Quēad. teſta. ape.poſtea auctoritas notarij iterum. ita dicit Inn.Io. Ia. de are. ⁊ omnes. ſed glo. alia ratiōe mouetur ad hoc dicendum ꝙ inſtrumentū habetvim duorum teſtium. ergo ad id reprobanduꝫrequiritur maior numerus ⁊ potentior probatio. ſed ſi eſſent duo teſtes eſſet probatio parispotentie ergo inſtrumentum non reprobatur.Et propter hoc dicunt quidam: ut dicit Nico.mat. ⁊ Iac. bu. in quadam diſputatione ꝙ quādo teſtes non aſcripti contradicunt inſtrumento eſt in iudicis arbitrio uidere quod preualetreſpiciendo vtrum perſona notarij ſit ſuſpectavtrum ſcriptura habeat in ſe aliquam ſuſpicionem uel raſuram: tunc crederem potius teſtibus quam inſtrumento. Sed ſi perſona notarij eſſet honeſta. illi autem teſtes eſſent aliqualiter ſuſpecti: tunc plus creditur īſtrumento ꝙͣ teſtiª: ut. l. optimam. in fi. C. de cōtra. ⁊ cōmit. ſti.⁊ requiritur ꝙ hec probatio fiet per teſtes multum idoneos ⁊ omni exceptione maiores ī dubio preſumendū eſſet ꝓ inſtrumento: ut. d. l. cūprecibus. ideo debent eſſe aduocati multū cauti in his queſtionibus: ut fiant probationes delegalitate notarij ⁊ fidelitate ⁊ bōitate ipſiuſ: ⁊aduerſarius faciat probationeꝫ de fidelitate teſtium. Alij autem ſimpliciter dicunt ꝙ duo teſtes preualent inſtrumento. Nam inſtrumentūhabet vim duorum teſtium propter auctoritateꝫ notarij ſed maioris auctoritatis ſunt duo teſtes quam auctoritas notarij. ſed precedens dictum puto verum per dictam. l. optimam. in fi.Aduerte tamenᵇ quando teſtes non aſcripti deponunt contra inſtrumentum debent deponere ſe fuiſſe preſentes dicto loco ⁊ tempore quocontractus dicitur fuiſſe celebratus alias nō cōcluderet eoruꝫ probatio: quia alio tempore potuerunt fieri diuerſi contractus ⁊ diuerſi tenoris. ſed ſi teſtes bene non recordantur de tempore eſt conſilium: ut fiat vnus acticulus quomodo ille contractus ſemel tantuꝫ fuit celebratus inter partes: ⁊ ſi partes hoc confitentur dictum teſtium concluderet de neceſſitate: licet d̓tempore non recordentur: ut. d. c. cum ioānes.⁊ hoc conſilium de illo articulo fiendo dat tibitex. notabiliter vbi etiam dicit quod de hoc poſſunt partes interrogari per iudiceꝫ an ſemel tātum fuit contractus venditionis celebratus inter eos ſuper tali re uel pluries. facit. C. ſi vnusex pluribus appel. l. i. ¶ Ultimoᶜ Ia. de are. inducit hanc. l. ad queſtionem de teſte examinato a notario qui dicit nunquaꝫ dixiſſe quod notarius ſcripſit. de quo per Ia. de are. hic. ⁊ hocin Spe. d̓ teſte.§. fi. ver. ſed po. ecce. ⁊ per CyC. de fal. l. ſi quis decurio. non habetis hic alia.Ex. l. ſequenti.¶ An tabule teſtamenti probent antequaꝫ coraꝫ iudice publicentur. Et an ſi teſtamentū eſtpublicatum ſecunduꝫ ſolennitatem. l. proximean faciat fidem niſi oſtendatur originale.Abularum.Dicit tex. publicun nō dicas publicum ideſt autenticuꝫ: ſed publicam vtilitatem reſpiciens. ¶ Quero vtrumtabule teſtamenti probent antequam coram iudice publicenturᵈ. Reſpon. quoddam eſt teſtamentum nuncupatiuum: de quo rogatus ē publicus notarius. Et id facit fidem ſi eſt publicatum a notario. ⁊ ita de conſuetudine eſt obtentum ⁊ de iure ſecundum quoſdam: ut. l. fin. C.de fideiuſſo. ⁊ ibi no. ⁊. l. ij. C. de teſt. Quoddāa ¶ Quā teſti. Ad qd̓ vide no. ī. d. l.optimā ⁊cͣ.vide Cyn. ⁊bal. ī. l. ī exercendis. C. d̓fide. inſtru.b ¶ Aduertetam̄. Addebal. in. l. i. Cde ſecū. tab.⁊ ī. l. ſi benede iniuſt. te.⁊ bar. ⁊ bal.in. l. ij. de ſe.cun. tabu.c ¶ UltimoUide bart. ī.l. ſi libraricirca fi. d̓ regu. iur̄. ⁊ qd̓not. Inn. in.c. cuꝫ ioannes. d̓ fi. inſtru. ⁊ no. inaucͣ. d̓ teſt. 6ſi vero ꝗdā.