Dologuus etˣ comprehendet arator meſſorē etʸ calcator vue mittentēᶻ ſemen. Etª ſtillabunt mōtes dulcedinēⁱ etᶜ omnes colleſculti erunt. Et conuertam captiuitatem populi mei iſrael: etᶠ edificabūt ciuitates deſertas: īhabitabunt planta­bunt vineas bibent vinum eaꝝ faciēt hortos comedent fructꝰ eorum. Et plātabo eos ſuper hu mum ſuam: et non euellam eos vltra de terra ſua: quaꝫ dedi eis di cit dominus deus tuus. Explicit amos propheta. fidelium conuerſionem. ſicut patet Actuum. ij. vbi ad predicationem Petri ſtatim conuerſi ſunt tria milia:. iiij. cap̄. quinqꝫ milia. Et calcator vue.i. ꝓpinator ſacre doctrine. z Mittentē ſemen.i. faciet diſcipulos aptos ad predicāduꝫ: ſicut pa tet in actibus apoſtolorum in pluribus locis: edocti ab eis predi­cabāt verbū dei. a Et ſtillabūt mōtes. id eſt apoſtoli ceteris eminentes. b Dulcedinē. euange­lice doctrine. Et omnes colles. id eſt minores doctores. d Culti erunt. cultura ſpirituſſancti ad ꝓferendum fructum in eccle­ſia dei. e Et cōuertā captiuitatē ppl̓i mei iſrl̓. liberādo eos de ſer uitute dyaboli. f Et edifica. ciui. ⁊c. per hec intelliguntur vniuer­ſi ſtatus eccleſie: per ciuitates ſtatus coniugatoꝝ in quo requiritur ſenſus animoꝝ: vnde ciuitas dicitur ciuiū vnitas: per vineas vero ſtatus prelatoꝝ doctorum. vnde xp̄s dicit apoſtolis Ioh̓is. xv. Ego ſum vitis vos palmites. hortos vero ſtatus religioſorum: qui ſunt clauſi ſub diſciplina regulari. Iſti enim ſtatus ſunt inſtituti a temporibus apoſtoloꝝ diſcipuloꝝ chriſti. Et perceptio vtilitatis ſeu fructus conſequentis eſt cōſecutio meriti in preſenti p̄mij in futu ro: quod nobis concedat ⁊c. In capitulo. ix. vbi dicitur in poſtilla. Nunqͥd. Hic cōſequenter oſtē ditur. Additio. Oſtillator in hoc loco omiſit illud exponere qd̓ dicitur in lite­ra. Nunquid vt filij ethyopum vos eſtis mihi filij iſrael ait dominus. cuius ſenſus continuatione ad ſequentia habet̉ in glo. vbi ſic dicitur. Gloriabantur iudei: qꝛ erant de ſtirpe patrū qui bus locutus eſt deus: etiam de egypto eos eduxit: cōtra hoc quo qꝫ dicit dominus. Sicut creaui vos: ita ethyopes: ſicut eduxi vos de egypto ita iſtos: alios de diuerſis partibus adduxi: ergo ſuꝑ biatis: qꝛ equali conditione facti: equali ſententie ſubiacebunt. hec in glo. ẜm quam iſta dicūtur ad conterendum ſuperbiam eoꝝ de qua ſubditur. Ecce oculi domini ſuper regnum peccans conteram illud. Incipit ꝓlogus in abdiā pheīaꝫ Acobª patriarcha ha buit fratreꝫ eſau: quiᶜ ob ruborem corporis ſui edom hebrea lingua appella­tus eſt: qd̓ latine ſanguineꝰ dicit̉. Is memoratū fratre ſuū quiᵇ iſrl̓ nomē acceꝑat: graui odio cōmo­tus interimere conatꝰ eſt. Quaº de oēs qui ppl̓m iſrl̓. id eſt fili os pr̄iarche iacob p̄dicti eſauodi um imitati perſecuti ſunt: eſau edom appellati ſūt. Et qꝛ ppl̓s iſrl̓ deᵉ captiuitate chaldeoꝝ cy rum regeꝫ ꝑſarum nutu dei reuo­catꝰᶠ in hierl̓ꝫ: abᵍ alio regno gra Incipit expoſitio ꝓlogi in abdiam prophetam. Acob patriarcha ⁊c. Iſte prologus diuiditur in trea partes. In prīa ponit̉ maͣ operis ſequētis.