Seite
vnde ius iſtud trahitur a pͥuato ⁊ acquirit̉ publico et ī ꝯmuni. vnde ſi acquireret̉ certis ꝑſonis non eſſet ꝯſue tudo ſꝫ p̄ſcriptio. nā conſuetudo eſt lex q̄ dꝫ eſſe cōis vt. iiij. di. erit aūt lex. ſi ergo acquirit pͥuato ergo nō eſt cōis et ideo notabiliter dicit Io. an. hͦ ꝙ capitulū. cū dilectus.s. eo. īpropͥe ponit̉ in hoc titulo qꝛ loquitur potius de p̄ſcriptione qͣꝫ de ꝯſuetudine vt ibi dixi qꝛ ius ſibi ſubtrahebat̉ certo collegio et noͣ bn̄ hͦ dictū qꝛ non d̓r ꝯſuetudo vbi ius acquiritur certo collegio qꝛ collegium tenet vices vnius. eſt.n. quoddā corpus fi­ctum et rep̄ſentatum vt in. l. mortuo. ff. d̓ fideiuſ. ⁊ in. l. ꝓponebatur. ff. d̓ iudi. Scias tn̄ ꝙ qn̄ꝫ vnū et idem pōt eſſe p̄ſcriptio reſpectu certoꝝ et ꝯſuetudo reſpectu aliquorum. pone exmplū qd̓ noͣbiliter ponit Io. an. jͣ. d. c. tertio. i. eo. li. vj. ſi ep̄s acquirit vt ſolus poſſit corrigere ſubditos ſine concilio capituli quo ad capi­tulum et ep̄m eſt p̄ſcriptio qꝛ detrahit̉ capitulo et acqͥ ritur ep̄o ⁊ ſic nō pōt dici ꝯſuetudo cum acquirat vni ẜ reſpectu ſubditoꝝ qui veniunt corrigendi ꝑ ſolum ep̄ꝫ dicit̉ ꝯſuetudo et idem reſpectu ep̄i quo ad ſubditos quia ſubditis nihil detrahitur ſꝫ eſt eis quedā lex vt ꝑ ſolum ep̄m iudicent̉ et ideo dicit ibi notabiliter Io. an. ꝙ quatenus ep̄s contendit cōtra capitulū debꝫ ha bere titulum qꝛ ē p̄ſcriptio et in. p̄ſcriptione cōtra ius requiritur titulus vt in. c. i. de p̄ſcrip. li. vi. et ſic intelli ge glo. cum tex. in. d. c. in verbo canonici. ſed qͣtenꝰ li­tigat ꝯtra ſubditos nō tenetur allegare titulū qꝛ cōtra illos eſt ꝯſuetudo vt dixi et ī ꝯſuetudine etiā ꝯtra ius n̄ requiritur titulus qꝛ hͦ nullo iure cauetur īmo potius videtur oppoſitum vt hͦ Nā in ꝯſuetudine cū ſit que­dam lex inſpicit̉ ſola voluntas ſeu tacitus conſenſus. Et ex his habes aliā differentiā notabilē inter p̄ſcrip­tionem et ꝯſuetudinē qꝛ in prima requiritur titulus et in ſcd̓a non requirit̉. Poſſent alie aſſignari differētie ſpeciales ſed iſte p̄ſtantiores et fundamentales ei tene menti. Ultimo ꝯcludendo materiam cū queritur d̓ effectu ꝯſuetudinis diſtingue poſt Bar. in. d. l. de ꝗbꝰ vbi clarius loquitur qͣꝫ doctores noſtri h̓ et reforma­bo. in aliquibus habito reſpectu ad ius noſtrū ꝙ aut ꝯſuetodo eſt ſcd̓m legem aūt p̄ter aūt ꝯtra. pͥmo caſu vꝫ ꝯſuetudo et duobus modis poteſt eſſe ẜm. l. primo interp̄tando ip̄am legem vt in. c. cum dilectus. s. eo. ⁊ in. l. ſi. de interp̄tatione et. in. l. mīme. ff. de legibus ſe cundo cū ꝯfirmat ip̄am legē vnde ſepe in iure allegat̉ l. et ꝯſuetudo circa idem vt s. eo. cum dilectus. et in. c. ſapite. jͣ. de cen. vbi bo. tex. et facit ad materiā qd̓ noͣ. gl. in. c. i. de ꝯſti. li. vi. vbi queritur. Nūquid ſic ꝯſue­tudo habet id qd̓ lex ſublata lege tollatur cōſuetudo et dic vt ibi et aliquid tetigi in. c. i. et. c. ſuꝑ eo. de cog na. ſpūali. Scd̓o caſu qn̄ eſt p̄ter legē valet cōſuetu­do vt in. c. catholica. et. c. in his. xi. di. et. i. di. conſuetu do Tertio caſu dic ꝙ aut eſt contra legem diuinam et non valet niſi ꝓcedat rōnabiliter diſtinguendo qd̓ declaratur vt.s. dixi latius aut eſt cōtra legē nature ⁊ etiam non valet qꝛ naturalia ſunt īmutabilia. v. di. in prin. et in.