Transkription / 1 [174

Liber piēs eis. Qn̄ obſtetricabitis hebreas: ⁊ ꝑtus tp̄us aduenerit: ſi maſculus fuerit interficite eū: ſiʳ femīa reſeruate. Timuerūtᵇ aūt obſtetrices deum: ⁊ non fecerūt iuxta preceptū regis egypti: ſed cōſeruabāt mares. Quibꝰ accer ſitis ad ſe rex ait. Quidnā ē hoc qd̓ facere noluiſtis ut pueros ſer uaretis. Que reſpōderūt. Non ſunt hebree ſicut egyptie mulieres. Ipſe em̄ obſtetricādi habēt ſcientiā ⁊ priuſqͣꝫ ueniamꝰ ad eaſ bethleem: vt ſupra dictū eſt Gen̄. xxxv. ca. ⁊. xlviij. de qua ciuitate natꝰ eſt Dauid primꝰ rex de tribu iuda. Sed iſtud dictū cōtrariat̉ textui precedēti ⁊ ſequēti: qꝛ dictū ēprius. c. iſto: ꝙ iam antea mortuꝰ erat ioſeph ⁊ oēs fratres eiꝰ: ⁊ oīs cognatio eiꝰ.ſ. qͣꝫtū ad illos qui ingreſſi fuerāt egyptum cū iacob: inter quos iochabeth filia leui cōtinet̉: vt dictū ē gen̄. xxxvi. ⁊ ſic iam ante erat mortua. Itꝭ in ſequētibus.ſ. capitulo iſto: obſtetrices ad ſui excuſationē dixerunt. Non ſūt hebree mulieres ſicut egyptie mulieres: ipſe em̄ habēt obſtetricandi ſcīaꝫ ⁊ priuſqͣꝫ veniamꝰ ad eaſ pariūt: que excuſatio nulla eēt niſi due obſtetrices p̄dicte eſſent egyptie. Itē nō eſt veriſimile: ꝙ rexvo lens occulte īterficere maſculos hebreoꝝ: hoc exequeretur per mulieres hebreas. ⁊ ideo dicendum: ꝙ nō fuerūt ille due p̄nominate de quibus certum eſt ꝙ fuerūt hebree: ſꝫ fue runt egyptie mulieres qͣs rex prefecit dicto operi ne phario: vt ſuū ꝓpoſitum aſſequeretur. Tenendū eſt em̄ ꝙ ſub iſtis duabus que non ſufficerent ꝓ tanto populo fuerūt plures alie ad iſtud miniſteriū: ſed de duabus principalibus fit hic mētio in quibus rex idē preceptū dedit alijs ſibi ſubiectis. a Si femina reſeruate. tum qꝛ multipli catio feminaꝝ nō poterat rebellionē cōtra regē facere: tuꝫ quia rex volebat eis vti ad luxuriā egiptioꝝ: ⁊ ad aliqua opera que mulieres egyptie facere neſciebant. b Timuerūt autē ⁊c̄. tū qꝛ informate fuerūt de contrario per hebreas mulieres oſtendētes eis offenſam dei: tum qꝛ horruerūt mor tem fraudulentā innocentiū. c Et qꝛ timuerūt obſtetrices deū: parcen do maſculis dei timore ⁊ factihorrore. d Edificauit illis domos. be atus Grego. dicit domos.ſ. temporales multiplicādo eis bona tēporalia. Beatus autē Hiero. ſuper Eſa. dicit. Domos.i. virtutes ꝓ quibꝰ in celeſtibꝰ requieſcerēt. ꝓpter qd̓ dicēdū ꝙ vtroqꝫ modo debet intelligi: qꝛ ꝓpter pietatē erga innocētes ⁊ timorē dei: dn̄s dedit eis gratiā per quaꝫ cōuerſe fuerūt ad fidē vnius dei: ⁊ ritū hebreoꝝ: ⁊ ſic deus edificauit eis domos ſpūales: nec hoc abſtulit mendaciū ipſaꝝ: qꝛ fuit officioſuꝫ ⁊ veniale peccatū: qd̓ nō aufert gratiā: ſicut nec mendaciū iudith abſtulit eius meritū exponēdo ſe periculo ꝓ liberatiōe populi ſui: licet aliquo mō dimi nuerit. Fuerūt etiā ille obſtetrices in populo iudeoꝝ inter maiores ꝓmo te: ⁊ ſic edificauit eis domos tꝑales: ſicut in libro Ioſue legit̉ factum de ra ab que ſuſcepit exploratores: ꝙ cōuerſa ad fidē iuncta eſt in matrimōio ſalmon principi tribus iude: ⁊ in libro iudith de achior qūo cōuerſus