De colla. bo.¶ Quero quid in dubio an uidet̉ emancipatiofieri in fraudem. Breuiter puto ꝙ niſi appareatalia cā ꝑ quā emāciparet̉ ſi emancipatio ſit poſtdelatā bonorū poſ puto ꝙ in dubio p̄ſumat̉ fieri ī fraudē: ut exͣ de renū. c. i. li. vi. ⁊. l. fi. in fi. jͣ. deſtipu. ſer. ⁊. l. ſūma cū rōne. in prin. sͣ. de pecu. etꝑ Dy. in. c. ꝓ poſſeſſore. de reg. iur. li. vj.Ex.§. ſequenti.¶ Que ſit rō ꝙ caſtrenſe peculiū nō cōferatur:ibi. Quero. Et cū pater emit filio libros pro ſtudio: an ſint cōferēdi fratribus: ibi. Ulterius. Etan datū a patre ꝓ dignitate filij debeat cōferri:ibi. Vltīo. Et an illud ꝙ filiuſ lucrat̉ cū pecuniapaterna debeat ꝯferri. ⁊ an̄ feudū ⁊ emphitheoſis acquiſita ꝑ patrē filijs ueniat cōferendū uelcōferenda: ibi. Conſueuit. Et an illud ꝙ filiꝰ lucratur ī uita patris ex redditu militie ueniat conferēdum: ibi. Sed q̄ro. Et an pecunia data filiod̓beat in quartā īputari: ibi. Quero. Et an ſi pater pro uno filio expendit ī nuptijs mortuo ipſoalter frater an poſſit petere: ut expēſe fiāt de cōi.⁊ qn̄ data per patrē filio ueniāt cōferēda ⁊ an̄ veſtes date nurui preſumātur donate: ibi. Ulteriꝰ.Et an ſi pater incepit facere ſtuder̄ filiū mortuopatre fratres teneant̉ ad expenſas: ut poſſit ſtudium perficere. uide in fi.Nec caſtrenſe.¶ Caſtrenſe peculiū uel qͣſi ⁊ qd̓dignitatis filij nomine a patre dat̉ uel debeturin collatione nō uenit. h. d. Et hꝫ tres partes: vtpꝫ ex lr̄a. ſecūda ibi: ſed an id. tertia ibi: ſꝫ ſi adhuc. In pͥma ꝑte dr̄ ꝙ peculiū caſtrēſe vel qͣſi nōcōfert̉. Cōtra filius emācipatus nō hꝫ peculiū:ut. l. fi. C. de inof. teſt. ergo male hic ponit̉ tractatus de collatione peculij. de filio enī qui ē in poteſtate nō pōt loꝗ: ꝗa ille nō cōfert: ut. jͣ. e. l. ī fi.So. ītelligit̉ hic peculiū caſtrēſe uel qͣſi. hoc ē idqd̓ eſſet caſtrēſe ſi eēt in poteſtate. ⁊ ſic īproprieloꝗtur. ¶ Op. C. e. l. ul. ubi ēt aduētitia nō cōferūtur. So. illud ẜm iura hodierna. ſꝫ olim oīa cōferebātur excepto caſtrēſi uel qͣſi. Queroº queeſt rō ꝙ caſtrēſe peculiū nō cōfert̉. Dicit hic tex.ꝗa hoc cauet̉ cōſtitu. Sꝫ dic ꝙ rō ē iſta. iō emācipatus cōfert ſuo: ꝗa ſuus oīa q̄rebat pr̄i ⁊ emācipatus q̄rebat ſibiipſi. iō ne emergat ineqͣlitas fitcollatio: ut dixi. sͣ. e. l. in prin. ſed caſtrēſe uel qͣſinō: ꝗa nō querit̉ pr̄i nec ꝑ ſuū nec ꝑ emācipatū.ergo emācipatꝰ nō dꝫ illud cōferre: ꝗa rō ineqͣlitatis ī tali peculio ceſſat. Ulteriꝰ ꝓ declaratione in hoc prin. q̄ro pater emit filio libros q̄riturutrū iſti libri ueniāt cōferendi fratribusᵇ. Iſtam.q. format glo. C. fa. her. l. filie. ⁊ ibi uidet̉ tenereꝙ non cōferātur. ar. illius legis. Roſ. diſputauithāc. q. ⁊ tenuit cōtrariū ꝑ illas rōnes: q̄ fiūt. C. d̓colla. auc. ex teſtō.