Ruth. Incipit liber Ruth. Cap̄. j. N diebusª unius iu dicis qn̄ iudices pre erāt: fcāᵇ eſt fames ī terra. Abijtqꝫᶜ de bethleeꝫ iuda: vt peregrinaret̉ in regiōe moabitide vxore ſua ac duobꝰ lib̓is. Ipſe uocabat̉ elimelech: uxor eiꝰ noe mi: duo filij: alter maalon alter chelion: ephratei de bethleē iuda Ingreſſiqꝫ regionē moabitidem morabant̉ ibi. Et mortuꝰ eſt eli­melech maritꝰ noemi: remanſitqꝫ ipſa filijs. Quiᵈ acceperūt uxo res moabitidas: qͣrū una uocabat̉ orpha: alteraqꝫ ruth. Māſerūtqꝫ ibi decē annis: ambo mortui ſūt maalō videlicet chelion: remāſit qꝫ mulier orbata duobꝰ liberis ac marito. Et ſurrexit ut in patriā geret utraqꝫ nurū ſua de regio Poſtilla ſuper librum Ruth incipit. Capitulum primum. N diebꝰ vniꝰ iudicis. Hic ꝯn̄r ponit̉ terciꝰ caſus.ſ. ipſi us Ruth. Et diuidit̉ in qͣtuor partes. qꝛ d̓ſcribit̉ ipſiꝰ Ruth ꝯuerſio gratioſa. ſcd̓o eius cōuerſio ꝟtuoſa. ter­cio ꝯuētio legalis. qͣrto copulatio mr̄imonialis. Par tes incipiūt in qͣ­tuor capitulis hu ius hyſtorie. Pri ma adhuc ī duas qꝛ deſcribit̉ cō­uerſiōis occaſio. ſcd̓o ipſa ꝯuerſio ibi. Cui dixit noe mi. Occaſio aūt ꝯuerſionis Ruth ad iudaiſmū fuit eo fuit deſpōſa ta filio elimelech iudeo peregrinā­ti in terra moab. Et deſcribit̉ elimelech peregri natio. ſcd̓o ipſius ruth deſponſatio ibi. Qui acceper̄t Circa pͥmū de­ſcribit̉ tp̄s ꝑegri­natōis huiꝰ d̓r a In diebus vniꝰ iudicis. quis aūt hic fuerit va­rie d̓r. dic̄ em̄m gr̄ in hyſtorijs ali qui expoſitores a lij iſte iudex fu­itHeli hoc vſurpauit ſibi ſa cerdotiū: qꝛ non fuit de eleaꝫ ar ſed de ithamar. Licet aūt iſtud ſcd̓m dictū ſit verū qͣꝫtū ad heli non fuit de eleaꝫ ar ſed de ithamar. tn̄ videt̉ veꝝ ſibi vſurpa uit ſacerdotiū. qꝛ Regꝭ. ij. ca. d̓r ipſi heli in ꝑſona dn̄i. Loquēs locutꝰ ſum domus tua domꝰ pr̄is tui miniſtraret in cōſpectu meo in ſempiternū ⁊c̄. Ex videt̉ illud ſacerdotiū habuit ex or dinatōe diuina. vt dicet̉ ibidē pleniꝰ. Primū etiā dictū videt̉ verū: videlicet egrinatio elimelech hic d̓ſcribit̉ ꝯtigerit tꝑe heli. qꝛ a pͥncipio incepit iudicare iſrl̓ vſqꝫ ad pͥncipiū regni da uid fluxerūt tm̄. lxxx. anni. ꝓut fuit declaratū.. Iudicū. xi. ca. In iſto igit̉ tꝑe oportuit ẜm iſtud dictū peregrinatio elimelech fu erit: boōꝫ de ruth obed genuerit: obedieſſe: Ieſſe dauid vita ipſius dauid vſqꝫ ad pͥncipiū regni ſui. qd̓ videt̉ veruꝫ primo qꝛ de iſto tꝑe fluxerūt vndecim anni ad minus an̄ natiuita tem obed. videlicet decē anni quibꝰ noemimāſit in regione moab. vt habet̉ in hoc cap̄. vnus annus ante natiuitatē obed: qꝛ dato bōōꝫ ſtatim acceperit ruth poſt aduētum eius in bethleē no emī: tn̄ an̄qͣꝫ natus fuiſſet de ea obed trāſiuiſſet annꝰ vndecimus totus: vel ſaltē