De iura. cal. debet tn̄ iurare p̄poſitis ſacroſanctis euāgelijs ut ī all̓. l. ij. qd̓ tn̄ ſeruat̉ de ꝯſuetudine ẜm bar. ibi. Itē ſunt in iudicio actor reꝰ iſti iurant īdubie ſi litigāt pſe etiā ſi ſint clerici.. eo. c. ceteꝝ.. c. fi. Quid aūt ſi litigit alios.. dicā. Itē ſi ē aduocatus ille de iu­re tenet̉ iurare de calūnia ut. d. l. ij.. l. nouam. C. de iudi. ſed hodie de cōſuetudine ſeruat̉ et for­te talis cōſuetudo valet tanqͣꝫ peccati nutritiua et p̄bens mām peccādi ut ī. c. ex parte. c. fi. de ꝯſue. optimū eēt ut eo obſtāte exigeret̉ ab aduocato ta le iuramentū audiui a valentiſſimis aduocatis ſepe īportunas p̄ces amicoꝝ aſſumūt cās iniuſtas ſcienter crederē ip̄os teneri in foro aīe ad ītereſſe qꝛ iniuſtas falſas allegationes obtinēt ſnīas eorū clientulo. facit qd̓ noͣ. gl. in. c. i. de cōfeſ. li. vi. noͣ. Inno. in. c. ſic̄ dignū.. c. ad audientiā. de homi. An aūt poſſint mentiri falſa allegare ſi habēt bonā cāꝫ ī veritate vide bo. gl. in. c. cupientes. de elec. li. vi. in pͥn. melius Inn. in. c. olī. i. de reſti. ſpo. Itē in iu dicio qn̄qꝫ interuenit ꝓcurator iſte iurat de calūnia lꝫ dn̄s a pͥncipio iurauerit ut euitet̉ calūnia dꝫ iurare in animā ſuā ſi iurat dn̄o iurat in aīam dn̄i de quo ī. c. ij. fi. eo. ti. li. vi. dicā latiꝰ ī. c. ī ꝑtractā dis.. eo Itē ſunt teſtes iſti iurāt de calūnia ẜꝫ de veritate dicēda ut in. c. hortamur. iij. q. ix. vide gl. in. c. fraternitatis.. de teſti. Noͣ cōſtō loquens ſpecialiter de clericis licet gnaͣliter reſpectu certi actꝰ derogat cōſtōni gnaͣliter diſponenti de ꝑſonis lꝫ ſpe cialiter reſpectu illius actꝰ. hic enī prima ꝯſtō diſpo­nebat de clericis ſꝫ gnaͣliter ut non p̄ſumerent iurare. Alia vero ꝯſtō loquebat̉ de omnibꝰ gnaͣliter ſed ſpe cialiter reſpectu certi actus videlicet ut pͥncipales ꝑ­ſone deberēt ſe iurare de calūnia tamē illa ſpecia litas reſpectu generis ꝑſonarum gnaͣlitas reſpectu actus p̄iudicat alteri generali ſpeciali reſpectu iura menti de calūnia qd̓ dico valde noͣ. Et ſingulariter ī fero ad illiꝰ qōnis deciſionē an clericus poſſit cōueni ri corā ſeculari qd̓ noͣ. qꝛ iura ſpecialiter ꝓuidēt ut iudicent̉ clerici a laicis alia iura ꝑmittunt recōuē tionē loquūtur gnaͣliter lꝫ ſpēaliter reſpectu recōuētio nis. illa ꝯſtō loquēs ſpecifice de clericis tanqͣꝫ ſpēa lis dꝫ derogare alteri tanqͣꝫ gnaͣli. ar. regule generi ſpeciē de re. iur. li. vi. hoc ſemer noͣ. qꝛ nemo ad inducit iſtum tex. nec moueat te incōtrariū iſte tex. in vj. p̄terea. vbi ſpecifice ꝓuidebat de iuramēto calū­nie qꝛ illa fuit alia ꝯſtō veniēs ad interpretationē pri oris ut etiā papa hic atteſtat̉. Noͣ canones op tinēt vim legū ex interp̄tatione noua iuriū edictione qd̓ intellige in materia ſpectāte ad foꝝ eccl̓iaſticū ali as ſecus ut. s. dixi. vide glo. ī p̄all̓. regula prior. li. vi. Noͣ ibi diuine humane legis duplicē le­gem.