Liber Ed eſt peior dānabiliorqꝫ Ca. XIIII. ſuꝑbia: qua etiā in pctīs manifeſtꝭ ſuf fugiū excuſatōis inquirit̉: ſicut illi pri Geſi. 3. mi hoīes: qͦꝝ illa dixit. Serpens ſeduxit me māducaui ille dixit mulier quā dediſti mihi mihi dedit de ligno edi. Nuſqͣꝫ hic ſonat peti­Gen̄. 4 tio venie: nuſqͣꝫ imploratio medicine. lꝫ iſti ſic̄ cayn qd̓ cōmiſer̄t negēt: adhuc tn̄ ſuꝑbia q̄rit ī aliū referre qd̓ ꝑperā fec̄ ſuꝑbiā mulieris ī ſerpētē: ſuꝑbia viri in ml̓ierē. Sꝫ accuſatio po tius qͣꝫ excuſatio vera eſt: vbi mādati diuini eſt aꝑta trāſgreſſio. Neqꝫ em̄ hoc ꝓpterea fece rūt: qꝛ id mulier ſerpēte ſuadēte: vir muliere ī­pertiēte cōmiſit: qͣſi quicqͣꝫ deo cui vl̓ crederet̉ vel cederet̉ an̄ponendū fuit. Ca. XV Uia ꝯtemptus eſt deꝰ iubens hoīeꝫ creauerat: ad ſuā imaginē fecerat: cete­ris aīalibus p̄poſuerat. in ꝑadiſo ꝯſtituerat: reꝝ oīm copiā ſalutiſqꝫ p̄ſtiterat: p̄ceptꝭ nec pluribus nec grandibꝰ nec difficilib oneraue­rat: ſꝫ vno breuiſſimo atqꝫ leuiſſimo ad obedien tie ſalubritatē adminiculatꝰ fuerat: ſuꝑ eam creaturā: cui libera ſeruitꝰ expediret ſe do­minū cōmonebat: iuſta dānatio ſubſecuta eſt: taliſqꝫ dānatio vt cuſtodiēdo mādatū fu­turus fuerat etiā carne ſpiritalis: fieret etiā te carnalis: qꝛ ſuꝑbia ſibi placuerat: dei iuſti cia ſibi donaret̉: ne ſicut affectabat in ſua eſſet oīmodo ptāte: ſed a ſeip̄o qͦꝫ diſſentiēs: ſub illo cui peccādo cōſenſit libertate quā cōcupiue rat durā miſeramqꝫ ageret ſeruitutē: mortuus ſpiritu volens: corꝑe moriturus inuitꝰ: deſer tor eterne vite: etiam eterna niſi gr̄a liberaret morte dānatus. Quiſqꝫ hmoi dānatōꝫ vel ni­miā vel iniuſtā putat: metiri ꝓfecto neſcit: quā ta fuerit iniqͥtas in peccādo vbi tāta erat non Gcij. 22. peccandi ſacilitas. Sicut em̄ abrae immeri to magna obediētia p̄dicat̉: qꝛ vt occideret fili um resdifficilima eſt imꝑata: ita in ꝑadiſo tā­to maior inobedientia fuit: qͣnto id quod p̄ce­ptū eſt nullius difficultatis fuit. Et ſicut obedi entia ſcd̓i hoīs eo p̄dicabilior quo factus ē obe­Phil̓. 2. diens vſqꝫ ad mortē: ita inobediētia primi hoīs eo deteſtabilior quo factꝰ eſt inobediēs vſqꝫ ad mortē. Ubi em̄ magna inobediētie pena pro poſita. res a creatore facilis īpetrata. qͥs nam ſatis explicet qͣntū malū ſit obedire in re fa cili: tāte ptātis imꝑio: tāto terrēti ſupplicio? Deniqꝫ vt breuit̓ dicat̉ in illiꝰ pctī pena: qͥd ino­bedientie:: niſi inobedientia retributa eſt; naꝫ hoīs eſt alia miſeria niſi aduerſus ip̄m ino bedientia eius ip̄iꝰ: vt qm̄ noluit. qd̓ potuit qd̓ non pōt velit. In ꝑadiſo em̄ etiam ſi non om̄ia poterat ante pctm̄: quicqͥd