fere. Itē dauid vixit. xxx. ānis anteꝙͣ cepit regna­re: vt habet̉. ij. Regꝭ. v. Item Ieſſe pater dauid iam erat ſenex qn̄ genuit dauid. vt videt̉: qꝛ habuit ſex filios ante. vt habet̉ prīo Regu. xvi. Paralypo. ij. ſic habuit. xxxix. annos ad minus: vt videtur quādo genuit dauid. hoc etiā pꝫ ex hoc qd̓ dicit̉ pͥmo hegu. xvij. erat ſenex grandeuus iam emerite militie quādo dauid adhuc adoleſcēs miſſus fuit ab ipſo ad viſitandū fratres ſuos. Si aūt iſti anni ſimul cōiungātur faciūt ānos. lxxx. ſic femanet aliquod tp̄s vite ipſius obed quouſqꝫ poſſet generaſſe ipſum Ieſſe: poſito etiā hoc elimelech a pͥmo anno heli ce­hiſſet peregrinari. ꝓpter qd̓ non videt̉ verū hyſtoria Ruth fue nt tꝑe heli: ſed ante. Et ideo aliter dicūt hebrei melius vt vide tur iſte iudex fuit abeſſan. de quo dictū fuit Iudicū. xij. qui fuit ante heli. xlvij. annis vt patuit ex dictis ſupͣ Iudicū. xi. Dicūt eti am hebrei iſte abeſſan boōꝫ eſt idē homo binomius tn̄: opor tet tn̄ dicere ẜm iſtā viā peregrinatio elimelech inceperat ante d boōꝫ inciperet iudicare: quia iudicauit populuꝫ ſeptem annis ne moabitide. Audieratᵉ em̄ re ſpexiſſet dn̄s ppl̓m ſuū dediſſet eis eſcas. Egreſſa eſt itaqꝫ de lo­co peregrinatōis ſue cūutraqꝫ nu : in uia reuertēdi poſita ī ter­ iuda: dixit ad eas. Iteⁱ in domū mr̄is vr̄e. Faciat uobiſcū dn̄s mi­ſericordiā ſicut feciſtis mortuis et mecū. Det uobis inuenire reꝗ­em̄ in domibꝰ uiroꝝ qͦs ſortiture eſtis. Et oſculata eſt eas. Queleuataᵍ uoce flere ceperūt dicere Tecū ꝑgemꝰ ad ppl̓m tuū. Qui bus illa rn̄dit. Reuertimī filie mi Cur veniſtis mecū? Nūº ultra ha bebo filios in vtero meo: ut uiros ex me ſꝑare poſſitis. Reuertimi­ni filie mi abite. Iam em̄ ſenectu te cōfecta ſum: nec apta uīculo iugali. Etiā ſi poſſeꝫ hac nocte cipere parere filios: ſi eos expe­ctare uelitis dōec creſcāt annos tantum: noemi fuit in regione ab decem annis. vt dicit̉ infra eodeꝫ cap̄. booꝫ accepit Ruth poſt. verūtamen illa peregrinatio reditū no­emi fuit terminata ſub abeſſan: qui eſt idē quod bōoꝫ ẜm hebreos. ideo dicunt hoc fuiſſe tempore eius: quia res a fine denominatur. quia iſta hyſtoria hic ponitur ad oſtendendū quō dauid rex deſcendit de booꝫ. vt patet in fine. Facta eſt fames. ⁊c̄. propter populi peccata. Abijtqꝫ de bethle em̄ ⁊cͣ. cauſa huiꝰ pere­grinationis varia aſſi­gnatur. dicit enim Hie­ronimus ſuper quartuꝫ capitulū Paralypo. tunc temporis ſol ſtetit per aliquod ſpacium im mobilis ad terrendū ho mines vt ſic retraherent̉ ab enormibus peccatis quibus erant inuoluti. quod non fecerunt: pro­pter quod tāta fames fa cta eſt in terra illa eli­melech qui erat de nobi lioribus potentioribꝰ ciuitatis bethleem fuit coactus ire ad