§. ſed naturalia. inſti. de iure naturali. Po­ne exemplum ſi haberetur cōſuetudo vt filij nō educa rentur a ꝑentibus. nam de iure naturali ſunt eis debi ta alimenta. i. di. ius naturale. Et facit ad illam qōneꝫ nunquid ꝑ. ſtatutum vel cōſuetudinē poſſet tolli vel di minui legitima debita filio de quo plene dixi in. c. ray nut. et raynaldus. jͣ. de teſta. et dic vt ibi aūt ē contra ius gentium et etiam nō vꝫ qꝛ ius gentium eſſet vel p̄t dici ius naturale qꝛ naturali ratione inductū vt in. d. l. omnes populi. ff. de iuſti. et iure. et hoc intelligo niſi conſuetudo diſponeret contra ius gentium diſtingue­do ſicut. s. dixi hoc ꝓbatur. Nam ius poſitiuū pōt ex cā diſponere contra ius gentium et contra ius natura le vt inducendo ſeruitutem vt in. c. ita quorundā. d̓ iu deis. Item pͥuando quē dn̄io ſue rei vt de p̄ſcrip. ꝑ to tum iſta conſuetudo hoc pōt facere cum ſit quedā lex Et ꝑ declaratione hoꝝ terminoꝝ ſcias ꝙ ius natura­le eſt nomē generale ⁊ cōp̄hendit in ſe legeꝫ diuinam ⁊ legem nature et legem gentium. et ius diuinum ⁊ ius gentium appellantur iura naturalia quia naturali rōne ſunt inducta vt in. d. l. oēs populi. noͣ. Inno. in. c. que in eccleſiarum. s. de conſti. qn̄qꝫ vero ius naturale ſu­mitur in ſua ſpecie et ꝓprie quo ad ꝓpoſitū ius natu­rale dicitur quidam inſtinctus nature ex ratione ꝓue­niens de quo vide bo. glo. i. di. in. c. ius aūt naturale. vbi ponitur ꝙ modis ſumat̉ ius naturale et tene illaꝫ glo. menti. ius diuinum. quid ſit habes. i. di. i. in p̓n. de iure gentium. hēs. i. di. ius gentium. Et de iure na turali eadem di. ius naturale. aut conſuetudo eſt cōtra legem poſitiuam vt contra. l. ſeu canones ſeu ſtatuta et tūc aūt eſt cōtra libertatem eccleſie et nō vꝫ vt ī aucͣ. caſſa et irrita. C. de facroſan. eccle. et in. c. cū inter. s. eo. aut ē contra vtilitatē publicam et etiam non valet qꝛ ſicut n̄ vꝫ lex. vt ī. l. fi. C. ſi ꝯtra ius. vl̓ vti. pub. ita nec ꝯſuetudo qd̓ noͣ. aut ē ꝯtra vtilitatē pͥuatā ⁊ tūc aūt ꝓcedit lex d̓rogatoria. ad ꝯſuetudinē et nō vꝫ ꝯſuetudo ſeq̄ns ẜm bar. allegat aucͣ. nauiga. C. d̓ fur. ⁊. l. eos. C. d̓ vſur. Et nō hͦ dictū. Ex hͦ.n. infert̉ ꝙ ꝯſuetudo ſemel reꝓbata a lege nō pōt ampliꝰ induci. Sꝫ ego ſoleo al legare glo. ſingularē in ꝯtrarium in cle. ſtatutū d̓ elect. et vide illam et credo ꝙ ſi ſubeſt ratio noua que nō ſub­erat tꝑe. l. dānantis ꝯſuetudinem ꝙ tūc poterit d̓ no­uo induci. ar. optimū. in. l. ſi hoīem. ff. man. ⁊ ī. c. non dꝫ. d̓ ꝯſang. et affi. in pͥn. et plene hͦ examīo in. c. ij. de ꝓbati. aut non habet legem deregatoriam et tunc aūt lex procedit et ſequitur conſuetudo aut ecōtra. Pri­mo caſu ſi conſuetudo eſt generalis vincit. l. generaleꝫ