De ſupel. lega.ſalua meliori deliberatiōe: ꝗa ſi rōnem dicti ītelligimus de alio loco uel tempore ꝙͣ in dicto dixerit reperit̉ ꝙ dixerit diuerſa ⁊ uaria: ꝗa locus⁊ tempus diuerſitatem inducit. ⁊ ideo debet puniri pena falſiˢ: ut. l. eos. jͣ. de falſis. ⁊. l. qui. falſā.C. de falſis. iō ne incidat in falſitatē debemꝰ rationem ſupplereᵇ inquantū poſſumus: ut ī. c. cūtu. extra de teſti. ⁊ in prima cōſtitutione. C.§. inquibus. ¶ Secūdo quero de cōiuſu utēdi quāti tēporis dꝫ eſſe. sͣ. dictū eſt. ⁊ pone exemplum ī.l. quod ſi nolit.§. quia aſſidua. sͣ. de edil. edic. ⁊.l. excepto. C. loca. ⁊ ibi ponuntur plura exēpla.⁊. C. de agri. ⁊ cenſi. l. dn̄s prediorū. li. xi. ⁊. l. ſiprius.§. i. jͣ. de aqua plu. ar. Articulus formabitur ſic. ꝙ a. x. annis citra: ⁊ per ipſum tēpus cōisuſus fuit in ciuitate iſta ꝙ ille qui emeret pānumde lino haberet ad menſurā brachij maioris. qͣliter deponet teſtis. Reſpondeo dicet contenta īarticulo uera eſſe. īterrogatus quō ſcit. dicet ꝗaſic uidit uti emētes ⁊ uendētes in dicta ciuitatea. x. annis citra: ⁊ per ip̄m tēpus. hic poſſent formari. q. ſupradicte quas omitto: dic ut. sͣ. Sꝫquero ſi interrogatur quot perſonas uidit uti.quero de quot debeat deponere. Reſpōdeo ſtatur in arbitrio iudicis. nam ſi quidem eſt factumquottidianū requirit̉ ꝙ talis uſus ſit factꝰ a multis perſonis. ſin uero non eſt factū ita quottidianū nō requiritur factū multis perſonis: ut. l. cuꝫquidā.§. quod dicitur. sͣ. de acquiren. here. cuꝫglo. que incipit: multorū opinio. ⁊ ibi dixi. ⁊ aduerte quia oportet ꝙ dictū teſtis cōcludat ꝙ aprima die qua uidit cōcurrerent iſti. x. anni. ⁊ ētſi poneret ī articulo eēt cōſulte factuꝫ: ut dicimꝰin materia que ſit lōga cōſuetudo. Sed quid ſiteſtis dicit ſe hoc uidiſſe a mille perſonis: ſed denominibus nō recordatur. reſpōdeo ſufficit: ut.l. teſtiū. sͣ. de teſti. Tertio quero de cōiuſu intelligendi. de quo pone exemplum ꝑ. l. in uſu. jͣ.de ꝟbo. ſig. ubi plurale ponitur pro ſingulari.Item pone exemplum in vulgari ſermone. ſi elfigliolo mio ſe moreſſe: bona mea deueniant ī talem. hec uerba ſecundū cōemuſum ītelligēdi intelliguntur.i. ſi filius meus d̓ceſſerit ſine liberis.Articulus d̓bet formari ꝙ a. x. annis citra. ⁊ perip̄m tēpus cōis uſus intelligēdi fuit ꝙ talia ꝟbaſi el figliolo mio ſe moreſſe. intelligātur.i. ſi ſineliberis deceſſerit. Sed quid dicet teſtis. reſpondeo dicet contenta in articulo eſſe uera. ⁊ interrogatus quō ſcit: dicet quia per dictuꝫ totū tempus in dicta ciuitate audiuit ab omnibꝰ hominibus loquentibꝰ de hoc ꝙ iſta uerba ſic intelligebātur. ex hoc ꝙ dicti homines dicebāt ſic ſe ītelligere ſtatim ſequitur ꝙ ſic intelligebāt: quia nemo dicit quod mēte non agitauit: ut hic. ⁊ ſic deintellectu teſtificātur ex ſenſu corporeo. Ex iſtistribus quādoqꝫ probat̉ defuncti uolūtas: ut. l.cū delanionis.§. aſinā. sͣ. de fun. inſtru. Iteꝫ cūlex dicat ꝙ opinio oīuꝫ ſic eſt ꝙ debet probari:ut. l. ſi arbiter. sͣ. de proba. quō probatur. reſpōdeo probando aliquid ex ſupradictis probaturcōis opinio.Ex. l. ſequenti.¶ Si teſtator legat oē aurum ⁊ argentū qd̓ ipſehꝫ utrū debeatur pecunia uide in fi.Um quidam.Hec. l. tractat aliqͣntulū de materia. l. queſitum.§. pe. sͣ. defun. inſtruc. ⁊ eſt bene forte contrariū ⁊ breuiterhoc intendit. Argentū eſcarium ⁊ potoriū ī appellatione ſupellectilis nō continētur niſi ex uſupatriſfa. illud ſignificetur. hoc dicit. ¶ Contraa ¶ Pea falfi. Adde qd̓no. bal. in ſimili in. l. fi..C. de reb.credi. ī prin.b ¶ Rationēſupplere. no.in redditiōerōnis teſtis.intelligit̉ repetitum tp̄s⁊ locꝰ. ⁊ adde bar. ī tractatu de teſte. quē etiaꝫrefert bal. in.l. edita. adfi. de eden. ⁊bal. in. l. nulla. sͣ. de legi.