⁊ bal. in. l. inexercendis.C. de fi. īſtr.Abut larū.publicent̉. Et dehac publicatiōe teſtamēti pͥuilegij ⁊etiaꝫ teſtiū.vide ēt Innot. in. c. alb̓icꝰ. d̓ teſti.eſt teſtamentum in ſcriptis: ⁊ hoc quandoqꝫ ēſcriptum manu priuata ſigillatum ⁊ ſubſcriptūa teſtibus ſecundum formam. l. hac conſultiſſima. C. de teſta. ⁊ tunc interiꝫ eſt priuata ſcriptura nec fidem facit niſi coram iudice publicetur:vt dixi. sͣ. l. proxima. vnde ſi teſtes interim morientur non valeret illud. vnde periculuꝫᵉ eſt facere teſtamentum in ſcriptis. Quoddam eſt teſtamentum in ſcriptis factum manu priuata ſigillatum ⁊ ſubſcriptum a teſtibus. Sed ſi notarius eſt rogatus a teſtatore quomodo teſtatorprofiteretur illud eſſe ſuum teſtamentuꝫ: ⁊ quomodo fuit ſigillatum ⁊ ſubſcriptum a teſtibus:tunc illud facit fidem ſine alia probatione uelpublicatione iudicis. ita dicit glo. ⁊ notabiliterintelligebat hanc glo.ʳ Iaco. but. quod placetſi enim creditur notario in teſtamento nuncupatiuo vbi rogatus ē tam de tenore teſtamentiquam de ſolennitate: multomagis creditur ſibi in hoc teſtamento in ſcriptis in quo eſt rogatuſ de ſolennitate tantum. ¶ Quero ſi teſtamētum eſt publicatuꝫ ſecundum ſolennitateꝫ quādixi. sͣ. l. proxi. an faciat fidem: niſi oſtendaturorigīale. Uidetur quod non: ut. l. publicati. C.de teſta. breuiter dicas: aut fuerūt citati hi quorum intereſt ⁊ faciat fidem: ut. l. optimam. C. d̓contra. ⁊ commit. ſtipu. l. fin. C. de rela. nec debet origīale exhiberi: niſi aliquis vellet illud redarguere de falſo: tunc debet exhiberi uel fideſfieri ſaltem per iuramentuꝫ quod originale haberi non poteſt: ut. l. fin. C. de fide inſtru. ſed ſipars non eſſet citata non faceret fideꝫ: ut in autenᵍ ſi quis in aliquo. C. de eden.Ex.§. ſequenti.¶ Teſtamentum licꝫ appareat cācellatū cū interlineaturis ⁊ raſuris nihilominus poteſt peti quod publicet̉ uel pronotarius reddat ī publicam formam ⁊ publicare debet notarius cūinterlineaturis ⁊ raſuris.Teſtamentum.Omnis ſcriptura que prima facie continet vltimam voluntateꝫ pertinetad hoc edictum. hoc dicit. ¶ Opp. jͣ. ad. l. cor.de fal. l. ſi quis legatum. gloſ. facit tres caſus.Prīo ꝓ teſtamento falſo et non perfecto nonhabet locum hoc edictum: nec etiam edictumde tabu. exhibend. ut ibi illud eſt verum ſi conſtat eſſe falſum ⁊ imperfectum. non enim intereſt alicuius habere illud: non quo ad cōmoduꝫquia falſum: non vt poſſet accuſare aliuꝫ de falſo quia imperfectum: ⁊ ſic crimen non eſt commiſſum: ut. l. contraria. facit. l. qui falſā. jͣ. de fal.Secundo dicit glo pro falſo imperfecto locumhabet hͨ edictū ⁊ illud. hoc etiam poteſt eſſe verum: quia intereſt noſtra habere illud īſtrumētum: licet ſit falſum: ut poſſimus alium de falſoaccuſar̄ quādocūqꝫ perfecit crimen. Tertio dicit glo. pro vero ⁊ imperfecto ſimiliter habꝫ locum vtrunqꝫ. hoc eſt etiam verum. Poteſt enīmea intereſſe habere teſtamentum verum: licꝫimperfectum: uel quia ſum de liberis: ut. l. hacconſultiſſima.§. ex imperfecto. C. de teſta. uelquia volo probare voluntatem defuncti que ꝓbatur per teſtamentum imperfectum: ut. l. fin..C. de re. eo. uel volo: ut habeam probationeꝫobligationis naturalis que reſultat ex teſtamēto imperfecto ſecundum glo. in. l. error. C. deiuris ⁊ fac. igno. ⁊. l̓. i. sͣ. de condi. indebi. quodeſt uerum: ut probatur in. l. teſtamēto. jͣ. de manu. teſta. Ex hoc etiam dico quod ſi teſtamene ¶ Unde periculuꝫ. Adde glo. C. e..l. ij. ⁊ Inn.ī. c. poſt ceſſionē. de ꝓba. ⁊ in. c. ij.de fi. inſtru.f ¶ Hāc gl.Et ſequiturhāc gl. bal.in. l. i. in. ij.col. C. de teſti. ⁊ ibi etiābar. ī. ij. lec.⁊ ẜm ang. ⁊ſaly. ibi iſtaglo. eſt ſingularis.s ETit i autenti. Addebart. ⁊ quedixi in. l. publicat. de te