ſ. ip̄ius phete: d̓r. Iacob patriarcha ⁊c. qꝛ metaphorice in perſona edom cōtra ydumeos ꝓph̓ia dirigit̉. In ſecunda ꝑte ſub­ditur ratio meta phore. ibi. Et qꝛ ppl̓us iſrael. In tertia ꝟo ꝑte po nitur notificatio ipſius ꝓph̓e. ibi Hebrei hunc di cunt. licet quidā incipiant ibi ꝓ­logū: ſed melius mihi videt̉: vt in eodē ꝓlogo p̄ce dētibꝰ ꝯtinuetur His viſis litere inſiſtamꝰ expo uēdo ſubdiuida mus. a Iacob pr̄iar cha.i. patrū prin ceps. habuit em̄ duodecim filios aqͥbꝰ tribꝰ. xij. deſcenderunt. b Qui ob rubo reꝫ cor. ſui edom hebrea lingua appel. eſt. Cōtra Gen̄. xxv. veniſſet eſau laſ ſus de agro ait. Da mihi de coctione hac rufa. qꝛ opido laſſus ſum. Quāobrem vocatum eſt nomen eius edom. Rn̄deo propt̓ vtrūqꝫ ſic appellatus eſt.ſ. ꝓpter ruborē pulmēti corꝑis. Sic ergo pͥmo aſſignatur noīs: ſecūdo ſubdit̉ fratris ꝑſecutio cuꝫ d̓r. Is memoratū ⁊c. tertio tranſfert̉ ad alios ꝑſecutōnis ſil̓itu do: ibi. Qua de ⁊c. b Qui iſrl̓ nomen acceꝑat. Contra Gen̄. xxxij. Nequaꝙͣ vocabit̉ nomē tuū iacob ſed iſrl̓. Diuāt ante odio habitus fuerat: ſicut patet Gen̄. xxvij. vbi dicit eſa. Ueniēt dies luctꝰ patris mei: occidā iacob fratrē meuꝫ. Rn̄ſio poſſet dici iſrl̓ eſt genitiui caſus interp̄tat̉ vir vidēs deū: frater ipſiꝰ eſau nomē acceꝑat iacob: qd̓ interp̄tat̉ luctator vl̓ ſupplantator iſtud nomē recte eſt videntiū deū diuiuo intui tu īpugnāt vicia ſupplantāt. Vel pōt dici acceꝑat in diſpo ſitione diuina. Planiꝰ veriꝰ vt credo pōt diei ad literā iaꝫ iſrael vocatꝰ fuerat ſicut d̓r Gen̄. xxxij. eſau venit ei obuiaꝫ vt eum interficeret: ſꝫ placatꝰ muneribus hūilitate iacob: ſicut hr̄ Gen̄. xxxiij. interfecit. c Qua de ⁊c. ex eo di ctū eſt edom ꝑſecutꝰ eſt iacob infert oēs ꝑſecutores filioꝝ iacob edom appellati ſunt: ex quo relinqͥtur cōtra oēs tales ē ꝓph̓ia.ſ. cōtra ydumeos vere vel interp̄tatiue. d Et quia populus iſrl̓: Hic pōitur metaphore quare.ſ. in ꝑſona edom cōminat̉ ꝑſecutoribꝰ iſraelis. ſit aūt iſta cōminatio ꝓpter duo primū eſt ꝑſecutio iſrael. ſecūdū eſt ſuꝑbia de victoria que no­tatur ibi. Qd̓ dei indignatione ⁊c. dicit igit̉. d Et quia ppl̓s iſrael.i. due tribus. e De captiuitate chaldeoꝝ. de legitur. iiij. reg. xxv. f Reuocatꝰ. ſicut hr̄. ij. Paral̓. vlti..i. Eſdre. i. g Ab alio regno. quocūqꝫ.ſ. grecoꝝ vel babylom orum vel ydumeoꝝ. h Ideo hoc reguū.ſ. ydumee vel alid̓ qd̓cūqꝫ. i Perſecutū eſt. amos.i. eo ꝑſecutꝰ ſit in gladio fratrē ſuū. k Populuꝫ iſrl̓. lSuꝑatū gl̓iabat̉. quaſi ſuꝑaſſet ꝓpria virtute diuina indignatiōe. m De quo regno ⁊c. Hic oſtēditur iuſta eſſe cōminatio contra illos: pelo oſtēditur hoc locū ab auctoritate. ibi. Memorare ⁊c. ſecūdo locū a minori. ibi. reliqͣ lectione ⁊c. n In pſalmo. i. Suꝑ flumīa babylonis. Memorare dn̄e filioꝝ edom.i. pu ni eos eo qd̓ fecerūt. p In die. reſtitutōis. q Hiētu ſalem. quā īpediūt dicit glo. vel. p In die. quo euertere vor lunt. q Hierl̓m. adiuncti babylonijs: filij em̄ edom.i. du mei impedimēto fuerūt iudeis reedificātibus hieruſale poſt re­ditū de babylonia. r Nam reliqua. ⁊c. Hic arguit anino