Liberruit voluntate.xiiij De ordine ac lege: ſiue celeſti ſiue terrena: per quam ſocietati hūane etiamdominando conſulitur et conſulendo ſeruitur.xv De libertate naturali: ⁊ de ſeruitute cuius prima cauſa peccatuꝫ eſt: qua homo male voluntatis etiam ſi non eſtmancipium alterius hominis ſeruꝰ ēproprie libidinis.xvj De equo iure dominandi.xvij Unde celeſtis ſocietas cum terrena ciuitate pacem habeat ⁊ vnde diſcordiam.xviij Ꝙͣ diuerſa ſit academie noua ambiguitas a conſtantia fidei xp̄iane.xix De habitu ⁊ moribus ppl̓i chriſtiani.xx Ꝙ ciues ſanctorum in huius vite tempore ſpe beati ſint.xxj An ẜm diffinitiones ſcipionis que in dialogo ciceronis ſunt vnqͣꝫ fuerit romana reſpublica.xxij An verus ſit deus cui chriſtiani ſeruiūtcui ſoli debeat ſacrificari.xxiij Que porphyrius dicat oraculis deoruꝫreſponſa de chriſto.xxiiij Qua diffinitione cōſtet populi ⁊ reipublice nuncupationem recte ſibi nonſolum romanos ſed etiaꝫ regna aliavendicare.xxv Ꝙ nō poſſint ibi vere eſſe virtutes: vbinon eſt vera religio.xxvj Depace populi alienati a deo qua vtit̉ad pietateꝫ populus dei: dum in hocperegrinus eſt mundo.xxvij De pace ſeruientium deo: cuius perfecta tranquillitas in hac temporalivita non poteſt apprehendi.xxviij In quē finē venturus ſit exitꝰ impioꝝIncipit liber decimuſnonus. Ca. I.Uoniam de ciuitatis vtriuſqꝫ t̓rene ſcꝫ ⁊ celeſtꝭ debitis finibus deinceps mihi video diſputandū: priusexponenda ſunt quāta operis huius terminandi ratiopatitur argumenta mortalium: quibus ſibijpſi beatitudinem facere ī huius vite infelicitate moliti ſunt vt ab eoꝝ rebꝰvanis: ſpes noſtra quid differat quā deus nobis dedit: ⁊ res ip̄a: hoc ē vera beatitudo quaꝫa Uoniāde ciuitatis ⁊c̄.In hͦ. xix.li. d̓ ciuitate d̓i expletiſ hiſ qͥ adortū ⁊ progreſſum ciuitatū duarū ꝑtinēt.incipit audabit: non tantū auctoritate diuina: ſed indubitata etiam ratione qualem ꝓpter infidelespoſſumus adhibere clareſcat. De finibus em̄bonoꝝ ⁊ maloꝝ multa ⁊ multiplicit̓ in ſe philoſophi diſputarūt. Quam queſtionem maxīaintentione verſantes: inuenire conati ſūt: qͥdefficiat hominē beatum. Illud em̄ eſt finis boni noſtri: propter qd̓ appetēda ſūt cetera: ip̄mautē ꝓpter ſeip̄m: ⁊ illud finis mali propter qd̓vitanda ſūt cetera: ip̄m autē ꝓpter ſeip̄m. Finem ergo boni nunc dicimus: non quo conſumatur vt non ſit: ſed quo perficitur vt plenūſit: ⁊ finem mali non quo eſſe deſinat: ſed quouſqꝫ nocendo perducat. Fines itaqꝫ iſti ſunt:ſummū bonū ⁊ ſummū malum. De quibus inueniēdis atqꝫ ita in hac vita ſummo bono adipiſcendo: vitando aūt ſummo malo: multuꝫ ſicut dixi laborauerūt: qui ſtudiū ſapiētie in huius ſeculi vanitate profeſſi ſunt: nec tamē eosqͣꝫuis diuerſis errantes modis: nature limesin tantū ab itinere veritatis deuiare permiſitvtᵇ non alij in animo: alij in corpore: alij ī vtroqꝫ fines bonoꝝ pone rēt ⁊ maloꝝ. Ex qua tripartita velut generalium diſtributione ſectarum: marcus varro in libro de philoſophia tāmultam dogmatum varietatem diligenteretſubtiliter ſcrutatꝰ aduertit: vt ad. cc. lxxxviij.ſectas: non que iā eſſent: ſed que eſſe poſſent.adhibens quaſdam differentias facillime perueniret. Quod vt breuiter oſtendā: inde oꝑtet incipiaꝫ ꝙ ip̄e aduertit ⁊ poſuit in libro memorato. Quattuor eſſe quedam que homīesſine magiſtro: ſine vllo doctrine adminiculo:ſine induſtria vel arte viuendi que virtus dicitur: ⁊ ꝓculdubio dicitur: velut naturalit̓ appetunt: aut voluptatem qua delectabilit̓ mouetur corporis ſenſus: aut quietem qua ſit vtnullam moleſtiam quiſqꝫ corporis patiat̉: autvtramqꝫ quam tamen vno nomine voluptatis epicurus appellat: aut vniuerſaliter pͥmanature: in quibus ⁊ hec ſunt ⁊ alia: vel in corpore vt membroꝝ integritas ⁊ ſalus atqꝫ incolumitas eius: vel in animo vt ſunt ea que velparua vel magna in hominū reperiuntur īgenijs. Hec igitur quattuor: id ē voluptas: qͥes:vtrunqꝫ: prima nature: ita ſunt in nobis vt velvirtus quam poſtea doctrina inſerit: propterhec appetenda ſit: aut iſta ꝓpter virtuteꝫ: autvtraqꝫ ꝓpter ſeipſam: ac per hoc fiunt hinc duodecim ſecte. Per hanc em̄ rationem ſinguletriplicantur: quod cum in vno demonſtrauero: difficile non erit id in ceteris inuenire. Cūergo voluptas corporis: animi virtuti aūt ſubditur aūt prefertur aut iungitur tripartita vaguſt. agerede earuꝫ fnibꝰ in libiiij. ſeq̄nnbus. In qpͥmo reprobatꝭ falſisopiniōibꝰde iſtꝭ finūbus docerfinē ciuitatis dei eſſevitā ct̓naꝫfinē v̓o ciuitatꝭ diabo.li eē morteꝫeternam.b dcc aalij ī aīo. i.ātiſthenesalij ⁊ in corpore ſic̄ ariſtippꝰ. alirvtroqꝫ ſcꝫepicurcꝰ finē ponerētbonorum ⁊maloꝝ vtsli. xviij. ca.lj. pꝫ. quēiſte tres ſecte mltipliateſunt vlmultiplicsri potuerti. cclxxxviijon̄dit permarcū verronc. ⁊ patent ⁊c.