ſ. diuinā humanā oīs lex in hec duo mēbra diuiditur. i. di. c. ij.. c. humanū genꝰ. e. di. ē lex di uina ꝗcꝗd in euāgelio lege antiqua cōtinet̉ ut in iu­ribus p̄all̓. De lege canonica an ſit diuina vel hūana dicit Hoſti. certū humanā all̓. de tranſla. p̄la. c. ij. iij. ē diuina cōp̄hendit̉ ſub theologia teſta. filius remittit ad. c. cuꝫ ſit de eta. quali. Io. an. in nouell̓. dicit qͥcꝗd dicat Hoſti. negari p̄t legē canonicā humanā poſitiuā eſſe. vn̄ Pe. ex­ponit diuine.i. canonice. Ego puto ſatis poſſe dici in ꝑte poſitiuā in ꝑte diuinā. ar. in. c. qualiter quādo. ij. de accu. in pͥn. vbi ē bo. tex. in. c. nimis. iurei. qd̓ ibi noͣ. maxime ꝓpter decretū pōt dici in ꝑte ſubijcit̉ ethyce.i. phyloſophie morali ī ꝑte theologie noͣ. Io. cal. s. ī ꝓhe. Greg. ſimplicit̓ pōt dici lex diuina all̓. tex. exp̄ſſū in. c. dꝫ. cō­ſan. affi. vbi exp̄ſſe canones etiā diſponētes ſuꝑ ſanguinitate appellant̉ ſtatuta humana idē dic de le­gibus ciuilibus habito reſpectu ad cām efficientē im mediatā licet reſpectu cāe immediate efficientis dicā tur diuinitus ora principum promulgate. viij. di. iure. l. fi. C. de p̄ſcrip. lon. tem. ibi intenti tione ſeruata attendendā mentē intentionē legis cor. c. intelligentia. de.. ſig. dic vbi ē expreſſa in lege illa reſtringit ampliat diſpoſitionē legis eti am in odioſis ut in regula certū qd̓ ibi noͣ. Dy. de re. iur. li. vi. Io. an. in mercu. facit. l. dubiū. C. legi. in. l. pater.§. dulciſſimis. ff. de lega. ij. ī. l. cum mulier. ſo. ma. ſꝫ vbi eſt expreſſa mens ꝑci pi pōt ex cōiectura rōnis naturalis que potuit moue re legiſlatorem ita noͣ. dicit Cy. in. d. l. dubium. d. l. cum mulier. Ultimo colligunt hic quidaꝫ ut do. an. appellatione clericoꝝ cōp̄hendit̉ mona chus nec ecōuerſo. Ego puto colligi poſſe ut appella tione dericoꝝ veniāt monachi prima ꝯſtō ꝓhibēs iurare faciebat tm̄ mētionē de clericis ut pꝫ ī p̓n. ī. c. ſꝫ cōſtitutio poſtea interpretans declarans dicit intel ligendū de clericis cuiuſcūqꝫ ordinis monachis et ſanctimonialibꝰ clericoꝝ appellatōe veniūt monachi hoc etiā colligit̉ ex ethimologia vocabuli qꝛ dicit̉ cle­ricus a deros idē eſt ſors qꝛ ſunt clerici electi in ſortē partem dn̄i monachi pn̄t dici clerici quia ſunt electi in partem dn̄i hoc habes tex. ī. c. duo ſunt genera. xij. q. i. maxime hodie hoc ē veꝝ quan do monachi ſunt clerici ut patet ī ca de vi. ho. cle. tn̄ in nigro tractat̉ etiam de monachis ſed hoc ītelli go ut veniāt in fauorabilibꝰ. ſecus ī odioſis qꝛ habēt aliā qualitatem a clericis ſecularibus. ar. op. in. c. ſta tutū. de elec. li. vi. ſic etiā in fauorabilibus appellati on eccleſiaꝝ veniūt monaſteria. liiij. di.§. hac aucto ritate ſe. qd̓ le. noͣ. in. c. ij. de ſup. ne prela. li. vi ſed appellatōe monachoꝝ nūqͣꝫ veniūt clerici ſecl̓ares qꝛ cōpetit ethymologia vocabuli. xvi. q. i. placuit Idē puto appellatione monaſterioꝝ nunqͣꝫ veniūt eccleſie ſeculares eadem rōne facit quod in ſimili noͣ.