Liber. Incipit ꝓlogus in Ezechie­lem prophetam. ꝯechielª ꝓpheta cūᵗ ioachim rege iuda ca­e ptiuus ductus eſt in ba bylonē ibiqꝫ his cuꝫ eo captiui fuerāt ꝓphetauit penitētibusᶜ ad hieremie vaticiniū ſe vltro ab aduerſarijs tradidiſſent: cūᵈ vide rent adhuc vrbē hieroſolimā ſta­re quāᵉ ille caſurā eſſe predixerat. Triceſimo auteꝫ etatis ſue āno captiuitatis ꝗnto exorſusˢ eſt adᵍ concaptiuos loqui. Etʰ eodem tēꝑe licetⁱ poſterior hicᵏ in chal­dea: hieremias in iudea ꝓpheta­uerūt. Sermo eiꝰ nec ſatis diſer­tus nec admodūˡ ruſticus eſt: ſed ex vtroqꝫ medio tēꝑatus. Sacer Incipit expoſitio ꝓlogi in librum Ezechielis prophete. zechiel ꝓpheta ⁊cͣ. Iſte ꝓlogus diuidit̉ in qͥnqꝫ ꝑticulas In pͥma oſtendit̉ quibus ꝓphetia hec tradit̉: vel qͥbus pheta in iſto libro loquit̉: ibi. Ezechiel ꝓph̓a ⁊cͣ. In ſecu­da deſcribūtur ꝓphetie tp̄s locus: loquēdi modus. pus aūt deſcribit̉ tripli citer: pͥmo etatem pro phete: ibi. Triceſimo au teꝫ etatis ſue āno. ſecū do captiuitatem: ibi. Et captiuitatis qͥnto. tertio qꝛ ꝓphetauit ſi­mul tꝑe cum hieremia: vn̄ dicit̉ hic. Et eodem tꝑe ⁊cͣ. Locꝰ tangit̉ dicitur. In chaldea ⁊cͣ. Modus loquēdi dr̄ Sermo eius nec ſatis diſertꝰ ⁊cͣ. In tertia te cōmēdat̉ a dignitate a ẜmonis ꝓfundita te. Dignitas notat̉ cuꝫ dicitur. Sacerdos ⁊cͣ. Sermonis ꝓfunditas notatur: ibi. Principia volumīs ⁊c̄. In qͣrta te inſinuat hieronimuſ qͣre trāſtulit librū iſtum ſcꝫ ꝓpter varietatē trāſ lationum a veritate he braica diſcrepātiuꝫ: ibi Sed vulgata eiꝰ edi­tio ⁊c̄. In qͥnta inuitat paulaꝫ eſtochium: vt tranſlationē iſtam legāt docēs qualiter ſubſannātes emulos cōfun­dant: ibi. Legite igit̉ hūc librū ⁊cͣ. His viſis littere inſiſtamus. b ioachim rege iuda. iiij. Reg. xxiiij. Trauſtulit quoqꝫ ioachim in babylonē ⁊cͣ. ibidē p̄ponit̉ de ceteris captiuis de hierl̓m trāſlati ſunt in babylonē. c Penitētibus ad hieremie vaticiniū.i. ꝓ­phetiaꝫ dicētis hieremie. i. Ueniant ponēt vnuſqͥſqꝫ ſolium ſuū in introitu portarū hierl̓m ⁊cͣ. Item. xxi. Poſui faciē mea ſuꝑ ciuitateꝫ hāc in malū in bonū ait dn̄s. In manu regis babylonis dabit̉ exuret igni. Et p̄ponit̉ ibidē qui habitauerit in vrbe hac moriet̉ gladio fame peſte. aūt fugerit ad chaldeos obſident vos viuet Idē. xxxviij. a. Quicūqꝫ māſerit in ciuitate hac moriet̉ gladio fame peſte: aūt ꝓfugerit ad chaldeos viuet: ſequit̉. Tradēdo tradet̉ ci uitas hec in manꝰ exercitus regis babylonis ⁊cͣ. Propter hmōi pro phetias territus ioachim rex iuda tradidit ſe ſuos regi babylonis oppugnāti hierl̓m: ipſe trāſtulit eos in babylonē: ſicut legit̉. iiij. Re gum. xxiiij. qꝛ rex babylonis tūc deſtruxit hierl̓m: ſed