ſ. ꝙ ſimplex donatio ueniat īcollatiōe. Ego uidi q̄dā ſcripta antiqua Vber.de bobio qui dicebat ꝙ de iure nō ueniūt conferendi. nā ſi pater donaſſet filio militi equos ⁊ arma nō cōferrētur fratribꝰ tanꝙͣ caſtrēſia: ut hic.Eadē rōne ſi donat aduocato erit quaſi caſtrēſe: ut. C. de aduo. di. iu. l. fori. militāt enī aduocati. ⁊ ita tenuit Dy. Idē tenet Cy. C. de col. l. filie: lꝫ in ſacris mihi uidet̉ in hac. q. aliter diſtinguendū. Quādoqꝫ pater ſolū emit libros nomine filij nō tamē ſibi tradidit nec exp̄ſſit ſe donar̄filio: tunc dicte res ſunt ꝓprie patris: ut. C. d̓ caa ¶ Nec caſtrenſe. quero. uide de iſtis omnibus fere. q. poſitam hic ꝑ bar.⁊ bal. in. l. omnino.§. i. C. de inoffi. teſta. ⁊ in. l. filie. in. iij. col. ⁊ in. l. filium.C. fami. her.b ¶ Conferendi fratribus. An libri empti per patrem filio ī ſtudio ueniātad collationem: habetur per bal. in. l. i. sͣ. ſolu. matri. quid autem ſi paterlegaſſet expēſas factas inſtudio filioſuo ꝗd veniat. uide bar.in. l. quibus.§. i. de condi. ⁊ demō. ⁊in. q. bar. hicuide Io. an.in nouella. d̓ſum. tri. in. c..i. in ver. eaq̄ patri ubiuidet̉ tenereꝙ ueniāt cōferendi ⁊ adhoc uid̓ queno. bar. in. l.querebatur.sͣ. ſolu. matri. ⁊ in. l. ſidonatio. C.de colla.ADDE bal.conſilio. ecxiiij. primolibro Ro. cōſilio. cxlv. etcōſilio. cccclxxviij. pau.de ca. conſilid̓. clxxxiiii.ſtrē. pec. l. i. in prin. li. xij. nā traditio requirit̉: utuideatur donare: ut. C. ſi quis alteri uel ſibi. l. ij.⁊. C. de dona. inter vi. ⁊ vxo. l. ſi filij. ubi tex. probat ſi bene īſpiciatur. ⁊ iſto caſu nō eſſet neceſſaria collatio ſicut de alijs rebus q̄ ſunt in cōicatione ſed fieret diuiſio. Quādoqꝫ pater emit noīefilij ⁊ ſibi tradidit uel dixit ſe ſibi illos libros donare. Hic aduerte ſi quidē ille filius erat iaꝫ aduocatus uel doctor: tunc tanꝙͣ ſit caſtrēſe peculiū non uenit in collatione: ut. d. l. i. C. de caſtrē.pe. ij. rn̄. jͣ. de caſtren. pe. l. caſtrēſis. Et hoc caſupater non poſſet iſtā donationē reuocare tāquāincōtinēti ualidā nec ueniet in collatione: ut ī.§.nr̄o. facit ad hoc. l. ſi filius. C. fami. her. ſed ſi illefilius nō erat aduocatus uel doctor ſed ſcholaris: tunc ſi quidēᶜ cōpleuit ſtudiū an̄ patris mortē: ⁊ ſic īcepit quaſi militare: tunc illi libri efficiūtur tāquā caſtren. pe. ⁊ cōfirmatur donatio. ar..C. de do. l. ſiue emācipatus. ⁊ jͣ. de do. l. donationes.§. pater. ⁊ tunc ſimiliter nō uenirēt in collatione: ut hac. l. cum ſimilibus. Si uero pater emortuus anteꝙͣ cōpleret ſtudiū uel adipiſceret̉militiā: tunc non poteſt ſibi dici quaſi caſtrenſepeculiū: quia qualitas perſone hoc nō patit̉: ꝗanō habet aliquā ex illis dignitatibus que ponūtur in. l. fi. C. de inof. teſt. licet enim reperiamꝰ ꝙdocto. poſſunt habere peculium quaſi caſtrenſe⁊ etiā aduocati: tamē in ſcholaribus hoc non reperiturᵈ. nec debent gaudere eodem priuilegioquo magiſtri: ut. l. prima. C. de excu. tu. li. x. facitquod nō. C. de iuriſdi. om. iu. l. fi. Et ideo iſtocaſu debemus dicere ſicut de alia ſimplici donatione: quia ſi morte patris confirmatur non uenit in collatione: ut. d. l. ⁊ ſpecialiter. hoc fauoreſtudentium. ar. l. qui pater. sͣ. fami. her. Contraid quod dixi ꝙ non gaudent eodeꝫ priuilegioˢſcholares quo magiſtri uidetur. l. legatis.