcipiūta parte ignis et flectūt̉ ad partē oppoſita. et ꝑ hͦ ſignificabat̉ ꝙ chaldei ciuitatē incenſuri venirēt a parte aqͥlonis. et iō ſequitur exponendo