eſt ad fidē iudeoꝝ ⁊ in illo populo ꝓmotus. e Precepit ergo. Hic deſcri bit̉ afflictio manifeſta: videns em̄ rex egypti: ꝙ ꝑ obſtetrices maſculi hebreoꝝ nō occidebātur occulte: ideo voluit hoc facere manifeſte: vn̄ dicitur e Precepit ergo ⁊c̄. i. egyptijs inter quos manebāt hebrei. f Quicquid maſculini ſexus natu fuerit ipſis hebreis. g In flumen ꝓijcite. Nō em̄ dicit iugulate: qꝛ ꝓiectio intra flumen erat minus horrida ad exequēdū egyptijs: ⁊ cito poterat fieri: qꝛ Nilus fluuius diuidit̉ in multꝭ locis per terra egypti. h Quicquid feminini reſeruate. ex cā p̄cedenti. Exodi in cap̄. i. vbi dicitur in poſtilla. Cauſa alia afflictionis populi fuit inuidia egyptioꝝ. Additio. Anta multiplicatio filioꝝ iſrael nō videt̉ attribuenda naturali bus cauſis tm̄: vtputa qꝛ ordinate viuebāt ⁊ hmōi: ꝓut in poſtilla: ſed principalius attribuenda eſt volūtati diuine hoc miraculo ſe agenti: vt ꝓmiſſionē adimpleret patribus factaꝫ: vnde gen̄. xxij. ca. dicit̉ abrae. Multiplicabo ſemen tuū. ſimiliter ⁊ alijs patribus. ⁊ hoc patet ex modo loquendi ſcripture cū dicit in hoc capitulo. Filij iſrael creuerūt quaſi germinātes. Ex quo videt̉ ꝙ multiplicatio eorū erat tanta ꝙ aſſimilabat̉ germinationi terrenaſcentiū: que ex paucis granis multū fru ctū affert. ⁊ iſto modo dicit̉ Ezechiel̓. xvi. Multiplicatam quaſi germen agri dedi te. Idem pꝫ ex hoc qd̓ ſequit̉ infra in eodē ca. Quanto opprimebant eos tantomagis multiplicabātur ⁊ creſcebant: qd̓ non eſt ẜm cur ſum cōem naturalem: vt manifeſtū eſt: vnde Deut̓. x. ca. legit̉. Ipſe ē deus tuus qui fecit tibi hec magnalia ⁊ terribilia: que viderūt oculi tui. ⁊ ſe pariūt. Bene ergo fecit deus ob ſtetricibꝰ: ⁊ creuit populus ꝯfor tatuſqꝫ eſt nimis. Et qꝛ timuerūt obſtecrices deum: edificauit eis domos. Precepil̉ᶜ ergo pha rao oī populo ſuo dicens. Quicꝗd maſculini ſexꝰ natū fuerit: inͤ flumē ꝓijcite: quicꝗdʰ feminini reſeruate. Capitulum. ij. Greſſusª ē pꝰ hec vir d̓ domo leui: ⁊ accepit vxorē ſtirpisᵖ ſue: que quit̉. In. lxx. animabus deſcenderūt patres tui in egyptuꝫ: ⁊ exce nūc multiplicauit te dn̄s deus tuus ſicut aſtra celi. Replica correctorij ꝯͣ Burg. calūniatorem. C Irca primū Exodi poſtillator volens aſſignare canſas odij egyptioꝝ ad filios iſrael dicit vnā fuiſſe: qꝛ filij iſtr ordinate viuētes erāt fortiores cor orint. Bene ergo fecit deipore ⁊ abūdātio ſtetricibꝰ: ⁊ creuit populus ꝯfor res in ꝓle ⁊c̄. In de traxit Burgē. tatuſqꝫ eſt nimis. Et qꝛ timueimponēs poſtilla rūt obſtecrices deum: edificauit tori ꝙ per hoc vo luit multiplicatio eis domos. Precepil̉ᶜ ergo pha nis iſrael cām aſſi rao oī populo ſuo dicens. Quicgnare ſoluꝫ natuꝗd maſculini ſexꝰ natū fuerit: inͤ raleꝫ: qd̓ tamē fal ſum eſt: qd̓ Burflumē ꝓijcite: quicꝗdʰ feminini gen̄. patere potureſeruate. it ſi plene poſtilla toreꝫ vidiſſet: ſed Capitulum. ij. more tēptantium Greſſusª ē pꝰ hec vir eius dicta truncad̓ domo leui: ⁊ accepit tim videre voluit ⁊ ſic ſepe occaſio vxorē ſtirpisᵖ ſue: que nem cōtradicendi ſumpſit. poſtillator