cōſtituit ibi regē ſedechiā. Penitebāt iſti ad hieremie vaticiniū ſe vltro aduer ſarijs tradidiſſent: rege ioachim. d Cum viderēt adhuc vrbeꝫ hieroſolimā ſtare: ſedechia regnāte. e Quā ille caſuram eſſe p̄di xerat: vt ſupradictū eſt: tn̄ tota ꝓphetia eius verificata eſt ſicut pa tet. iiij. Reg. xxiij. Iſti erāt iudei de quibꝰ dicebat ſedechias hieremie xxxviij. Sollicitꝰ ſum ꝓpter iudeos trāſfugerunt ad chaldeos: ne forte tradar in manꝰ eorū illudant mihi. f Exorſus eſt.i. ince­pit. In p̄cedenti ꝓlogo in hieremiā inuenies: vn̄ dicit̉ exorſus. g Ad cōcaptiuos loqui.i. ꝓhpetare captiuis: ſicut patet in pͥnci­pio libri vbi dicit̉: eſſem in medio captiuorū ⁊cͣ. h Et eodē tē­pore ⁊cͣ. ꝓphetauerūt. ipſe hieremias.i. cōtēporanei fuerūt in pro­phetando ſicut de ſcolari fuit pariſius in ſcolis quadraginta an­nos de alio ſcolari tm̄ tres ānos eo ſtuduit dicit̉ ſunt ꝯtē­poranei in ſtudio: qꝛ in toto ſed qꝛ in aliqua ꝑte tꝑis cōueniūt. i Licet poſterior. Ecce ſucceſſio ꝙͣtum ad ꝓphetie exordium. k Hic in chaldea: hieremias in iudea. ecce varietas locorū xxv. hie­remie inuenies quot ānis p̄ceſſit hieremias in ꝓphetia l Admo dum.i. valde. m Principia volumīs.ſ. pͥmū capl̓m. n Et fi. nem.ſ. vltima nouē capl̓a: vide gloſam poſitā ſupra circa pͥncipium p̄cedētis ꝓlogi. o Sed vulgata eius editio.i. trāſlatio q̄f fuit inuenta hieroſolomīs cuius auctor ignorat̉ p Non multū. tn̄ in aliquibꝰ. q Diſtat ab he i. ab hebraica veritate: ſolum iſta dos ipſe fuit ſic̄ hieremias. prin cipiaᵐ voluminis: ⁊ⁿ finē magnis habens obſcuritatibus inuoluta. C Sedᵇ vulgata eius editio nonʸ multū diſtatq ab hebraico. Un̄ ſatis miror ꝗd cauſe extiterit: vt ſi eoſdē in vniuerſis libris habemꝰ interp̄tes inᵈ alijs eadē: in alijs di uerſa tranſtulerint. Legite igit̉ et hūc iuxta trāſlationē nr̄aꝫ: qm̄ cola ſcriptꝰ ⁊ᵘ comata manifeſta ( tiorē legētibꝰ ſenſum tribuit. Si aūt amiciˣ mei hūc ſubſannaue rintʸ diciteᶻ eis nemo eos com pellat vt ſcribāt. Sꝫª vereor neᶠ illud eis eueniatᵉ qd̓ᵈ grece ſigni ficātius dicit̉ vtᵉ vocent̉ fagolido ri hocᵍ eſt māducātesᶠ ſenecias. Explicit prologus. tranſlatio diſtat: ſed etiā alie que ſibiinuiceꝫ aduerſant̉: vn̄ mit ratur hieronimus dicēs. r Unde ſatis miror ⁊cͣ. eadē ba bet hebraica veritas. s In alijs diuerſa. ab hebraica ve­ritate t Per cola. i. maiores orōnis deciſiōes vl̓ clauſu las: vt Eſaie. i. Dereliquerūt dn̄m: blaſphemauerūt ſanctū iſtr abalienati ſunt retrorſum. Et comata.i. minores deciſto­nes quaꝝ ſingu le clauſule paruꝫ valēt ſe: ſꝫ om­nes ſiml̓ collecte integruꝫ ſenſum reddūt: vt Eſaie i. Ue genti pecca trici: ppl̓o graui iniqͥtate: