Dologuusetˣ comprehendet arator meſſorēetʸ calcator vue mittentēᶻ ſemen.Etª ſtillabunt mōtes dulcedinēⁱetᶜ omnes colleſculti erunt. Etconuertam captiuitatem populimei iſrael: etᶠ edificabūt ciuitatesdeſertas: ⁊ īhabitabunt ⁊ plantabunt vineas ⁊ bibent vinum eaꝝ⁊ faciēt hortos ⁊ comedent fructꝰeorum. Et plātabo eos ſuper humum ſuam: et non euellam eosvltra de terra ſua: quaꝫ dedi eis dicit dominus deus tuus.Explicit amos propheta.fidelium conuerſionem. ſicut patet Actuum. ij. vbi ad predicationemPetri ſtatim conuerſi ſunt tria milia: ⁊. iiij. cap̄. quinqꝫ milia.Et calcator vue.i. ꝓpinator ſacre doctrine.z Mittentē ſemen.i. faciet diſcipulos aptos ad predicāduꝫ: ſicut patet in actibus apoſtolorum in pluribus locis: ꝙ edocti ab eis predicabāt verbū dei.a Et ſtillabūt mōtes.id eſt apoſtoli ceteris p̄eminentes.b Dulcedinē. euangelice doctrine.Et omnes colles. ideſt minores doctores.d Culti erunt. cultura ſpirituſſancti ad ꝓferendum fructum in eccleſia dei. e Et cōuertā captiuitatē ppl̓i mei iſrl̓. liberādo eos de ſeruitute dyaboli. f Et edifica. ciui. ⁊c. per hec intelliguntur vniuerſi ſtatus eccleſie: per ciuitates ſtatus coniugatoꝝ in quo requiritur cōſenſus animoꝝ: vnde ⁊ ciuitas dicitur ciuiū vnitas: per vineas veroſtatus prelatoꝝ ⁊ doctorum. vnde ⁊ xp̄s dicit apoſtolis Ioh̓is. xv.Ego ſum vitis ⁊ vos palmites. ꝑ hortos vero ſtatus religioſorum:qui ſunt clauſi ſub diſciplina regulari. Iſti enim ſtatus ſunt inſtitutia temporibus apoſtoloꝝ ⁊ diſcipuloꝝ chriſti. Et perceptio vtilitatisſeu fructus conſequentis eſt cōſecutio meriti in preſenti ⁊ p̄mij in futuro: quod nobis concedat ⁊c.In capitulo. ix. vbi dicitur in poſtilla. Nunqͥd. Hic cōſequenter oſtēditur.Additio.Oſtillator in hoc loco omiſit illud exponere qd̓ dicitur in litera. Nunquid nō vt filij ethyopum vos eſtis mihi filij iſrael aitdominus. cuius ſenſus cū continuatione ad ſequentia habet̉in glo. vbi ſic dicitur. Gloriabantur iudei: qꝛ erant de ſtirpe patrū quibus locutus eſt deus: ⁊ ꝙ etiam de egypto eos eduxit: cōtra hoc quoqꝫ dicit dominus. Sicut creaui vos: ita ⁊ ethyopes: ſicut eduxi vosde egypto ita ⁊ iſtos: alios de diuerſis partibus adduxi: ergo nō ſuꝑbiatis: qꝛ equali conditione facti: equali ſententie ſubiacebunt. hecin glo. ẜm quam iſta dicūtur ad conterendum ſuperbiam eoꝝ de quaſubditur. Ecce oculi domini ſuper regnum peccans ⁊ conteram illud.Incipit ꝓlogus in abdiā ꝓpheīaꝫAcobª patriarcha habuit fratreꝫ eſau: quiᶜob ruborem corporisſui edom hebrea lingua appellatus eſt: qd̓ latine ſanguineꝰ dicit̉.Is memoratū fratre ſuū quiᵇ iſrl̓nomē acceꝑat: graui odio cōmotus interimere conatꝰ eſt. Quaºde cā oēs qui ppl̓m iſrl̓. id eſt filios pr̄iarche iacob p̄dicti eſauodium imitati perſecuti ſunt: eſau ⁊edom appellati ſūt. Et qꝛ ppl̓siſrl̓ deᵉ captiuitate chaldeoꝝ ꝑ cyrum regeꝫ ꝑſarum nutu dei reuocatꝰᶠ in hierl̓ꝫ: abᵍ alio regno graIncipit expoſitio ꝓlogi in abdiam prophetam.Acob patriarcha ⁊c. Iſte prologus diuiditur in treapartes. In prīa ponit̉ maͣ operis ſequētis.