⁊ in. l. teſtiuꝫ⁊ in. l. ſolam.C. de teſti. ⁊tex. ⁊ qd̓ ibihabetur. iij..q. ix. nihilominus. ⁊ tꝫibi bal. in. d..l. teſtiū. C. d̓teſti. in. viij.col. ẜꝫ nico.de ma. ꝙ lꝫteſtis dicatnō recordorde loco. lꝫ ſitinterrogatꝰ:tn̄ probat: lꝫglo. ibi teneat ꝙ debeatdeponere deloco. ⁊ iſtisadde no. perbar. poſt gl.in. l. ij. de aqua plu. arcē. ⁊ id quodibi dicit no.bar. ſequiturbal. in. l. de ꝗbus. sͣ. de le.⁊ in. l. apudantiquos. C.de fur.hanc. l. opp. quādo fundus ⁊ inſtrumētū legat̉ſecundum opi. quā tenui uobis cedit inſtrumentum fundi ⁊ patriſfa. ⁊ ſic oē argentū eſcarium ⁊potoriū: ut. sͣ. de fun. inſtru. l. queſitum.§. ſed ſifundus. Dicit glo. ꝙ hic continetur inſtrumentum patriſfa. ſed quia adiecit ⁊ ſupellectili. uidetur uelle ꝙ non cōtineatur aliud quod ſit in ſupellectili. iſtud non uidetur bene dictum: ꝗa cūenumeratio ſpecierū adijcitur nomini nō verbouel participio ſignificatiuo tēporis. ⁊ iō reſtringit genus: ut. l. ſi mancipia. sͣ. de fun. inſtru. hicautem adijcitur nomini. unde non reſtringit genus. Sed credo ꝙ glo. bene dicat. ⁊ reſpondeoad contrarium: quia hic legauit domum cum oīiure ſuo.i. domum cū oī inſtrumēto ſuo.ſ. domꝰ.unde ī genere precedenti inſtrumenta patriſfa.nō continebantur ſed ſolum īſtrumenta domꝰ.Itē in ſpecie.i. ſupellectili nō cōtinetur iſtud argentū eſcariū ⁊ potoriū merito non debet̉. arg.ad hoc. sͣ. de fun. inſtruc. l. uille.§. i. uel dic tenēdo glo. que eſt. C. de verbo. ſigni. l. i. que dicit legando fundū ⁊ inſtrumentū non cōtinetur niſiinſtrumentū fundi ſub genere precedēti non cōtinetur merito non debetur. ¶ Quero teſtatorlegauit uxori oē aurum ⁊ argentū quod ipſe habet. utrū debeatur pecunia. Tex. eſt in. l. cuꝫ aurū. ī prin. de au. ⁊ argē. le. cōcordat. l. quītus.§.Ex. l. ſequenti..i. e. ti.¶ Que ſcripture autoꝝ ꝓbent.Egata.De his pleniſſime dixi uobis in. l. queſituꝫ.§. penul. sͣ. de fun. inſtru. ¶ Querovtrum ſcripture autorum probent. Dic quedaꝫſcripture ⁊ autoritates approbate ab imperatore uel ſummo pontifice. ⁊ iſtis eſt credendum:ut autenticis: ut. l. i. sͣ. ſi cer. pe. ⁊. l. leges. C. de legi. Quedaꝫ ſunt que nec improbate ſunt nec reprobate: ⁊ tunc ſubdiſtingue. aut ꝓcedunt enūciatiue ⁊ ſtatur eis ſi reperitur ꝙ antiqui ſteterūtut probatur in. l. celſus emolumenta. sͣ. de proba. ⁊. c. cum cauſam. extra de proba. quedā ſuntque procedunt determinando ⁊ decidendo: ettūc uidendū quid ſtudia teneant: ⁊ tūc eis creditur: ut. l. ſeptimo. sͣ. de ſta. ho. quedam ſunt quenon approbantur a ſtudijs niſi inquantū ratione probentur: ut ſunt dicta magiſtralia: ut. l. i..sͣ. de legi.Ex.§. ſequenti.¶ Alienare uidetur qui pro tanta pecunia pignorat ꝙ nō eſt ueriſimile luiturum.Supellectili.Hic eſt bonus caſus. ¶ No. ꝙ quādo res eſt pignorata pro tāto precio ꝙ debitornon vult eam habere preſumitur creditoris: vt.l. antepe. in prin. sͣ. de le. iij. ⁊ per hoc dicimusprohibitus eſt aliquis alienare quibuſdam perſonis ſi non alienat ſed pignorat pro tāta pecunia: ꝙ non eſt ueriſimile ipſum luiturum uidet̉alienareᶜ de hoc eſt in uſibus feudorū in. c. i.§.ut libellario. quēadmo. feudum amit.Uemadmodum.De hoc in. l. urbana familia. de verbo.ſig. ⁊ sͣ. de le. iij. l. ſeruis urbanis.Ex. l. ſequenti.¶ Maſſaricie non debēt publicari cuꝫ publicatur domus.Undo.Uidiſtis. sͣ. de fun. inſtruc. l. ij.§. dotes.¶ No. ꝙ ſi debet publicari domꝰ nōtamen debent publicari maſſaricie.c Egata.§. ſupellectili. videt̉ alienare. No. caſuꝫ ꝙ qui pignorat videtur alienare⁊ vide caſuꝫproprie in. l.qui habebatde lega. iij.