§. ornatricibus. sͣ. de leg. iij. ſed ibi dicaꝫ. ⁊ ſic uidesꝙ non eſt uerum ꝙ ſemper nō ueniāt conferendi tanꝙͣ caſtrenſe. Ultimo oppo. ad uer. ſedan id. hic dicit̉ ꝙ datū a pr̄e noīe dignitatis filij nō cōfertur. cōtra. C. e. ti. l. illud ⁊ de inof. teſ..l. oīno.§. īputari. Glo. que ē hic nititur ſoluereduobus modis ⁊ vtroqꝫ bn̄. Primo hic loꝗturin dignitate q̄ ad heredes nō trāſit. ibi ī ea q̄ adheredes trāſit. uel aliter iſta ītelligitur ẜm illā ꝙnō cōfertur totū ſꝫ quantū ualet tꝑe mortis deducto onere dignitatis. Pro declaratione vosdebetis ſcireᶠ ꝙ circa hoc habemꝰ plura iura cloquunt̉ de dignitate uel militia q̄ emit̉ uel relīquit̉. iō ē ſciendū quādo militia ſeu dignitas materie ad ꝑſonā refert̉: ut talis ē miles talis ē doctor. ⁊ de iſta nō loꝗtur hic. ſꝫ ī. l. i. jͣ. de re mili.ut ī toto ti. ⁊. jͣ. de bo. poſſ. ex teſ. mili. l. i. qn̄qꝫ refert̉ ad res ad qͣs uel ſuꝑ ꝗbꝰ aliꝗs militat ⁊ iſtd̓ē qd̓ dicimꝰ aliꝗs hꝫ duas uel tres militias hoc ēduas p̄bēdas uel aliqd̓ exercitiū ex quo ſumit̉ lucrū: ut. sͣ. de le. i. l. lucius. el picolo. ⁊ sͣ. de le. iij..l. fideicōmiſſa.§. ſi ꝗs ſeruo. ⁊. l. patronꝰ. ī prī. ⁊.l. pe. ī fi. e. ti. ⁊. C. de īnof. teſ. l. oīno. ⁊. C. e. ti. l.illud. ⁊. l. fi. C. de pig. Ponam uobis exemplaprout pōt adaptari ad uſum modernorū. iſto ſecūdo mō ſumēdo loꝗtur materia noſtra. Dicoergo ꝙ q̄dā ē militia q̄ non pōt uēdi nec ad heredē trāſmitti: utputa pater expēdit: ut filius haberet p̄bēdā eccleſiaſticā uel ep̄atū. certe hoc inc ¶ Tūc ſi ꝗdē. Iſta limita ī caſu no. de quo ꝑ bar. i. l. gaio. ī prī. sͣ. de ali. le.adde bal. referētē nicola. de ma. formaliter idē tenere ī. l. ſi dona. C. d̓ col.ī pe. col. ⁊ adde ſimiliter ꝙ oīa data ab aſcēdēte ꝓ arte adipiſcēda ītelligūtur aīo donādi data: ut ꝓbat̉ ī. d. l. ꝗ pater. sͣ. fa. her. cēſet̉ enī ꝓ alimētisdatū. l. ſtichus liber. ⁊ ibi no. de le. iii. ergo uidet̉ donatū. l. alimēta. C. dene. geſ. ⁊ no.pau. d̓ ca. ī. l.q̄ dos ſo. matri.d ¶ Nō reperit̉. An ſcholares poſſinthabere peculiū quaſi caſtrenſe. uideange. ī. l. i. sͣ.ſo. ma. ꝗ īclinat ī ꝯͣriū. etibi imol. ī fi.⁊ barto. ī. l. ſidonatiōis infi. de colla.e ¶ Eodē pͥuilegio. An cōceſſa doct. ītelligant̉ cōceſſa ſcholaribꝰ. vid̓ barto. ī. l. i. ſolu.ma. ADDEabb. ī prohemio decretaliū. ⁊ ibi fely.f ¶ Debetisſcire. uid̓ barto. plene ī. d..l. oīno.§. i. ⁊ī. l. ſi dona. īv̓. ⁊ qꝛ. C. d̓colla.