ſ. ip̄ius ꝓphete: cū d̓r. Iacob patriarcha ⁊c. ⁊ qꝛ metaphoricein perſona edom cōtra ydumeos ꝓph̓ia dirigit̉. Inſecunda ꝑte ſubditur ratio metaphore. ibi. Et qꝛppl̓us iſrael. Intertia ꝟo ꝑte ponitur notificatioipſius ꝓph̓e. ibiHebrei hunc dicunt. licet quidāincipiant ibi ꝓlogū: ſed meliusmihi videt̉: vt ineodē ꝓlogo p̄cedētibꝰ ꝯtinueturHis viſis litereinſiſtamꝰ ⁊ expouēdo ſubdiuidamus.a Iacob pr̄iarcha.i. patrū princeps. habuit em̄duodecim filiosaqͥbꝰ tribꝰ. xij.deſcenderunt.b Qui ob ruboreꝫ cor. ſui edomhebrea lingua appel. eſt. Cōtra Gen̄. xxv. Cū veniſſet eſau laſſus de agro ait. Da mihi de coctione hac rufa. qꝛ opido laſſusſum. Quāobrem vocatum eſt nomen eius edom. Rn̄deo propt̓vtrūqꝫ ſic appellatus eſt.ſ. ꝓpter ruborē pulmēti ⁊ corꝑis. Sicergo pͥmo aſſignatur noīs rō: ſecūdo ſubdit̉ fratris ꝑſecutio cuꝫd̓r. Is memoratū ⁊c. tertio tranſfert̉ ad alios ꝑſecutōnis ſil̓itudo: ibi. Qua de cā ⁊c. b Qui iſrl̓ nomen acceꝑat. ContraGen̄. xxxij. Nequaꝙͣ vocabit̉ nomē tuū iacob ſed iſrl̓. Diuātante odio habitus fuerat: ſicut patet Gen̄. xxvij. vbi dicit eſa.Ueniēt dies luctꝰ patris mei: ⁊ occidā iacob fratrē meuꝫ. Rn̄ſiopoſſet dici ꝙ iſrl̓ eſt genitiui caſus ⁊ interp̄tat̉ vir vidēs deū: ⁊ꝙ frater ipſiꝰ eſau nomē acceꝑat iacob: qd̓ interp̄tat̉ luctator vl̓ſupplantator ⁊ iſtud nomē recte eſt videntiū deū qͥ diuiuo intuitu īpugnāt vicia ⁊ ſupplantāt. Vel pōt dici ꝙ acceꝑat in diſpoſitione diuina. Planiꝰ ⁊ veriꝰ vt credo pōt diei ꝙ ad literā iaꝫiſrael vocatꝰ fuerat ſicut d̓r Gen̄. xxxij. Cū eſau venit ei obuiaꝫvt eum interficeret: ſꝫ placatꝰ muneribus ⁊ hūilitate iacob: ſicuthr̄ Gen̄. xxxiij. eū nō interfecit. c Qua de cā ⁊c. ex eo ꝙ dictū eſt ꝙ edom ꝑſecutꝰ eſt iacob infert ꝙ oēs ꝑſecutores filioꝝiacob edom appellati ſunt: ex quo relinqͥtur ꝙ cōtra oēs tales ēꝓph̓ia.ſ. cōtra ydumeos vere vel interp̄tatiue. d Et quiapopulus iſrl̓: Hic pōitur rō metaphore quare.ſ. in ꝑſona edomcōminat̉ ꝑſecutoribꝰ iſraelis. ſit aūt iſta cōminatio ꝓpter duoprimū eſt ꝑſecutio iſrael. ſecūdū eſt ſuꝑbia de victoria que notatur ibi. Qd̓ nō dei indignatione ⁊c. dicit igit̉. d Et quiappl̓s iſrael.i. due tribus. e De captiuitate chaldeoꝝ. de qͣlegitur. iiij. reg. xxv. f Reuocatꝰ. ſicut hr̄. ij. Paral̓. vlti. ⁊.i.Eſdre. i. g Ab alio regno. quocūqꝫ.ſ. grecoꝝ vel babylomorum vel ydumeoꝝ. h Ideo hoc reguū.ſ. ydumee vel alid̓qd̓cūqꝫ. i Perſecutū eſt. amos.i. eo ꝙ ꝑſecutꝰ ſit in gladiofratrē ſuū. k Populuꝫ iſrl̓. lSuꝑatū gl̓iabat̉. quaſiſuꝑaſſet ꝓpria virtute nō diuina indignatiōe. m De quoregno ⁊c. Hic oſtēditur iuſta eſſe cōminatio contra illos: ⁊ pelooſtēditur hoc ꝑ locū ab auctoritate. ibi. Memorare ⁊c. ſecūdoꝑ locū a minori. ibi. Nā reliqͣ lectione ⁊c. n In pſalmo. i.Suꝑ flumīa babylonis oº. Memorare dn̄e filioꝝ edom.i. puni eos ꝓ eo qd̓ fecerūt. p In die. reſtitutōis. q Hiētuſalem. quā īpediūt dicit glo. vel. p In die. quo euertere vorlunt. q Hierl̓m. adiuncti babylonijs: filij em̄ edom.i. ꝑ dumei impedimēto fuerūt iudeis reedificātibus hieruſale poſt reditū de babylonia. r Nam reliqua. ⁊c. Hic arguit anino