tn̄ non poterat non volebat: ideo poterat oīa que volebat. Nunc vero ſicut in eius ſirpe cognoſcimꝰ: diuīa ſcri ptura teſtat̉. vanitati ſtmilis factꝰ eſt. Quis Psͣ 143 em̄ enumerat qͣꝫ multa que non pōt velit: dūſi­bijp̄e.i. voluntate eius. ip̄e animus eius: eoqꝫ ī ferior caro eius obtemꝑat? Ip̄o nanqꝫ inui­to animꝰ plerūqꝫ turbat̉ caro dolet vere­raſcit morit̉: quicqͥd aliud patimur qd̓ non pateremur inuiti: ſi volūtati nr̄e nr̄a natura atqꝫ ex oībꝰ ꝑtibus obediret. At em̄ aliqͥd caro patit̉: quo ſeruire ſinit̉. Quid intereſt vnde: dum tn̄ iuſticiam dominantis dei cui ſb̓ diti ſeruire noluimus: caro nr̄a que nobis ſub­dita fuerat non ſeruiendo moleſta ſit: qͣꝫuis noſ deo non ſeruiendo moleſti nobis potuerimus eſſe illi? Neqꝫ em̄ ſic ille noſtro vt nos ſerui­cio corꝑis indigemꝰ: ideo nr̄a eſt qd̓ ꝑcipimꝰ illiꝰ pena qd̓ fecimus. Dolores porro dicū tur carnis: aīe ſunt in carne ex carne. Quid em̄ caro ſeip̄am ſine aīa: vel dolet vel cōcupi­ſcit? Sed ꝯcupiſcere caro dicit̉ vl̓ dolere: aut ip̄e eſt ſicut diſſeruimꝰ. aut aliqͥd aīe qd̓ car­nis afficit paſſio: vel aſꝑa vt faciat dolorē: vl̓ le nis vt voluptatē. Sꝫ dolor carnis tantūmō of­fenſio eſt aīe ex carne quedā ab eiꝰ paſſiōe diſ ſenſio: ſicuti anime dolor que triſticia nuncupa tur: diſſenſio eſt ab his nobis nolētibꝰ accide­runt. Sed triſticiā plerūqꝫ p̄cedit metꝰ: ip̄e in aīa eſt non in carne Dolorē aūt carnis non p̄cedit vllus qͣſi metus carnis: ante dolorē in carne ſentiat̉. Uoluptatē vero p̄cedit appetitꝰ qͥdā qui ſentit̉ in carne quaſi cupiditas eius ſic̄ fames ſitis: ea in genitalibꝰ vſitatiꝰ libido nominat̉ cuꝫ hoc ſit generale vocabulū oīs cu piditatis. ip̄m irā nihil aliud eſſe qͣꝫ vlci­ſcendi libidinē veteris diffinierūt: qͣꝫuis nōnū­qͣꝫ vbi vindicte nullus eſt ſenſus: etiā rebus inanimis iraſcat̉: vt male ſcribentē ſtilum colli dat: vel calamū frangat iratꝰ. Ueꝝ iſta licet irrationabilior: tn̄ quedā vlciſcendi libido eſt: neſcio qua. vt ita dixerim quaſi vmbra retri­butionis: vt qui mala faciūt mala patiant̉. Eſt igit̉ libido vlciſcēdi irad̓r: eſt libido habendi pecuniā: que auaricia: eſt libido quōcunqꝫ vin cendi que peruicacia: eſt libido gloriandi ia­ctantia nuncupat̉. Sunt multe varieqꝫ libidi­nes: quaꝝ nonnulle habent etiā vocabula pro pria: quedam vero non hn̄t. Quis cm̄ facile di xerit: qͥd vocet̉ libido dn̄andi: quā tn̄ plurimuꝫ valere in tyrannorum animis etiaꝫ ciuilia bel­la teſtant̉. Capitulum. XVI Um igit̉ ſint multarū libidines reꝝ tn̄ libido d̓r: neqꝫ cuiꝰ rei libido ſit addit̉: fere aſſolet animo occurrere niſi illa