terram ex traneam ad querendum victum ſuuꝫ. Hebrei au tem dicūt propter fa­mem in illa terra accidē­tem multi pauperes re­currerunt ad elimelech: quia erat diues potēs et propter auaritiam ſu­am durum erat ei dare: propter quod ad euitan dum importunitates eo rum exiuit de terra iſrael cum bonis mobilibus que habebat. et quia ex mala cauſa exiuit ibideꝫ mortuus fuit cum filijs ſuis depauperatus. Cetera patent in littera. d Qui acceperunt vxores moabitidas. Hic conſequēter deſcribitur ip­ſius Ruth deſponſatio. Dicunt auteꝫ hebrei et etiam aliqui catholici iſta ruth fuit filia eglon regis moab: ſed hoc videtur falſum. quia a tem pore aioth qui interfecit Eglon. vt habetur Iudicum. iij. fluxerunt anni ducenti. xxxij. vſqꝫ ad abeſſan. vt declaratum fuit Iudicum. xi. Et mul­to plures anni fuerunt vſqꝫ ad heli. ideo ſi abeſſan fuit idem booꝫ vt dicunt hebrei: impoſſibile eſt Ruth fuerit filia eglon queꝫ interfecit Aioth. quia adhuc erat ſatis iuuenis apta ad prolem quādo fuit con iuncta ipſi booꝫ. Item ſi booꝫ fuit alter ab ipſo abeſſan ita hyſtoria Ruth accidit tempore Heli: vt dicunt aliqui. multo magis impoſſibile eſt ipſa Ruth fuit filia predicti eglon. quia multo plures anni fuerunt vſqꝫ ad Heli qͣꝫ vſqꝫ ad abeſſan. vt declaratum fuit Iudicum. xi. ideo ſi aliquis velit dicere Ruth fuit filia eglon regis moab: oportet conſe quenter dicere iſte eglon fuerit alius ab illo quem interfecit Aioth: longe poſterior ipſo. tamen adhuc hoc non videtur cōueniēter dictum ẜm dicta hebreorum catholicorum. quia ẜm Hieronimum elimelech iuit pauper ad regionem moab. ẜm hebreos licet iuerit diues: tam en fuit ibi depauperatus. vt dictum eſt ſupra. hoc videt̉ ex eo quod dicitur infra eodem capitulo. Noemi redijt de terra moab vacua. ſcilicet ſine viro filijs diuitijs. non eſt autem veriſimile rex moab dediſſet filiaꝫ ſuam vxorem viro pauperi extraneo. ſi poſt dationem depaupera­tus fuiſſet vir eius: non eſt veriſimile permiſiſſet eam recedere de terra ſua ita pauperem: indigeret colligere ſpicas in agro: ſicut dicitur de Ruth ſequenti capitulo.. ideo magis videtur ipſa Ruth fuerit de hu mili progenie. Sequitur Audierat enim reſpexiſſet. ⁊c̄. ideo fame recedente de terra ſua melius poterat ad eam redire. Ite in domum matris. ⁊cͣ. Hoc dixerat quia patres earum erant mor tui. vel quia mulieres ſunt magis familiares matribus ſuis ꝙͣ patribus g Que eleuata voce flere ce. ⁊c̄. Ex quo patet noemi valde bene ſe habuerat ad nurus ſuas. h Non vltra habeo filios ⁊c̄. preceptum enim erat in lege Deut̓.xxv. ſi aliquis moreret̉ ſine herede relicta vxo­re: frater eiꝰ acciꝑet ad ſuſcitādū ſemē fratri defūcto. cetera patēt in lr̄a bh