em̄ infra eodē ca. reprobans maliciam egyptioꝝ impedire vo lentiū multiplicationē filioꝝ iſrael: dicit. Non eſt conſilium contra dn̄m. vnde patet eum ſentire ꝙ opus dn̄i fuit tanta multiplicatio. Et infra eo. ca. dicit. Uidens rex egypti ꝙ ꝓpter grauitatē operuꝫ non impediebātur: ſed magis multiplicabatur: deo hoc faciēte: qͦ nihil manifeſtius dici poteſt: qͣꝫ ꝙ illa multiplicatio fuit per deuꝫ naturā adiuuantem. Capitulum. ij. Greſſus eſt. Hic cōſequēter ponit̉ ducis liberantis pro e uiſio: vbi primo eius conditio deſcribitur. ſcd̓o ad liberandum populuꝫ mittit̉. iij. ca. Adhuc primo deſcribit̉ cōditio Moyſi tēpore ꝓſperitatis. ſecūdo tēpore aduerſitatis ibi Audiuitqꝫ pharao. Circa primū deſcribitur natiuitas Moyſi. ⁊ ſcd̓o educatio nati: ibi. Ecce autem deſcendebat. Tercio inclinatio adulti: ibi. In diebus illis. Natiuitas Moyſi primo deſcribitur ex tribu cum dicitur. a Egreſſus eſt poſt hec vir de tribu Leui. ⁊ iſte fuit amram filius caath: ⁊ accepit vxorem. iſta acceptio non poteſt intelligi de acceptione in matrimonio: quia dicitur hic. Poſt hec.i. poſt preceptum regis d̓ maſculis hebreoꝝ ſub mergendis: ⁊ iam ante vxor amrā peꝑerat ei Aaron: qui natꝰ fuit tribus annis ante Moyſen: vt habet̉ infra. vij. c. vbi dicit. crat autem Moyſes. lxxx. annoꝝ. ⁊ Aaron. lxxxiij. quādo locuti ſunt ad Pharaonē. ſimiliter ⁊ mariam filiā ſuam que in natiuitate Moy ſi erat iaꝫ iuuencula ita magna ꝙ poterat intelligere ⁊ alloqui ho mines: vt cōſequēter dicitur. ⁊ ideo dicit ioſephus ⁊ doctores cōmuniter: ꝙ iſta acceptio intelligit̉ de copula carnali: quia ꝓpt̓ edi ctum regis ſeparauerat ſe ab vxore qͣꝫtuꝫ ad carnalē copulam: ma gis eligens nō generare: qͣꝫ ꝙ filij ſtatim ſubmergerētur in flumine ⁊ intentus erat orationibus erga deuꝫ: vt vellet reſpicere popu lum ſuū tam crudeliter afflictū ⁊ dn̄s in ſomnis eum admonuit: ꝙ ſecure ad vxorē ſuā accederet: ⁊ qd̓ ex illa generaret filiū: qͥ populum liberaret: ⁊ ſic eam accepit.i. matrimonialiter eā cognouit. Stirpis ſue. In hebreo habet̉. Filiam Leui. Ex hoc dicūt hebrei: ꝙ iſta fuit iochabeth quā leui genuit. Itē hoc videt̉ per qua dam glo. que dicit ꝙ amram accepit amicā ſuam.ſ. ſororem patriſ ſui chaad: ⁊ per cōſequens filiam Leui: ſed hoc videt̉ falſuꝫ: quia dictū eſt ca. precedenti ꝙ perſone que ingreſſe ſunt egyptū cuꝫ iacob mortue erāt ante iſtam afflictionē populi inter quas cōputat iochabeth etiam ẜm opinionē hebreoꝝ: vt dictū fuit ſupra Gen̄. xlvi. ca. Itē dato ꝙ adhuc viueret oportet dicere ẜm dicta hebreo rū ꝙ in natiuitate Moyſi ipſa eſſet. cxxx. annoꝝ. qd̓ ꝓbatur ſic: ꝗͥa a natiuitate yſaac vſqꝫ ad exitū filioꝝ iſrael de egypto fluxerūt anni. cccc. vt dictū eſt Gen̄. xv. cap̄. ſuper illud verbū. Et affliget eos annis. cccc. Item a natiuitate Iſaac vſqꝫ ad natiuitatē Iacob flū xerunt. lx. anni. vt dictū eſt Gen̄. xxv. c. vbi dicitur. Sexagenarius erat Iſaac ⁊c̄. Item a natiuitate Iacob vſqꝫ ad deſcenſum eiꝰ in egyptum fluxerūt anni. cxxx. ꝓut ipſe dicit Gen̄. xlvij. ca. Dies vile