ſemī ne qua filijs ſcelera tis. In prologo ſuꝑ eſaiā inueni es plenius co­lis comatibus Amici mei. id eſt inimici: ironia eſt: que eſt ſentē­tia ꝓnūciationi cōtrariū habens intellectū. y Subſanna­uerint. ſubſanna re eſt rugato tracto ſeu diſtor­to naſo irridere. vide in opuſculo de expoſitione vocabulorū byblie. Dicite eis nemo eos cōpel. vt ſcrib.i. vt aliqͣ ſcripta faciāt ſicut vos me cogitis ad ſcribendū: ita cōtempti cōfundētur: vel ẜm aliaꝫ litterā. Dicite eis nemo eos cōpellat vt ſcripta mea legāt: iſta littera magis videt̉ cōcordare ſequētibus: vnde dicit. a Sed vereor ⁊cͣ. qͣſi diceret. nemo eos cōpel lit ad legendū ſcripta mea ita ſubſannāt. Sꝫ vereor.i. timeo b Ne illud eis. ſpōte legētibus. c Eueniat.i. contingat. d Quod grece ſignificatius dicit̉. in deteſtationē talium qͣꝫ la tine: qꝛ apud grecos verbū eſt vſitatū maxime deteſtationis expreſſiuū. Uel ſignificātius.i. valde fignificatiue: qꝛ maximaꝫ deteſtationem ſignat. e Vt vocent̉ fagolidori.i. maledi cta comedētes.i. incorporātes ſibi ea de quibus pͥus maledixe rint detrahēdo: quidā exponūt ſic. fagin grece: idē eſt qd̓ come dere: lidoros idē eſt qd̓ maledictū: inde fagolidori dicunt̉ detra ctores qͣſi maledicta vel maledictiōes comedētes: qꝛ nihil aliud vident̉ habere in ore nihil aliud maſticare: niſi maledictas de­tractiōes. f Hoc eſt. apud nos g Manducātes ſeneci as. qͣſi diceret nos latini vocamꝰ māducātes ſenecias apud grecos emphatice fagolidori nūcupant̉. Senecia ẜm papiam grecū eſt qd̓ latine dicit̉ belua: īmundū aīmal. hāc em̄ phiſiolo gus dicit aliqn̄ marē aliqn̄ feminā: qꝛ eſt animal īmūdum em phatice ponit̉ hic īmūdicia eſt ſenſus. g Manducan tes ſenecias.i. qd̓ vnꝰ detrahēdo euomit alius audiēdo deglū tit: ita ī hmōi īmūdicijs delectant̉ ſicut famelici delectant̉ in comedēdo. ẜm Huguitionē hec ſenecio ſeneciōis dicit̉ aliqua­tulum ſenex: inde hec ſenecia dicit̉ pilatura labioꝝ vel labiū ſenis vel illud rubeū qd̓ eſt ſub aure piſcis qd̓ diſcernit̉ vtrū ſit recens aut. dicunt̉ ergo māducātes ſenecias.i. pilaturaſ illas valde īmunde ſunt: vel ſenecias.i. labia ſicut qͥs ex indi gnatiōe ira corrodit labia ſua: vel ſenecias. id eſt illuſas pu­ſcium que nihil valēt cito putrefiūt: quas detractiōes inuti les fetide deſignant̉. Alij dicūt ſenecie dicunt̉ ſaliue deflu entes genas ſenis qͣs ſenectute retinere pōt: ſꝫ eaſ emiſ tit molares dētes canini.i. detractorij dicunt̉: qd̓ conuenti inuidis: de quorū molaribꝰ frequēs īmūdicia detractiōis emit titur. Alij dicūt ſenecia dicit̉ mus īmūdus eſt. Alij dicunt ſenecia dicit̉ quedā herba ꝓuocans appetitū.ſ. naffrutiumū